Ma-thi-ơ 27
1 Trời vừa sáng, các thầy trưởng tế và các trưởng lão bàn định kế hoạch giết Chúa Giê-xu.
When the morning was come, all the chiefe Priests, and the elders of the people tooke counsell against Iesus, to put him to death,
2 Họ xiềng Ngài thật chặt rồi giải qua Phi-lát, tổng trấn La Mã.
And led him away bounde, and deliuered him vnto Pontius Pilate the gouernour.
3 Khi Giu-đa, người phản Chúa, thấy Chúa bị kết án nặng nề, thì hối hận. Ông liền đem ba mươi miếng bạc trả lại các thầy trưởng tế và các trưởng lão.
Then when Iudas which betraied him, sawe that hee was condemned, hee repented himselfe, and brought againe the thirtie pieces of siluer to the chiefe Priestes, and Elders,
4 Giu-đa than thở: “Tôi có tội, vì phản bội người vô tội!” Họ lạnh lùng đáp: “Mặc anh chứ! Việc ấy liên hệ gì đến chúng tôi?”
Saying, I haue sinned, betraying the innocent bloud. But they sayde, What is that to vs? see thou to it.
5 Giu-đa ném bạc vào trong Đền Thờ rồi ra ngoài thắt cổ chết.
And when hee had cast downe the siluer pieces in the Temple, hee departed, and went, and hanged himselfe.
6 Các thầy trưởng tế lượm bạc lên, bảo nhau: “Bạc này dính dấp máu người, không được để trong kho báu của Đền Thờ.”
And the chiefe Priestes tooke the siluer pieces, and sayde, It is not lawfull for vs to put them into the treasure, because it is the price of bloud.
7 Họ quyết định dùng số bạc mua đám đất của thợ gốm để làm nghĩa trang chôn người nước ngoài.
And they tooke counsell, and bought with them a potters fielde, for the buriall of strangers.
8 Vì thế, người ta gọi đám đất đó là Cánh Đồng Máu.
Wherefore that field is called, The field of bloud, vntill this day.
9 Việc xảy ra đúng theo lời Tiên tri Giê-rê-mi: “Họ lấy ba mươi miếng bạc, là giá người Ít-ra-ên định cho một người,
(Then was fulfilled that which was spoken by Ieremias the Prophet, saying, And they tooke thirtie siluer pieces, ye price of him that was valued, whom they of ye children of Israel valued.
10 và dùng số bạc mua cánh đồng của thợ gốm, như lời Chúa Hằng Hữu truyền bảo tôi.”
And they gaue them for the potters fielde, as the Lord appointed me.)
11 Chúa Giê-xu đứng trước Phi-lát, tổng trấn La Mã. Tổng trấn hỏi: “Anh có phải là Vua người Do Thái không?” Chúa Giê-xu đáp: “Ông đã nói điều đó.”
And Iesus stood before ye gouernour, and the gouernour asked him, saying, Art thou that King of the Iewes? Iesus said vnto him, Thou sayest it.
12 Nhưng khi các thầy trưởng tế và các trưởng lão tranh nhau vu cáo, Chúa Giê-xu vẫn im lặng.
And when he was accused of the chiefe Priestes, and Elders, he answered nothing.
13 Phi-lát nhắc: “Anh không nghe họ tố cáo anh đủ điều đó sao?”
Then saide Pilate vnto him, Hearest thou not howe many things they lay against thee?
14 Nhưng Chúa Giê-xu vẫn im lặng, khiến tổng trấn vô cùng ngạc nhiên.
But he answered him not to one worde, in so much that the gouernour marueiled greatly.
15 Hằng năm, đến Lễ Vượt Qua, tổng trấn có lệ tha một tử tù theo lời thỉnh cầu của dân chúng.
Nowe at the feast, the gouernour was wont to deliuer vnto the people a prisoner whom they would.
16 Năm ấy, có một phạm nhân nổi tiếng tên Ba-ra-ba.
And they had then a notable prisoner, called Barabbas.
17 Khi thấy dân chúng tụ tập đông đảo trước dinh, Phi-lát hỏi: “Các anh muốn ta tha ai? Ba-ra-ba hay Giê-xu còn gọi là Đấng Mết-si-a?”
