Châm Ngôn 14
1 Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà, đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
The wise among women buildeth her house; but the foolish pulleth it down with her own hands.
2 Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu, ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.
In his uprightness walketh he that feareth the Lord; but perverse in his ways is he that despiseth him.
3 Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó, nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
In the mouth of the foolish is a stick [for his] pride; but the lips of the wise will preserve them.
4 Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh, có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
Where no oxen are, is the crib clean; but the abundance of harvests is [only] through the strength of the ox.
5 Nhân chứng đáng tin không hề dối trá; nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
A faithful witness will not lie; but a false witness constantly uttereth lies.
6 Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp, người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
A scorner seeketh wisdom, and there is none; but knowledge is easy to the man of understanding.
7 Nếu muốn được nghe dạy bảo, hãy lánh xa người dại khờ.
Go far away from a foolish man, else thou wilt [never] know the lips of knowledge.
8 Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối, cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
The wisdom of the prudent is to understand his way; but the folly of fools is deceit.
9 Người điên dại nhạo cười tội lỗi, nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
The fool maketh a mockery of guilt; but among the upright there is good will.
10 Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim, niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
The heart knoweth its own bitterness; and with its joy can no stranger intermeddle.
11 Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt, lều người ngay sẽ được dựng cao.
The house of the wicked will be destroyed: but the tent of the upright will flourish.
12 Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
There is many a way which seemeth even before a man; but its end are ways unto death.
13 Miệng cười lòng vẫn tái tê, nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
Even in laughter the heart feeleth pain; and at its end joy is sorrow.
14 Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương; tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
The backslider in heart will have enough of his own ways; and from him [departeth] the good men.
15 Người ngây ngô tin hết mọi điều! Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
The simple believeth every word; but the prudent man understandeth his steps.
16 Người khôn kính Chúa, lánh tội; người dại mù quáng làm liều.
A wise man is fearful, and departeth from evil; but the fool exciteth himself, and is confident.
17 Người nóng tính hành động điên rồ, người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
He that is soon angry committeth folly; and a man of wicked devices is hated.
18 Người ngây ngô khoác áo dại khờ, người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
The simple inherit folly; but the prudent crown themselves with knowledge.
19 Người ác phải quỵ lụy trước người lành; người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
The bad sink down before the good; and the wicked are at the gates of the righteous.
20 Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa, nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
Even to his own neighbor is the poor man hateful; but the friends of the rich are many.
21 Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội; ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.
He that despiseth his neighbor is a sinner; but he that is gracious to the poor—happiness attend him!
22 Người mưu gian đi con đường lầm lạc; người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
Behold, those who contrive evil are in error; but kindness and truth attend on those who contrive what is good.
23 Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc, chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!
In all painful labor there is profit; but mere words of the lips [lead] only to want.
24 Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan; người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
The crown of the wise is their riches; but the folly of fools is [only] folly.
25 Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết, nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
A deliverer of souls is the true witness; but a witness of deceit uttereth lies.
26 Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy; Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
In the fear of the Lord is the strong confidence [of man], and unto his children will it be a place of shelter.
27 Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống; giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
The fear of the Lord is the source of life, [teaching] to avoid the snares of death.
28 Dân số càng đông là vinh quang của vua; dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.
In the multitude of people is the king's glory; but in the want of a population is the downfall of the prince.
29 Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng; người mau giận lộ bản chất dại dột.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit holdeth up [to view] his folly.
30 Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác; lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.
A sound heart is the life of the body; but jealousy is the rottenness of the bones.
31 Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa, ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.
He that oppresseth the poor blasphemeth his Maker; but he that is gracious to the needy honoreth him.
32 Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá, dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
Through his own evil is the wicked thrust down; but even in his death doth the righteous have confidence.
33 Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt; điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.
In the heart of the man of understanding resteth wisdom: but [the little which is] in the bosom of fools is made known.
34 Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng, nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
Righteousness exalteth a people; but the disgrace of nations is sin.
35 Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng, nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.
The king's favor is bestowed on an intelligent servant; but his wrath is against him that deserveth shame.
