Châm Ngôn 11
1 Chúa Hằng Hữu ghê tởm chiếc cân gian, nhưng hài lòng với quả cân đúng.
Hina Gode da ogogosu dunu amo da ogogosu dioi defei amoga dunu enoma ogogosa, E da ilima higasa. Be E da moloidafa dioi defei hahawane ba: sa.
2 Kiêu ngạo đến trước, nhục nhã theo sau, nhưng ai khiêm tốn mới là khôn ngoan.
Gasa fi dunu da hedolowane gogosiasu ba: mu. Dilia hou asaboiwane dialumu da defea.
3 Lòng trung chính dẫn đưa người ngay thẳng; tính gian tà tiêu diệt người phản lừa.
Di da moloiwane hou hamosea, di da moloidafa logoga ahoanumu. Be moloi hame ogogosu dunu da ilia wadela: i hou amoga wadela: lesi dagoi ba: mu.
4 Của cải ích gì trong ngày phán xét, công chính cứu người thoát tử vong.
Di da bagade gaguiwane bogosea, dia gagui da dia hou hame fidimu. Be moloidafa hou da dia esalusu gaga: su dawa:
5 Đức công chính đưa đường người toàn thiện; kẻ dữ suy vong vì tội ác mình.
Nowa dunu da moloidafa hou hamosea, ea osobo bagade esalusu da noga: mu. Be wadela: i hamosu dunu da hi hamobeba: le dafamu.
6 Đức công chính cứu người ngay thẳng; Lòng tham lam của kẻ gian đánh bẫy họ.
Moloidafa hou da moloi hamosu dunuma gaga: su agoai gala. Be ogogosu dunu da ea uasu hou amoga hina: saniga hina: fawane daha.
7 Người ác chết, mộng ước nó suy tàn, hy vọng người gian cũng tiêu tan.
Wadela: i hamosu dunu da bogosea, ea hobea misunu dafawane hamoma: beyale dawa: lusu amola da gilisili bogosa. Nowa da muni amola liligi gagui amo baligili dafawaneyale dawa: sea, e da dafai dagoi ba: mu.
8 Người công chính được thoát khỏi tai nạn, tai nạn giáng trên người gian tà.
Moloidafa dunu da bidi hamosu amoga se mae nabima: ne gaga: i dagoi ba: sa. Be amomane amo hou da wadela: i hamosu dunuma doaga: sa.
9 Miệng gian hiểm phá hoại đồng loại, nhờ tri thức, người ngay thoát hiểm.
Gode Ea hou hame lalegagui dunu ilia sia: da di wadela: mu dawa: Be moloidafa dunu ilia Bagade Dawa: su Hou da di gaga: musa: dawa:
10 Người hiền thành công, cả thành vui vẻ; người ác bại vong, dân chúng hoan hô.
Bagade gagui hou da moloidafa dunu ilima doaga: sea, moilai bai bagade dunu huluane da nodosa. Be wadela: i hamosu dunu da bogosea, ilia da nodone wele sia: sa.
11 Thành hưng thịnh nhờ phước người hiền, thành sụp đổ do miệng kẻ ác.
Noga: i dunu da Gode da moilai bai bagade hahawane dogolegele fidima: ne sia: ne gadosea, amo moilai da noga: idafa amola bagade ba: sa. Be wadela: i hamosu dunu da gagabusu sia: sia: dasea, moilai bai bagade da dafasa.
12 Người thiếu suy xét khinh chê bạn hữu; người thông sáng kín miệng không nói năng.
Nowa da dunu eno ilia hou wadela: ma: ne habosesele sia: sea, e da gagaoui agoane hamosa. Di da asigi dawa: su hou noga: i hamomusa: dawa: sea, dia lafi ga: ma.
13 Đứa mách lẻo rêu rao điều kín giấu, người tín trung giữ kín chuyện riêng tư.
Nowa da udigili sadoga sia: dasea, ema wamolegei sia: olelemu da defea hame galebe. Be nowa da moloidafa hou fawane hamosa, amo dunu ea sia: dafawaneyale dawa: mu da defea.
14 Lãnh đạo kém, dân tình khốn khổ; mưu sĩ tài, làng nước an ninh.
Dunu fi da noga: i fada: i sia: su dunu hame galea, amo fi da dafai dagoi ba: mu. Fada: i sia: olelesu dunu bagohame da dunu fi ilima gaga: su agoai galebe.
15 Bảo lãnh người lạ thường mang họa; còn ai từ chối được yên thân.
Di da ga fi amo ea fa: no dabema: ne iasu dabe imunusa: sia: sea, se nabimu. Amo hou yolesimu da defea.
16 Đàn bà mềm mỏng được tôn trọng, đàn ông hung bạo chỉ được tài sản.
