Châm Ngôn 20
1 Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
It is a luxurious thing, wine, and inebriation is tumultuous. Anyone who is delighted by this will not be wise.
2 Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
Just like the roaring of a lion, so also is the dread of a king. Whoever provokes him sins in his own soul.
3 Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
Honor is for the man who separates himself from contentions. But all the foolish meddle in altercations.
4 Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
Because of the cold, the lazy one was not willing to plough. Therefore, in the summer, he will beg, and it will not be given to him.
5 Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
Counsel in the heart of a man is like deep waters. But a wise man will draw it out.
6 Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
Many men are called merciful. But who will find a faithful man?
7 Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
The just who walks in his simplicity shall leave behind him blessed sons.
8 Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
The king who sits on the throne of judgment scatters all evil with his gaze.
9 Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
Who is able to say: “My heart is clean. I am pure from sin?”
10 Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
Diverse weights, diverse measures: both are abominable with God.
11 Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
A child may be understood by his interests: whether his works may be clean and upright.
12 Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
The hearing ear and the seeing eye: the Lord has made them both.
13 Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
Do not love sleep, lest deprivation oppress you. Open your eyes and be satisfied with bread.
14 Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
“It is bad, it is bad,” says every buyer; and when he has withdrawn, then he will boast.
15 Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
There is gold, and there are a multitude of jewels. But lips of knowledge are a precious vessel.
16 Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
Take away the vestments of him who stands up to vouch for a stranger, and take a pledge from him instead of from outsiders.
17 Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
The bread of lies is sweet to a man. But afterwards, his mouth will be filled with pebbles.
18 Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
Plans are strengthened by counsels. And wars are to be handled by governments.
19 Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
Do not become involved with him who reveals mysteries, and who walks deceitfully, and who enlarges his lips.
20 Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
Whoever curses his father and mother, his lamp will be extinguished in the midst of darkness.
21 Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
When an inheritance is obtained hastily in the beginning, in the end it will be without a blessing.
22 Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
Do not say, “I will repay evil.” Wait for the Lord, and he will free you.
23 Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
Diverse weights are an abomination with the Lord. A deceitful balance is not good.
24 Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
The steps of men are directed by the Lord. But who is the man able to understand his own way?
25 Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
It is ruin for a man to devour what is holy, or, after making vows, to retract them.
26 Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
A wise king scatters the impious and bends an archway over them.
27 Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
The spirit of a man is a lamp to the Lord, which investigates all the secrets of the inner self.
28 Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
Mercy and truth guard the king, and his throne is strengthened by clemency.
29 Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
The joy of youths is their strength. And the dignity of old men is their grey hairs.
30 Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
The bruise of a wound, as well as scourges, shall wipe away evils in the more secret places of the inner self.