When they were then gathered together, Pilate said vnto the, Whether will ye that I let loose vnto you Barabbas, or Iesus which is called Christ?
18 (Vì Phi-lát biết rõ họ bắt nộp Chúa Giê-xu chỉ vì lòng ganh ghét).
(For he knewe well, that for enuie they had deliuered him.
19 Giữa lúc Phi-lát đang ngồi xử án, vợ ông sai người đến dặn: “Đừng động đến người vô tội đó, vì đêm qua tôi có một cơn ác mộng kinh khiếp về người.”
Also when he was set downe vpon the iudgement seate, his wife sent to him, saying, Haue thou nothing to do with that iust man: for I haue suffered many things this day in a dreame by reason of him.)
20 Nhưng các thầy trưởng tế và các trưởng lão sách động quần chúng xin Phi-lát phóng thích Ba-ra-ba và xử tử Chúa Giê-xu.
But the chiefe Priestes and the Elders had persuaded the people that they shoulde aske Barabbas, and should destroy Iesus.
21 Tổng trấn hỏi lại: “Trong hai người, các anh muốn ta tha ai?” Dân chúng đáp: “Ba-ra-ba!”
Then the gouernour answered, and said vnto them, Whether of the twaine will ye that I let loose vnto you? And they said, Barabbas.
22 Phi-lát hỏi tiếp: “Vậy ta phải làm gì với Giê-xu còn gọi là Đấng Mết-si-a?” Họ la lớn: “Đóng đinh hắn!”
Pilate said vnto them, What shall I do then with Iesus, which is called Christ? They all said to him, Let him be crucified.
23 Phi-lát hỏi: “Tại sao? Người phạm tội gì?” Nhưng họ gầm thét: “Đóng đinh hắn trên cây thập tự!”
Then saide the gouernour, But what euill hath he done? Then they cryed the more, saying, Let him be crucified.
24 Phi-lát thấy mình không kiểm soát nổi dân chúng, cuộc náo loạn sắp bùng nổ, nên ông lấy nước rửa tay trước mặt mọi người và tuyên bố: “Ta vô tội về máu của Người này. Trách nhiệm về phần các anh!”
When Pilate saw that he auailed nothing, but that more tumult was made, he tooke water and washed his hands before the multitude, saying, I am innocent of the blood of this iust man: looke you to it.
25 Cả đoàn dân đều thét lên: “Cứ đòi nợ máu ấy nơi chúng tôi và con cháu chúng tôi!”
Then answered all the people, and saide, His bloud be on vs, and on our children.
26 Vậy, Phi-lát phóng thích Ba-ra-ba cho họ, đồng thời sai đánh Chúa Giê-xu rồi giao cho lính đem đóng đinh trên cây thập tự.
Thus let he Barabbas loose vnto them, and scourged Iesus, and deliuered him to be crucified.
27 Quân lính La Mã giải Chúa Giê-xu vào dinh tổng trấn, rồi tập họp cả đại đội vây quanh Ngài.
Then the souldiers of the gouernour tooke Iesus into the common hall, and gathered about him the whole band,
28 Họ lột áo rồi khoác cho Ngài tấm áo choàng màu tía.
And they stripped him, and put about him a skarlet robe,
29 Họ bện chiếc mão bằng gai đội lên đầu Chúa và đặt vào tay phải Ngài một cây gậy bằng sậy. Rồi họ quỳ xuống trước mặt Ngài, chế giễu: “Lạy Vua người Do Thái!”
And platted a crowne of thornes, and put it vpon his head, and a reede in his right hand, and bowed their knees before him, and mocked him, saying, God saue thee King of the Iewes,
30 Họ lại khạc nhổ vào mặt Chúa, lấy gậy đập lên đầu Ngài.
And spitted vpon him, and tooke a reede, and smote him on the head.
31 Chế giễu xong, họ cởi áo choàng ra, mặc áo lại cho Chúa rồi dẫn Ngài đi đóng đinh trên cây thập tự.
Thus when they had mocked him, they tooke the robe from him, and put his owne rayment on him, and led him away to crucifie him.
32 Vừa lên đường, quân lính thấy Si-môn, người xứ Ly-bi, liền bắt anh vác cây thập tự cho Chúa.
And as they came out, they found a man of Cyrene, named Simon: him they compelled to beare his crosse.
