Châm Ngôn 15
1 Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận, trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
A mild response shatters anger. But a harsh word stirs up fury.
2 Lưỡi người khôn truyền thông tri thức, miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
The tongue of the wise adorns knowledge. But the mouth of the senseless gushes with foolishness.
3 Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi, xét xem người ác lẫn người thiện lành.
In every place, the eyes of the Lord consider good and evil.
4 Lưỡi hiền lành là cây sự sống; lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
A peaceful tongue is a tree of life. But that which is immoderate will crush the spirit.
5 Con cãi lời cha là con ngu dại; con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
A fool laughs at the discipline of his father. But whoever preserves rebukes will become astute. In abundant justice, there is very great virtue. But the intentions of the impious will be eradicated.
6 Nhà người công chính là kho tàng quý giá, lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
The house of the just has very great strength. And in the fruits of the impious, there is disorder.
7 Môi người khôn truyền rao tri thức; lòng người dại thì chẳng được gì.
The lips of the wise shall disseminate knowledge. The heart of the foolish will be dissimilar.
8 Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
The sacrifices of the impious are abominable to the Lord. The vows of the just are appeasing.
9 Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
The way of the impious is an abomination to the Lord. Whoever pursues justice is loved by him.
10 Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn, ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
Doctrine is evil to those who abandon the way of life. Whoever hates correction shall die.
Hell and perdition are in the sight of the Lord. How much more the hearts of the sons of men! (Sheol h7585)
12 Người nhạo báng không đến gần người khôn, vì sợ phải nghe lời quở trách.
He who corrupts himself does not love the one who afflicts him, nor will he step toward the wise.
13 Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ; dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
A rejoicing heart gladdens the face. But by the grief of the soul, the spirit is cast down.
14 Lòng thông sáng đi tìm tri thức, miệng người ngu ăn nói điên rồ.
The heart of the wise seeks doctrine. And the mouth of the foolish feeds on ignorance.
15 Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn; lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
All the days of the poor are evil. A secure mind is like a continual feast.
16 Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu, hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
Better is a little with the fear of the Lord, than great treasures and dissatisfaction.
17 Thà một bát rau mà yêu thương nhau, hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
It is better to be called to vegetables with charity, than to a fatted calf with hatred.
18 Người nóng tính thường gây xung đột; người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
A short-tempered man provokes conflicts. Whoever is patient tempers those who are stirred up.
19 Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn, đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
The way of the slothful is like a hedge of thorns. The way of the just is without offense.
20 Con khôn vui lòng cha; con ngu khinh dể mẹ.
A wise son gladdens the father. But the foolish man despises his mother.
21 Người dại dột cho u mê là hay; nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
Folly is gladness to the foolish. And the prudent man sets his own steps in order.
22 Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế; kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
Intentions dissipate where there is no counsel. Yet truly, they are confirmed where there are many counselors.
23 Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ; lời đúng lúc quý giá biết bao!
A man rejoices in the verdict of his own mouth. And a word at the right time is best.
The path of life is for the wise above, so that he may turn away from the end of Hell. (Sheol h7585)
25 Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo, nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
The Lord will demolish the house of the arrogant. And He will make firm the borders of the widow.
26 Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác, nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
Evil intentions are an abomination to the Lord. And pure conversation, most beautiful, shall be confirmed by him.
27 Người tham lợi đem rối rắm vào nhà, người khước từ hối lộ được sống an vui.
Whoever pursues avarice disturbs his own house. But whoever hates bribes shall live. Through mercy and faith, sins are purged. But through the fear of the Lord, each one turns aside from evil.
28 Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng; người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
The mind of the just meditates on obedience. The mouth of the impious overflows with evils.
29 Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác, nhưng nghe người công chính cầu xin.
The Lord is distant from the impious. And he will heed the prayers of the just.
30 Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ; tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
The light of the eyes rejoices the soul. A good reputation fattens the bones.
31 Ai chịu nghe phê bình xây dựng, sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
The ear that listens to the reproofs of life shall abide in the midst of the wise.
32 Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình; người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
Whoever rejects discipline despises his own soul. But whoever agrees to correction is a possessor of the heart.
33 Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan, đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.
The fear of the Lord is the discipline of wisdom. And humility precedes glory.
