Châm Ngôn 20
1 Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
Wine turns you into a mocker, alcohol makes you aggressive; you're stupid to be deceived by drink.
2 Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
When a king gets terribly angry, he sounds like a roaring lion; anyone who makes him furious is liable to be killed.
3 Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
Avoiding conflict is the proper thing to do, but stupid people are quick to argue.
4 Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
Slackers don't sow when they should, so when harvest comes they don't have anything.
5 Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
Discovering what someone is planning in their mind is like looking at deep water, but a person who has understanding will find out.
6 Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
Many people tell you they're loyal, but can you find someone really trustworthy?
7 Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
Good people live honestly; how happy are their children if they follow them.
8 Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
When a king sits in judgment he recognizes all that isn't right.
9 Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
Who can claim, “I've made sure my conscience is clean; I've purified myself from sin”?
10 Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
The Lord hates both dishonest weights and dishonest measures.
11 Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
Even children reveal what they're like by what they do, whether their actions are good and right.
12 Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
The Lord made our ears to hear and our eyes to see.
13 Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
If you love sleeping you'll become poor. Wake up and get busy, and you'll have plenty to eat.
14 Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
“It's really rubbish,” says the one buying, but afterwards goes and boasts to others about making a good deal.
15 Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
There's gold and plenty of expensive gemstones, but talking sense is a more valuable jewel.
16 Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
If someone guarantees a stranger's debt with their cloak, be sure to take it! Make sure you have whatever is pledged to foreigners!
17 Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
Food you get by cheating may taste sweet, but afterwards it will be like a mouthful of gravel.
18 Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
With sound advice, plans are successful; if you're going to war, make sure you have good guidance.
19 Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
A gossip goes around revealing secrets; stay away from people who talk a lot.
20 Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
Anyone who curses their father or mother will have their light put out and end in utter darkness.
21 Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
Wealth gained too soon won't do you any good in the end.
22 Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
Don't say, “I'll get you back for doing me wrong.” Leave it to the Lord, and he'll help you.
23 Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
The Lord hates incorrect weights; using dishonest scales is wrong.
24 Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
The Lord shows us the way to go, so how would we decide for ourselves?
25 Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
It's a mistake to make a promise to God and then have second thoughts about it later.
26 Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
A wise king separates out the wicked by winnowing and punishes them by threshing.
27 Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
The Lord's light shines on the conscience, revealing our deepest thoughts.
28 Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
Trustworthy love and faithfulness keep a king safe; trustworthy love supports his rule.
29 Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
Young men value their strength, but the old value even more the wisdom that comes with gray hair.
30 Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
Wounds and blows clean away what's evil; beatings clean what's deep down inside.
