Châm Ngôn 17
1 Thà một miếng bánh khô mà thuận thảo, còn hơn nhà đầy thịt tế lễ mà xung đột.
Better [is] a dry morsel, and rest with it, Than a house full of the sacrifices of strife.
2 Chủ để nô lệ khôn ngoan quản trị đứa con ngỗ nghịch cho nó đồng hưởng gia tài giữa các anh em.
A wise servant rules over a son causing shame, And he apportions an inheritance in the midst of brothers.
3 Lửa dùng thử bạc, thử vàng, Chúa Hằng Hữu thử lòng người.
A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And the trier of hearts [is] YHWH.
4 Người làm ác thích nghe lời phỉnh dối; người giả trá mê theo lời xảo quyệt.
An evildoer is attentive to lips of vanity, Falsehood is giving ear to a mischievous tongue.
5 Ai chế giễu người nghèo, xúc phạm Đấng Tạo Hóa; ai vui mừng thấy người bị nạn sẽ bị hình phạt.
Whoever is mocking at the poor Has reproached his Maker, Whoever is rejoicing at calamity is not acquitted.
6 Cháu chắt là vương miện của người già; tổ phụ là vinh dự cho con cháu.
Sons’ sons [are] the crown of old men, And the glory of sons [are] their fathers.
7 Lời trang nhã không xứng người ngu; bậc lãnh tụ không nói câu xảo trá.
A lip of excellence is not fitting for a fool, much less a lip of falsehood for a noble.
8 Của hối lộ như cái bùa trong tay người cầu cạnh; đi đến đâu hắn cũng được thành công!
A stone of grace [is] the bribe in the eyes of its possessors, Wherever it turns, it prospers.
9 Bỏ qua lỗi cho nhau đem lại tình yêu mến, nhắc lại mãi lỗi lầm làm phân rẽ bạn bè.
Whoever is covering transgression is seeking love, And whoever is repeating a matter Is separating a familiar friend.
10 Một lời quở trách thức tỉnh người khôn, hơn cả trăm roi đánh người ngu muội.
Rebuke comes down on the intelligent More than one hundred stripes on a fool.
11 Người hung ác chỉ thích nổi loạn, sứ giả bạo tàn sẽ đi dẹp nó.
An evil man seeks only rebellion, And a fierce messenger is sent against him.
12 Thà đương đầu với gấu cái mất con, còn hơn gặp người dại nổi khùng.
The meeting of a bereaved bear by a man, And—not a fool in his folly.
13 Người nỡ lấy ác báo thiện, chẳng hề thoát hậu quả khốc hại.
Whoever is returning evil for good, Evil does not move from his house.
14 Tranh chấp khởi đầu như khơi nguồn nước chảy, thà nên dứt lời trước khi cãi lộn.
The beginning of contention [is] a letting out of waters, And leave the strife before it is meddled with.
15 Tha cho người có tội và lên án người vô tội— cả hai đều ghê tởm trước mặt Chúa Hằng Hữu.
Whoever is justifying the wicked, And condemning the righteous, Even both of these [are] an abomination to YHWH.
16 Người khờ ôm bạc đi học khôn, lòng không chuyên, bạc cũng vô hiệu.
Why [is] this—a price in the hand of a fool to buy wisdom, And a heart—there is none?
17 Tình thân hữu bền chặt mãi mãi, nghĩa anh em quý lúc khổ nguy.
The friend is loving at all times, And a brother is born for adversity.
18 Người dại dột bảo lãnh vội vàng, đem ách giữa đàng mang vào cổ.
A man lacking heart is striking hands, He becomes a guarantor before his friend.
19 Ai ưa tranh cạnh chuốc điều tội ác; phô trương cửa đẹp rước họa vô nhà.
Whoever is loving transgression is loving debate, Whoever is making his entrance high is seeking destruction.
20 Lòng xảo trá không hề thành đạt; lưỡi gian ngoa rước lấy họa tai.
The perverse of heart does not find good, And the [one] turned in his tongue falls into evil.
21 Con khờ khạo làm cha phiền lụy; người ưu sầu, vì con cái khùng điên.
Whoever is begetting a fool has affliction for it, Indeed, the father of a fool does not rejoice.
22 Niềm vui thỏa như thang thuốc bổ, nỗi thảm sầu phá hoại tủy xương.
A rejoicing heart does good to the body, And a struck spirit dries the bone.
23 Người tham nhũng nhận hối lộ vụng trộm, làm cán cân công lý lệch nghiêng.
The wicked takes a bribe from the bosom, To turn aside the paths of judgment.
24 Người khôn sáng đeo đuổi khôn ngoan, mắt người dại nhìn chân trời góc bể.
The face of the intelligent [is] to wisdom, And the eyes of a fool—at the end of the earth.
25 Con khờ dại làm buồn lòng cha và gây đắng cay cho mẹ đã sinh nó.
A foolish son [is] a provocation to his father, And bitterness to her bearing him.
26 Phạt vạ người vô tội và trừng phạt viên chức thanh liêm, cả hai đều không đúng.
Also, [it] is not good to fine the righteous, To strike nobles for uprightness.
27 Người khôn ngoan thường ít lời; người thông sáng biết tự chủ.
One acquainted with knowledge is sparing his words, And the cool of temper [is] a man of understanding.
28 Biết im lặng, dại cũng thành khôn; biết kiềm chế miệng lưỡi được xem là sáng suốt.
Even a fool keeping silence is reckoned wise, He who is shutting his lips [seems] intelligent!
