Châm Ngôn 20
1 Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
Wine is a mocker and strong drinke is raging: and whosoeuer is deceiued thereby, is not wise.
2 Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
The feare of the King is like the roaring of a lyon: hee that prouoketh him vnto anger, sinneth against his owne soule.
3 Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
It is a mans honour to cease from strife: but euery foole will be medling.
4 Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
The slouthfull will not plowe, because of winter: therefore shall he beg in sommer, but haue nothing.
5 Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
The counsell in the heart of man is like deepe waters: but a man that hath vnderstanding, will drawe it out.
6 Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
Many men wil boast, euery one of his owne goodnes: but who can finde a faithfull man?
7 Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
He that walketh in his integritie, is iust: and blessed shall his children be after him.
8 Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
A King that sitteth in the throne of iudgement, chaseth away all euill with his eyes.
9 Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
Who can say, I haue made mine heart cleane, I am cleane from my sinne?
10 Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
Diuers weightes, and diuers measures, both these are euen abomination vnto the Lord.
11 Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
A childe also is knowen by his doings, whether his worke be pure and right.
12 Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
The Lord hath made both these, euen the eare to heare, and the eye to see.
13 Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
Loue not sleepe least thou come vnto pouertie: open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
14 Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
It is naught, it is naught, sayth the buyer: but when he is gone apart, he boasteth.
15 Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
There is golde, and a multitude of precious stones: but the lips of knowledge are a precious iewel.
16 Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
Take his garment, that is suretie for a stranger, and a pledge of him for the stranger.
17 Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
The bread of deceit is sweete to a man: but afterward his mouth shalbe filled with grauel.
18 Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
Establish the thoughtes by counsell: and by counsell make warre.
19 Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
He that goeth about as a slanderer, discouereth secrets: therefore meddle not with him that flattereth with his lips.
20 Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
He that curseth his father or his mother, his light shalbe put out in obscure darkenes.
21 Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
An heritage is hastely gotten at the beginning, but the end thereof shall not be blessed.
22 Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
Say not thou, I wil recompense euill: but waite vpon the Lord, and he shall saue thee.
23 Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
Diuers weightes are an abomination vnto the Lord, and deceitful balances are not good.
24 Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
The steps of man are ruled by the Lord: how can a man then vnderstand his owne way?
25 Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
It is a destruction for a man to deuoure that which is sanctified, and after the vowes to inquire.
26 Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
A wise King scattereth the wicked, and causeth the wheele to turne ouer them.
27 Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
The light of the Lord is the breath of man, and searcheth all the bowels of the belly.
28 Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
Mercie and trueth preserue the King: for his throne shall be established with mercie.
29 Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
The beautie of yong men is their strength, and the glory of the aged is the gray head.
30 Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
The blewnes of the wound serueth to purge the euill, and the stripes within the bowels of the belly.
