Châm Ngôn 13
1 Con khôn ngoan để ý nghe cha khuyên dạy, đứa nhạo cười bỏ lời khiển trách ngoài tai.
A wise son—the instruction of a father, And a scorner—he has not heard rebuke.
2 Người lành thắng kiện nhờ nói năng dè dặt, người ác chỉ ước ao toàn chuyện bạo tàn.
A man eats good from the fruit of the mouth, And the soul of the treacherous—violence.
3 Người tự chủ biết hãm cầm miệng lưỡi; người hở môi gặt lấy thất bại hoài.
Whoever is keeping his mouth, is keeping his soul, Whoever is opening wide his lips—ruin to him!
4 Người làm biếng mong muốn mà chẳng được, người siêng năng ước gì có nấy.
The soul of the slothful is desiring, and does not have. And the soul of the diligent is made fat.
5 Người công chính ghét những gì không ngay thật, người ác ôn dối trá rồi gặt nhuốc nhơ.
The righteous hates a false word, And the wicked causes abhorrence, and is confounded.
6 Đức công chính bảo vệ người ngay thẳng, tội lỗi luôn tiêu diệt bọn tà tâm.
Righteousness keeps him who is perfect in the way, And wickedness overthrows a sin offering.
7 Có người tỏ vẻ giàu mà chẳng có chi; có người làm bộ nghèo mà giàu nứt vách.
There is [he] who is making himself rich, and has nothing, Who is making himself poor, and wealth [is] abundant.
8 Người giàu mới có tiền chuộc mạng, còn người nghèo đâu sợ ai bắt cóc.
The ransom of a man’s life [are] his riches, And the poor has not heard rebuke.
9 Đèn người lành sáng choang, đèn người ác tắt ngấm.
The light of the righteous rejoices, And the lamp of the wicked is extinguished.
10 Tính kiêu căng chỉ sinh ra tranh chấp; nhưng ai khiêm tốn phục thiện mới là khôn ngoan.
A vain man causes debate through pride, And wisdom [is] with the counseled.
11 Của phi nghĩa sớm tan biến; tiền mồ hôi nước mắt mới còn bền lâu.
Wealth from vanity becomes little, And whoever is gathering by the hand becomes great.
12 Hy vọng trì hoãn khiến lòng đau ê ẩm, mộng được thành làm phấn chấn tâm can.
Hope prolonged is making the heart sick, And a tree of life [is] the coming desire.
13 Người coi thường khuyên dạy, lãnh hậu họa chẳng sai; người tôn trọng mệnh lệnh nhận phần thưởng chắc chắn.
Whoever is despising the word is destroyed for it, And whoever is fearing the command is repaid.
14 Lời dạy của người khôn như nguồn sự sống; hướng dẫn người nghe thoát cạm bẫy tử thần.
The law of the wise [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.
15 Lương tri đem lại lòng mến phục; nhưng đường xảo trá dẫy đầy gian nan.
Good understanding gives grace, And the way of the treacherous [is] hard.
16 Người khôn suy tính kỹ càng; người dại hấp tấp tỏ mình ngây ngô.
Every prudent one deals with knowledge, And a fool spreads out folly.
17 Sứ giả gian ác ngã vào tội ác, khâm sai trung tín đem lại chữa lành.
A wicked messenger falls into evil, And a faithful ambassador is healing.
18 Khước từ kỷ luật gây ra bần cùng nhục nhã; ai đón nhận khiển trách sẽ thấy ngày quang vinh.
Whoever is refusing instruction—poverty and shame, And whoever is observing reproof is honored.
19 Ước muốn thành công làm linh hồn khoan khoái, vì vậy, người ác bám chặt lấy ước muốn lầm sai.
A desire accomplished is sweet to the soul, And an abomination to fools [Is] to turn from evil.
20 Gần đèn thì sáng, gần người khôn trở nên khôn; gần mực thì đen, gần người dại phải mang họa.
Whoever is walking with wise men is wise, And a companion of fools suffers evil.
21 Tai họa đuổi theo người gian ác, phước hạnh bám sát người thiện lành.
Evil pursues sinners, And good repays the righteous.
22 Của cải người lành để lại cho con cháu hưởng, gia tài người ác dành cho người công chính dùng.
A good man causes sons’ sons to inherit, And the sinner’s wealth [is] laid up for the righteous.
23 Ruộng người nghèo có thể sản xuất nhiều hoa lợi, nhưng ăn ở bất lương sẽ thành công dã tràng.
Abundance of food—the tillage of the poor, And substance is consumed without judgment.
24 Ai kiêng roi vọt ghét con trai mình, người biết thương con không quên sửa trị nó.
Whoever is sparing his rod is hating his son, And whoever is loving him has hurried his discipline.
25 Người công chính ăn thì được ấm lòng, người gian tà ăn mà vẫn đói meo.
The righteous is eating to the satiety of his soul, And the belly of the wicked lacks!