Dunu huluane da noga: i uda ema nodosa. Be udigili wadela: i hamosu uda da dafai dagoi amola e fi da gogosiasa. Hihi dabuli dunu da muni hamedafa ba: mu. Be dunu amo da eno dunu mae dawa: le, ha: giwane hawa: hamosea da bagade gaguiwane ba: mu.
17 Người nhân ái được ban phước, quân ác ôn tự hại lấy thân.
Di da eno dunuma asigisia, di da dia hou amola fidisa. Be di da dodona: gi hamosea, dina: fawane wadela: lesisa.
18 Đứa gian ác lãnh đồng lương hư ảo, người thẳng ngay hưởng bổng lộc lâu bền.
Wadela: i hamosu dunu ilia da liligi baligiliwane hame lasa. Be dilia hou moloidafa hamosea, bidi ida: iwane lamu.
19 Tìm nhân đức là vào nẻo sống; đeo đuổi tội khiên sẽ mạng vong.
Nowa dunu da gasa fili, moloidafa hou hamomusa: dawa: sea, e da esalusu ba: mu. Be nowa da gasa fili, wadela: i hou fawane hamomusa: dawa: sea, e da bogomu.
20 Chúa Hằng Hữu ghét người có tâm địa gian tà, nhưng ưa thích người đi đường ngay thẳng.
Hina Gode da wadela: i hanai hou dawa: su dunu ilima higasa. Be E da moloidafa hamosu dunu ilima asigisa.
21 Người ác chắc chắn lãnh lấy hình phạt, con cháu người lành thế nào cũng nạn khỏi tai qua.
Dafawane! Hina Gode da wadela: i hamosu dunuma se iasu imunu galebe. Be moloidafa hamosu dunu da gaga: su ba: mu.
22 Người phụ nữ đẹp nhưng không thận trọng giống vòng vàng đeo nơi mũi heo.
Uda amo da ea da: i noga: iwane ba: sa be ea asigi dawa: su ganodini fofada: su hou da noga: i hame gala, amo ea hou da gebo ea migifu gouli sisiga: i amoga gala: lesi agoai ba: sa.
23 Ước mong của người công chính đưa đến điều thiện, còn hy vọng của kẻ ác đem lại cơn thịnh nộ.
Noga: i dunu ilia hanai lasu da dunu huluane fidisa. Be wadela: i dunu ilia da ilia hanai liligi lasea, dunu huluane da ougi ba: sa.
24 Người rộng rãi lại thu hoạch nhiều, người keo kiệt lại gặp túng quẫn.
Dunu mogili da ilia muni huluane mae gagulaligili hedolowane ebelesa be ilia bu muni baligiliwane ba: sa. Mogili ilia da muni gagulaligisa be fa: no hame gaguiwane ba: sa.
25 Người hào phóng sẽ thịnh vượng; ai rộng rãi với người, chính mình sẽ hưởng phước.
Dia eno dunu fidima: ne, ilima iasea, bagade gaguiwane ba: mu. Di da eno dunu fidisia, di amola da fidisu ba: mu.
26 Ai đầu cơ trục lợi sẽ bị dân chúng nguyền rủa, nhưng ai buôn bán lương thiện sẽ được tiếng khen.
Nowa dunu da muni bagade lama: ne ouesalebeba: le gagoma udigili ea diasu ganodini sala, ema dunu eno da ougisa. Be nowa da hedolowane bidiga lasea, ema ilia da nodosa.
27 Người tìm thiện sẽ gặp phước lành; người kiếm ác gặp ác chẳng sai!
Di da hobea hahawane hawa: fawane hamomusa: dawa: sea, dunu eno da dima nodomu. Be di da mosolasu amo hogosea, di da mosolasu fawane ba: mu.
28 Tin cậy tiền của sẽ suy bại! Tin cậy Đức Chúa Trời sẽ như cây tốt tươi.
Nowa dunu da ilia muni amola liligi gagui, amo da ili fawane fidima: ne dawa: sea, ilia da lubi gisu defele dafamu. Be noga: idafa dunu da lubi gaheabolo lai agoai ba: mu.
29 Ai làm gia đình xáo trộn chỉ còn hai bàn tay trắng. Người điên dại sẽ làm tôi mọi người khôn ngoan.
Nowa dunu da mosolasu ea sosogo fi ilima gaguli masea, da bogosea, da: i nabado agoai ba: mu. Gagaoui dunu da eso huluane bagade dawa: su dunu ilia hawa: hamosu dunu agoai ba: mu.
30 Ai kính sợ Chúa trồng cây sự sống; ai khôn ngoan chinh phục nhiều linh hồn.
Moloidafa hou da esalusu iaha. Be nimi bagade hou da esalusu bu fadegale fasisa.
31 Chúa ban thưởng người công chính ngay trên trần thế, còn người gian ác bị hình phạt nhãn tiền.
Noga: idafa dunu da osobo bagadega esalea, ilia bidi ida: iwane lamu. Amaiba: le, noga: le dawa: ma! Wadela: i hamosu amola ledo dunu da se iasu lamu.
