Châm Ngôn 16
1 Lòng người nghĩ lắm mưu hay, nhưng thành hay bại đều do tay Chúa Hằng Hữu.
Ang mga laraw sa kasingkasing iya sa tawo, apan nagagikan kang Yahweh ang tubag sa iyang dila.
2 Người tự thấy công việc mình toàn hảo, nhưng Chúa Hằng Hữu biết rõ động cơ.
Ang tanan nga pamaagi sa tawo putli sa iyang kaugalingong panan-aw, apan sukdon ni Yahweh ang espiritu.
3 Hãy phó thác công việc con cho Chúa Hằng Hữu, chương trình con sẽ được thành công.
Itugyan kang Yahweh ang imong mga buluhaton ug ang imong mga laraw magmalamposon.
4 Chúa Hằng Hữu tạo mỗi loài đều có mục đích, người ác, Ngài dành cho ngày đoán phạt.
Gibuhat ni Yahweh ang tanang butang nga adunay katuyoan, bisan ang mga daotan sa adlaw sa kalisdanan.
5 Người kiêu căng bị Chúa Hằng Hữu kinh tởm; dù chạy đi đâu cũng chẳng thoát lưới trời.
Gidumtan ni Yahweh ang tanan nga adunay mapahitas-on nga kasingkasing, bisan tuod makabarog sila nga nagkahiusa, dili sila makalingkawas sa silot.
6 Nhân ái chân thật phủ che tội lỗi. Nhờ kính sợ Chúa Hằng Hữu mà bỏ lối ác gian.
Pinaagi sa pagkamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan ang sala napasaylo ug pinaagi sa pagkahadlok kang Yahweh ang mga tawo mobiya sa pagkadaotan.
7 Khi ai sống đẹp lòng Chúa Hằng Hữu, dù kẻ thù cũng sẽ hòa thuận với người.
Kung ang pamaagi sa usa ka tawo nakapahimuot kang Yahweh, himoon niya bisan pa ang kaaway nianang tawhana nga mapasig-uli kaniya.
8 Thà nghèo mà công bằng liêm chính, còn hơn bất công, thất đức để làm giàu.
Mas maayo pa ang diyutay nga kinitaan uban ang pagkamatarong, kaysa dako nga uban pagkadili matarong.
9 Con người dùng trí vạch đường đi, nhưng Chúa dìu dắt từng li từng tí.
Sa iyang kasingkasing, ang tawo naglaraw sa iyang dalan, apan si Yahweh ang mogiya sa iyang mga lakang.
10 Vua đưa ra những lời phán quyết; vua không bao giờ xử đoán bất công.
Ang pagpanagna anaa sa ngabil sa hari, sa paghukom ang iyang baba dili gayod mosulti ug bakak.
11 Chúa Hằng Hữu sắp đặt các loại cân công bình chính xác; mọi quả cân trong bao là công việc của tay Ngài.
Ang husto nga sukdanan nagagikan kang Yahweh; ang tibuok nga gibug-aton sa sudlanan mao ang iyang bulohaton.
12 Vua làm ác bị người phỉ nhổ, đức công minh củng cố ngai vàng.
Kung ang mga hari magbuhat ug daotan nga mga butang, mao kana ang butang nga hinginlan, tungod kay ang trono gitukod sa pagbuhat ug maayo.
13 Lời người công chính là niềm vui của các vua; vua biệt đãi những người nói năng ngay thẳng.
Ang hari malipay sa ngabil nga nagsulti sa matuod ug gihiguma niya ang nagsulti sa walay pagduhaduha.
14 Vua giận dữ là có người mất mạng; nhưng người khôn làm cơn giận tiêu tan.
Ang kapungot sa hari usa ka mensahero sa kamatayon apan ang tawong maalamon mosulay sa paghupay sa iyang kasuko.
15 Vua tươi tắn, mặt chiếu ra sự sống; người ban ơn như mưa móc mùa xuân.
Diha sa kahayag sa nawong sa hari mao ang kinabuhi, ug ang iyang pabor sama sa panganod nga nagdala ug ulan.
16 Tìm được khôn ngoan còn quý hơn vàng, thu thập tri thức còn hơn gom góp bạc!
Mas maayo ang pagbaton ug kaalam kaysa bulawan. Ang pagbaton ug panabot kinahanglan pilion labaw sa plata.