33 Đoàn người tiến lên đồi Gô-gô-tha (nghĩa là đồi Sọ).
And when they came vnto the place called Golgotha, (that is to say, the place of dead mens skulles)
34 Họ cho Chúa uống rượu thuốc để xoa dịu cơn đau, nhưng Ngài nếm qua rồi không chịu uống.
They gaue him vineger to drinke, mingled with gall: and when he had tasted thereof, he would not drinke.
35 Quân lính đóng đinh Chúa trên cây thập tự. Họ gieo súc sắc chia nhau bộ áo của Ngài,
And when they had crucified him, they parted his garments, and did cast lottes, that it might be fulfilled, which was spoken by the Prophet, They deuided my garments among them, and vpon my vesture did cast lottes.
36 rồi ngồi canh gác chung quanh cây thập tự.
And they sate, and watched him there.
37 Họ treo trên đầu Ngài tấm bảng ghi tội trạng: “Đây là Giê-xu, Vua người Do Thái.”
They set vp also ouer his head his cause written, THIS IS IESVS THE KING OF THE IEVVES.
38 Bọn lính cũng đóng đinh hai tướng cướp trên cây thập tự, một tên bên phải, một tên bên trái Chúa.
And there were two theeues crucified with him, one on the right hand, and another on the left.
39 Khách qua đường lắc đầu, sỉ nhục Chúa:
And they that passed by, reuiled him, wagging their heades,
40 “Anh đòi phá nát Đền Thờ rồi xây lại trong ba ngày, sao không tự giải cứu đi! Nếu anh là Con Đức Chúa Trời, sao không xuống khỏi cây thập tự đi!”
And saying, Thou that destroyest ye Temple, and buildest it in three dayes, saue thy selfe: if thou be ye Sonne of God, come downe from ye crosse.
41 Các thầy trưởng tế, thầy dạy luật, và các trưởng lão cũng mỉa mai:
Likewise also the hie Priests mocking him, with the Scribes, and Elders, and Pharises, said,
42 “Nó cứu người khác giỏi lắm mà cứu mình không nổi! Vua người Do Thái hả? Phải xuống khỏi cây thập tự chúng ta mới tin!
He saued others, but he cannot saue him selfe: if he be ye King of Israel, let him now come downe from ye crosse, and we will beleeue in him.
43 Nó tin cậy Đức Chúa Trời, lại tự xưng là Con Đức Chúa Trời. Nếu Ngài nhìn nhận nó, hẳn Ngài phải cứu nó!”
He trusted in God, let him deliuer him nowe, if he will haue him: for he saide, I am the Sonne of God.
44 Hai tướng cướp bị đóng đinh bên cạnh Chúa cũng hùa theo sỉ nhục Ngài.
The selfe same thing also ye theeues which were crucified with him, cast in his teeth.
45 Từ trưa đến 3 giờ chiều, khắp nơi đều tối đen như mực.
Now from ye sixt houre was there darkenesse ouer all the land, vnto the ninth houre.
46 Lúc ba giờ, Chúa Giê-xu kêu lớn: “Ê-li, Ê-li, lam-ma-sa-bách-ta-ni?” nghĩa là: “Đức Chúa Trời ơi! Đức Chúa Trời ơi! Sao Ngài lìa bỏ Con?”
And about ye ninth houre Iesus cryed with a loud voyce, saying, Eli, Eli, lamasabachthani? that is, My God, my God, why hast thou forsaken me?
47 Nghe tiếng kêu, mấy người đứng gần bảo: “Này, hắn gọi Ê-li!”
And some of them that stoode there, when they heard it, said, This man calleth Elias.
48 Một người chạy đi lấy bông đá, tẩm rượu chua, buộc vào đầu cây gậy đưa lên cho Chúa nhấm.
And straightway one of them ran, and tooke a spondge, and filled it with vineger, and put it on a reede, and gaue him to drinke.
49 Những người khác lại bảo: “Ta chờ xem Ê-li có đến cứu nó không!”
Other said, Let be: let vs see, if Elias wil come and saue him.
50 Chúa Giê-xu kêu lên một tiếng lớn nữa, rồi tắt hơi.
Then Iesus cryed againe with a loude voyce, and yeelded vp the ghost.
