Châm Ngôn 19
1 Thà nghèo mà sống đời thanh bạch, còn hơn giàu lại sống cách bất lương.
Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse [in] his lips—who [is] a fool.
2 Hăng say mà vô ý thức; cũng hỏng việc như người quá vội vàng.
Also, without knowledge the soul [is] not good, And the hasty in feet is sinning.
3 Đường lối người hư hỏng bởi sự ngu dại mình, nhưng nó lại u mê oán hận Chúa Hằng Hữu.
The folly of man perverts his way, And his heart is angry against YHWH.
4 Khi giàu có thu hút nhiều bè bạn; lúc khốn cùng, bạn thân cũng lánh xa.
Wealth adds many friends, And the poor is separated from his neighbor.
5 Nhân chứng gian chắc chắn mang hình phạt, người dối gạt không sao thoát lưới trời.
A false witness is not acquitted, Whoever breathes out lies is not delivered.
6 Bậc cao quý được lắm người cầu cạnh; ai cũng ưa làm bạn với người hay ban tặng.
Many beg the face of the noble, And all have made friendship to a man of gifts.
7 Khi nghèo ngặt, ruột thịt còn xa lánh; Huống hồ chi là bè bạn thân sơ! Muốn xin họ rủ chút lòng thương, họ tránh đâu mất, tìm hoài không ra.
All the brothers of the poor have hated him, Surely his friends have also been far from him, He is pursuing words—they are not!
8 Người khôn ngoan yêu mến linh hồn mình; người thông sáng tìm được nhiều phước hạnh.
Whoever is getting heart is loving his soul, He is keeping understanding to find good.
9 Nhân chứng gian lãnh hình phạt chắc chắn, người dối trá bị tiêu diệt chẳng sai.
A false witness is not acquitted, And whoever breathes out lies perishes.
10 Người ngu dại sống giàu sang không thích hợp khác nào nô lệ cại trị các hoàng tử!
Luxury is not fitting for a fool, Much less for a servant to rule among princes.
11 Người khôn ngoan kiềm hãm cơn giận dữ; người khoan dung thường được tiếng ngợi khen.
The wisdom of a man has deferred his anger, And his glory [is] to pass over transgression.
12 Khi giận dữ, vua nạt nộ như sư tử rống, còn ân huệ vua đổ như sương móc trên đồng xanh.
The wrath of a king [is] a growl as of a young lion, And his goodwill as dew on the herb.
13 Con ngỗ nghịch là tai họa cho cha; vợ mè nheo như nhà dột cho chồng.
A foolish son [is] a calamity to his father, And the contentions of a wife [are] a continual dropping.
14 Tài sản do cha ông để lại, nhưng vợ hiền, Chúa Hằng Hữu ban cho.
House and wealth [are] the inheritance of fathers, And an understanding wife [is] from YHWH.
15 Vì làm biếng mà người ta mê ngủ, người lười nhác sẽ bị đói khát.
Sloth causes deep sleep to fall, And an indolent soul hungers.
16 Ai giữ điều răn, giữ lấy linh hồn mình; ai bỏ đường Chúa chọn lấy cảnh diệt vong.
Whoever is keeping the command is keeping his soul, Whoever is despising His ways dies.
17 Ai giúp người nghèo, tức cho Chúa Hằng Hữu vay mượn— và được Ngài ban thưởng chẳng sai!
Whoever is lending [to] YHWH is favoring the poor, And He repays his deed to him.
18 Sửa dạy con khi còn hy vọng. Đừng để con sa chốn diệt vong.
Discipline your son, for there is hope, And do not lift up your soul to put him to death.
19 Người nóng tính sẽ mang hậu họa. Ai giúp người, còn phải giúp kiên trì.
A man of great wrath is bearing punishment, For if you deliver, yet again you add.
20 Biết nghe lời khuyên răn chỉ giáo, sẽ khôn ngoan suốt cả cuộc đời.
Hear counsel and receive instruction, So that you are wise in your latter end.
21 Lòng con người lo bày mưu tính kế, nhưng Chúa Hằng Hữu định thành bại của người.
The purposes in a man’s heart [are] many, And the counsel of YHWH—it stands.
22 Nhân hậu khiến mọi người mến phục. Thà chịu nghèo còn hơn sống gian ngoa.
The desirableness of a man [is] his kindness, And the poor [is] better than a liar.
23 Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống, làm thỏa lòng và ngăn cản họa tai.
The fear of YHWH [is] to life, And he remains satisfied—he is not charged with evil.
24 Người biếng nhác đặt tay mình vào đĩa, nhưng rồi thôi, không đưa lên miệng mình.
The slothful has hidden his hand in a dish, Even to his mouth he does not bring it back.
25 Trừng phạt người nhạo báng, người chân chất sẽ học khôn; trách cứ người thông sáng, sự thông sáng người gia tăng.
Strike a scorner, and the simple acts prudently, And give reproof to the intelligent, He understands knowledge.
26 Hành hung cha và xô đuổi mẹ, gây xấu hổ và sỉ nhục gia đình.
Whoever is spoiling a father causes a mother to flee, A son causing shame, and bringing confusion.
27 Con ơi, chớ nên nghe tà thuyết, để con không lạc lối lầm đường.
Cease, my son, to hear instruction—To err from sayings of knowledge.
28 Nhân chứng gian nhạo cười công lý; miệng ác nhân ăn nuốt tội ô.
A worthless witness scorns judgment, And the mouth of the wicked swallows iniquity.
29 Hình phạt để dành cho người nhạo báng, roi vọt sắm sẵn cho người khùng điên.
Judgments have been prepared for scorners, And stripes for the back of fools!
