Châm Ngôn 15
1 Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận, trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
2 Lưỡi người khôn truyền thông tri thức, miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
The tongue of the wise commends knowledge, but the mouth of the fool spouts folly.
3 Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi, xét xem người ác lẫn người thiện lành.
The eyes of the LORD are in every place, observing the evil and the good.
4 Lưỡi hiền lành là cây sự sống; lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
A soothing tongue is a tree of life, but a perverse tongue crushes the spirit.
5 Con cãi lời cha là con ngu dại; con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
A fool rejects his father’s discipline, but whoever heeds correction is prudent.
6 Nhà người công chính là kho tàng quý giá, lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
The house of the righteous has great treasure, but the income of the wicked is trouble.
7 Môi người khôn truyền rao tri thức; lòng người dại thì chẳng được gì.
The lips of the wise spread knowledge, but not so the hearts of fools.
8 Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
The sacrifice of the wicked is detestable to the LORD, but the prayer of the upright is His delight.
9 Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét, nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
The LORD detests the way of the wicked, but He loves those who pursue righteousness.
10 Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn, ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
Discipline is harsh for him who leaves the path; he who hates correction will die.
Sheol and Abaddon lie open before the LORD— how much more the hearts of men! (Sheol h7585)
12 Người nhạo báng không đến gần người khôn, vì sợ phải nghe lời quở trách.
A mocker does not love to be reproved, nor will he consult the wise.
13 Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ; dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
A joyful heart makes a cheerful countenance, but sorrow of the heart crushes the spirit.
14 Lòng thông sáng đi tìm tri thức, miệng người ngu ăn nói điên rồ.
A discerning heart seeks knowledge, but the mouth of a fool feeds on folly.
15 Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn; lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
All the days of the oppressed are bad, but a cheerful heart has a continual feast.
16 Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu, hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
Better a little with the fear of the LORD than great treasure with turmoil.
17 Thà một bát rau mà yêu thương nhau, hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
Better a dish of vegetables where there is love than a fattened ox with hatred.
18 Người nóng tính thường gây xung đột; người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
A hot-tempered man stirs up strife, but he who is slow to anger calms dispute.
19 Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn, đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
The way of the slacker is like a hedge of thorns, but the path of the upright is a highway.
20 Con khôn vui lòng cha; con ngu khinh dể mẹ.
A wise son brings joy to his father, but a foolish man despises his mother.
21 Người dại dột cho u mê là hay; nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
Folly is joy to one who lacks judgment, but a man of understanding walks a straight path.
22 Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế; kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
Plans fail for lack of counsel, but with many advisers they succeed.
23 Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ; lời đúng lúc quý giá biết bao!
A man takes joy in a fitting reply— and how good is a timely word!
The path of life leads upward for the wise, that he may avoid going down to Sheol. (Sheol h7585)
25 Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo, nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
The LORD tears down the house of the proud, but He protects the boundaries of the widow.
26 Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác, nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
The LORD detests the thoughts of the wicked, but the words of the pure are pleasant to Him.
27 Người tham lợi đem rối rắm vào nhà, người khước từ hối lộ được sống an vui.
He who is greedy for unjust gain brings trouble on his household, but he who hates bribes will live.
28 Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng; người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
The heart of the righteous ponders how to answer, but the mouth of the wicked blurts out evil.
29 Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác, nhưng nghe người công chính cầu xin.
The LORD is far from the wicked, but He hears the prayer of the righteous.
30 Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ; tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
The light of the eyes cheers the heart, and good news nourishes the bones.
31 Ai chịu nghe phê bình xây dựng, sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
He who listens to life-giving reproof will dwell among the wise.
32 Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình; người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
He who ignores discipline despises himself, but whoever heeds correction gains understanding.
33 Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan, đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.
The fear of the LORD is the instruction of wisdom, and humility comes before honor.