51 Lập tức, bức màn trong Đền Thờ bị xé đôi từ trên xuống dưới. Đất rúng động dữ dội, đá lớn vỡ ra.
And behold, the vayle of the Temple was rent in twaine, from the top to the bottome, and the earth did quake, and the stones were cloue.
52 Các cửa mộ mở tung và nhiều người thánh đã chết được sống lại.
And the graues did open themselues, and many bodies of the Saintes, which slept, arose,
53 Họ ra khỏi mộ, đợi đến khi Chúa sống lại mới vào thành thánh Giê-ru-sa-lem xuất hiện cho nhiều người xem thấy.
And came out of the graues after his resurrection, and went into the holy citie, and appeared vnto many.
54 Viên đại đội trưởng cũng như quân lính La Mã đang canh giữ Chúa thấy cơn động đất và các diễn biến ấy, đều khiếp sợ và nhìn nhận: “Người này thật đúng là Con Đức Chúa Trời!”
When the Centurion, and they that were with him watching Iesus, saw the earthquake, and the thinges that were done, they feared greatly, saying, Truely this was the Sonne of God.
55 Nhóm phụ nữ theo phục vụ Chúa từ xứ Ga-li-lê, đều đứng từ xa mà nhìn.
And many women were there, beholding him a farre off, which had folowed Iesus from Galile, ministring vnto him.
56 Trong số ấy có Ma-ri Ma-đơ-len, Ma-ri (mẹ của Gia-cơ và Giô-sép), và bà Xê-bê-đê, mẹ Gia-cơ và Giăng.
Among whom was Marie Magdalene, and Marie the mother of Iames, and Ioses, and the mother of Zebedeus sonnes.
57 Đến tối, Giô-sép—một người giàu có ở vùng A-ri-ma-thê—cũng là môn đệ của Chúa Giê-xu—
And when the euen was come, there came a riche man of Arimathea, named Ioseph, who had also himselfe bene Iesus disciple.
58 đến xin Phi-lát cho lãnh xác Chúa Giê-xu. Phi-lát ra lệnh giao xác Chúa cho ông.
He went to Pilate, and asked ye body of Iesus. Then Pilate commanded ye body to be deliuered.
59 Giô-sép hạ thi hài Chúa xuống, khâm liệm bằng một cây vải gai sạch,
So Ioseph tooke the body, and wrapped it in a cleane linnen cloth,
60 rồi đem an táng trong huyệt đá của riêng ông mà ông mới đục trong sườn núi. Giô-sép lăn một tảng đá lớn chặn trước cửa mộ, rồi ra về.
And put it in his new tombe, which he had hewen out in a rocke, and rolled a great stone to the doore of the sepulchre, and departed.
61 Còn Ma-ri Ma-đơ-len và Ma-ri, mẹ Gia-cơ vẫn ngồi trước mộ.
And there was Marie Magdalene, and the other Marie sitting ouer against the sepulchre.
62 Hôm sau, kế ngày chuẩn bị lễ Vượt Qua, các thầy trưởng tế và thầy Pha-ri-si đến gặp Phi-lát.
Nowe the next day that followed the Preparation of the Sabbath, the hie Priestes and Pharises assembled to Pilate,
63 Họ thỉnh cầu: “Chúng tôi nhớ khi còn sống tên lừa bịp này đã nói: ‘Sau ba ngày tôi sẽ sống lại.’
And said, Syr, we remember that that deceiuer saide, while he was yet aliue, Within three dayes I will rise.
64 Để đề phòng mưu gian, xin tổng trấn ra lệnh canh gác mộ nó thật nghiêm ngặt suốt ba ngày, như thế môn đệ nó không thể đánh cắp xác nó rồi phao tin rằng nó sống lại! Nếu mưu gian ấy được thành, việc dối gạt này sẽ tai hại hơn lần trước.”
Command therefore, that the sepulchre be made sure vntill the third day, lest his disciples come by night, and steale him away, and say vnto the people, He is risen from the dead: so shall the last errour be worse then the first.
65 Phi-lát đáp: “Các anh có lính canh, cứ việc canh gác cho cẩn mật!”
Then Pilate saide vnto them, Ye haue a watch: goe, and make it sure as ye knowe.
66 Họ liền niêm phong tảng đá và đặt lính canh gác ngôi mộ.
And they went, and made the sepulchre sure with the watch, and sealed the stone.