17 Con đường công chính đi xa hố gian tà; ai giữ đường ngay thẳng là bảo toàn sinh mạng.
Ang dalan sa mga tawong matarong maglikay kanila gikan sa daotan; kadtong mopanalipod sa iyang kinabuhi mobantay sa iyang dalan.
18 Kiêu ngạo dẫn đường cho diệt vong, tự tôn đi trước sự vấp ngã.
Ang garbo mosangpot sa kalaglagan ug ang mapahitas-on nga espiritu sa pagkapukan.
19 Thà khiêm nhượng ở với người nghèo, còn hơn chia của với người kiêu căng.
Mas maayo ang pagpaubos diha sa mga kabos nga mga tawo kaysa pagbahin sa mga inilog uban sa mga mapahitas-on nga mga tawo.
20 Ai giữ chính đạo sẽ thành công; ơn phước thuộc người trông cậy Chúa.
Si kinsa kadtong namalandong sa gitudlo kanila makakaplag ug maayo ug kadtong nagsalig kang Yahweh magmalipayon.
21 Người khôn ngoan thận trọng hiểu sâu biết rộng, ăn nói ngọt ngào càng thuyết phục nhiều người.
Siya nga maalamon sa iyang kasingkasing gitawag nga adunay panabot ug ang katam-is sa pagpanulti magdugang sa iyang katakos sa pagtudlo.
22 Túi khôn là nguồn sống của người thông sáng, còn điên rồ là hình phạt của người dại khờ.
Ang panabot mao ang tuboran sa kinabuhi alang kaniya nga nagbaton niini, apan ang silot sa mga buangbuang mao ang ilang pagkabuang-buang.
23 Người khôn thận trọng trong lời nói; điều gì đưa ra cũng chứa đựng sự hiểu biết.
Ang kasingkasing sa maalamon nga tawo maghatag ug panabot sa iyang baba ug makadugang sa pagkamadanihon sa iyang mga ngabil.
24 Lời nói ân hậu giống như mật ong— ngọt ngào cổ họng, bổ dưỡng tâm thân.
Ang malumo nga mga pulong sama sa dugos— tam-is alang sa kalag ug kaayohan alang sa kabukogan.
25 Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
Adunay dalan nga ang hunahuna sa tawo husto, apan ang tumoy niini dalan paingon sa kamatayon.
26 Bụng cồn cào thúc đẩy nhân công làm việc; miệng đói meo thúc đẩy họ kiếm miếng ăn.
Ang tinguha sa usa ka mamumuo ang makapakaon kaniya; ang iyang kagutom mao ang nag-aghat kaniya nga magpadayon.
27 Người vô đạo cưu mang tội ác; nói những lời như châm lửa đốt nhà.
Ang walay pulos nga tawo nangita ug kagubot ug ang iyang sinultihan sama sa makapaso nga kalayo.
28 Người tà vạy gieo mầm xung đột; người rỉ tai chia rẽ bạn thân.
Ang mga tawong daotan makapasamot sa panagbangi ug ang pagpanglibak makapabulag sa suod nga mga managhigala.
29 Người hung dữ quyến dụ láng giềng, lôi kéo họ vào đường bất chính.
Ang tawo nga mangtas mamakak sa iyang silingan ug maggiya kaniya sa dalan nga dili matarong.
30 Người chớp mắt lòng mưu toan việc ác; người mím môi bụng chất chứa gian tà.
Siya nga mokidhat sa iyang mata naglaraw ug daotang mga butang; kadtong mongisi magabuhat ug daotan.
31 Tóc bạc là vương miện vinh quang, của con người theo đường công chính.
Ang puti nga buhok mao ang purongpurong sa himaya; naangkon kini tungod sa pagkinabuhi sa husto nga pamaagi.
32 Người chậm giận thắng hơn dũng sĩ; ai biết tự chủ thắng hơn người chiếm thành.
Mas maayo nga dili daling masuko kaysa mahimong manggugubat ug ang nagdumala sa iyang espiritu mas kusgan pa sa usa ka tawo nga makalupig ug siyudad.
33 Loài người rút thăm cầu may, nhưng quyết định đến từ Chúa Hằng Hữu.
Ang ripa giitsa ngadto sa sabakan, apan ang pagbuot nagagikan kang Yahweh.
