Châm Ngôn 20
1 Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
Wine is a mocker, strong drink is noisy; and whosoever indulgeth therein will never be wise.
2 Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
Like the roaring of a young lion is the dread of a king: whoso provoketh him to anger sinneth against his own soul.
3 Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
It is an honor for a man to cease from a contest; but every fool enrageth himself.
4 Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
Because it is winter's cold, will the sluggard not plough: when he therefore seeketh in the harvest time, there will be nothing.
5 Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
Like deep water is counsel in the heart of man; but the man of understanding will draw it out.
6 Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
Most men will proclaim every one his own kindness; but who can find a faithful man?
7 Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
The righteous walketh in his integrity: happy will be his children after him.
8 Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
A king that sitteth on the throne of justice scattereth away with his eyes all evil.
9 Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
Who can say, I have made my heart pure, I am cleansed from my sin.
10 Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
Divers weights, and divers measures, are both of them alike an abomination of the Lord.
11 Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
Even a child maketh himself known by his doings, whether his work will be pure, and whether it will be upright.
12 Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
The ear that heareth, and the eye that seeth, the Lord hath made both of them alike.
13 Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
Love not sleep, lest thou come to poverty: open thy eyes, so wilt thou be satisfied with bread.
14 Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
It is bad, it is bad, saith the buyer; but when he is gone his way, then doth he boast.
15 Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
There is gold, and a multitude of pearls; but a precious vessel are the lips of knowledge.
16 Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
Take away his garment, because he hath become surety for a stranger; and on account of a strange woman take a pledge from him.
17 Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
Bread of falsehood is pleasant to a man; but afterward his mouth will be filled with gravel-stones.
18 Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
Plans are established by counsel; and with wise reflection conduct war.
19 Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
He that goeth about as a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that enticeth with his lips.
20 Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
Whoso curseth his father or his mother—his lamp shall be quenched in obscure darkness.
21 Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
An inheritance hastily gotten at the beginning will at its end not be blessed,
22 Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
Do not say, I will recompense evil; [but] wait on the Lord, and he will help thee.
23 Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
Divers weights are an abomination of the Lord; and a deceitful balance is not good.
24 Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
From the Lord are the steps of man [ordained]; but man— how can he understand his own way?
25 Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
It is a snare to a man to sanctify things hastily, and to make inquiry only after having made vows.
26 Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
A wise king scattereth the wicked, and turneth over them the threshing-wheel.
27 Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
A lamp of the Lord is the soul of man, searching all the inner chambers of the body.
28 Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
Kindness and truth will watch over a king, and he will prop up through kindness his throne.
29 Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
The ornament of young men is their strength; and the glory of old men is a hoary head.
30 Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
The bruises of a wound are cleansing means for the bad, and stripes [will reach] the inner chambers of the body.
