Châm Ngôn 15
1 Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận, trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
2 Lưỡi người khôn truyền thông tri thức, miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
The tongue of wise people compliments knowledge, but the mouth of fools pours out folly.
3 Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi, xét xem người ác lẫn người thiện lành.
The eyes of Yahweh are everywhere, keeping watch over the evil and the good.
4 Lưỡi hiền lành là cây sự sống; lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
A healing tongue is a tree of life, but a deceitful tongue crushes the spirit.
5 Con cãi lời cha là con ngu dại; con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
A fool has contempt for his father's instruction, but he who learns from correction is prudent.
6 Nhà người công chính là kho tàng quý giá, lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
In the house of the righteous person there is great treasure, but the earnings of the wicked person give him trouble.
7 Môi người khôn truyền rao tri thức; lòng người dại thì chẳng được gì.
The lips of wise people scatter knowledge about, but not so the hearts of fools.
8 Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
Yahweh hates the sacrifices of wicked people, but the prayer of upright people is his delight.
9 Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
Yahweh hates the way of wicked people, but he loves the one who pursues what is right.
10 Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn, ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
Harsh discipline awaits anyone who forsakes the way and he who hates correction will die.
Sheol and destruction are open before Yahweh; how much more the hearts of the sons of mankind? (Sheol h7585)
12 Người nhạo báng không đến gần người khôn, vì sợ phải nghe lời quở trách.
The mocker resents correction; he will not go to the wise.
13 Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ; dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
A joyful heart makes the face cheerful, but heartache crushes the spirit.
14 Lòng thông sáng đi tìm tri thức, miệng người ngu ăn nói điên rồ.
The heart of the discerning seeks knowledge, but the mouth of fools feeds on folly.
15 Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn; lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
All the days of oppressed people are miserable, but a cheerful heart has an unending feast.
16 Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu, hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
Better is little with the fear of Yahweh than great treasure with confusion.
17 Thà một bát rau mà yêu thương nhau, hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
Better is a meal with vegetables where there is love than a fatted calf served with hatred.
18 Người nóng tính thường gây xung đột; người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
An angry man stirs up arguments, but a person who is slow to anger quiets a quarrel.
19 Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn, đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
The path of the sluggard is like a place with a hedge of thorns, but the path of the upright is a built-up highway.
20 Con khôn vui lòng cha; con ngu khinh dể mẹ.
A wise son brings joy to his father, but a foolish person despises his mother.
21 Người dại dột cho u mê là hay; nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
Folly delights a person who lacks sense, but the one who has understanding walks a straight path.
22 Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế; kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
Plans go wrong where there is no advice, but with numerous advisors they succeed.
23 Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ; lời đúng lúc quý giá biết bao!
A person finds joy when he gives a pertinent reply; how good is a timely word!
The path of life leads upward for prudent people, that they may turn away from Sheol beneath. (Sheol h7585)
25 Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo, nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
Yahweh tears down the house of the proud, but he protects the property of the widow.
26 Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác, nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
Yahweh hates the thoughts of wicked people, but the words of kindness are pure.
27 Người tham lợi đem rối rắm vào nhà, người khước từ hối lộ được sống an vui.
The robber brings trouble to his family, but the one who hates bribes will live.
28 Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng; người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
The heart of the righteous person ponders before it answers, but the mouth of wicked people pours out all its evil.
29 Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác, nhưng nghe người công chính cầu xin.
Yahweh is far away from wicked people, but he hears the prayer of righteous people.
30 Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ; tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
The light of the eyes brings joy to the heart and good news is health to the body.
31 Ai chịu nghe phê bình xây dựng, sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
If you pay attention when someone corrects how you live, you will remain among wise people.
32 Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình; người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
The one who rejects discipline despises himself, but he who listens to correction gains understanding.
33 Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan, đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.
The fear of Yahweh teaches wisdom and humility comes before honor.
