Ma-thi-ơ 21
1 Khi Chúa Giê-xu và các môn đệ gần đến Giê-ru-sa-lem, ngang làng Bê-pha-giê trên sườn núi Ô-liu, Chúa Giê-xu sai hai môn đệ đi trước
And when they drew near to Jerusalem, and had come to Bethphage, to the mount of Olives, then Jesus sent two disciples,
2 và dặn: “Các con đi thẳng vào làng trước mặt, sẽ thấy một con lừa cái buộc bên cạnh một lừa con. Cứ mở dây dắt chúng về đây cho Ta!
saying to them: Go into the village opposite to you, and immediately you will find an ass tied, and a colt with her: loose them, and bring them to me.
3 Nếu có ai hỏi, các con trả lời: ‘Chúa cần dùng chúng,’ người ta sẽ cho đi.”
And if any one say any thing to you, you shall reply: The Lord has need of them: and he will immediately send them.
4 Việc xảy ra đúng theo lời tiên tri:
All this was done, that the word might be fulfilled which was spoken by the prophet, saying:
5 “Hãy loan báo cho người Ít-ra-ên: ‘Vua các ngươi đang đến thăm. Ngài khiêm tốn cưỡi lừa con— là con lừa cái.’”
Say you to the daughter of Zion, Behold, your king comes to you, meek, and sitting upon an ass, and a colt the foal of an ass.
6 Hai môn đệ vâng lệnh ra đi, làm đúng điều Chúa Giê-xu dạy.
And the disciples went and did as Jesus commanded them;
7 Họ dắt lừa cái và lừa con về, lót áo mình trên lưng để Chúa lên cưỡi.
and brought the ass and the colt, and put their mantles on them, and caused him to sit upon them.
8 Trong dân chúng, nhiều người lấy áo mình trải trên đường, người khác bẻ nhánh cây rải trước mặt Chúa.
And a very great multitude spread their mantles in the road: and others cut branches from the trees, and spread them in the road.
9 Người vượt lên trước, người chạy theo sau, tung hô: “Chúc tụng Con Vua Đa-vít! Phước cho Đấng nhân danh Chúa Hằng Hữu mà đến! Chúc tụng Đức Chúa Trời trên nơi chí cao!”
And the multitudes that went before, and that followed after, cried, saying: Hosanna to the son of David. Blessed is he that comes in the name of the Lord. Hosanna in the highest.
10 Cả thành Giê-ru-sa-lem náo động khi Chúa tiến vào thành. Họ hỏi: “Ông này là ai?”
And when he entered Jerusalem, all the city was moved, and said: Who is this?
11 Đám đông theo Chúa đáp: “Nhà Tiên Tri Giê-xu, ở Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê!”
And the multitude said: This is Jesus the prophet, that is from Nazareth of Galilee.
12 Chúa Giê-xu đi thẳng vào Đền Thờ, đuổi hết những người mua bán ra ngoài, lật đổ bàn của bọn đổi tiền và ghế của bọn bán bồ câu.
And Jesus went into the temple of God, and drove out all that sold and bought in the temple, and overthrew the tables of the money-changers, and the seats of those who sold doves,
13 Chúa nói với họ: “Thánh Kinh chép: ‘Đền Thờ Ta là nơi cầu nguyện,’ nhưng các người đã biến thành sào huyệt trộm cướp!”
and said to them: It is written, My house shall be called a house of prayer; but you have made it a den of robbers.
14 Lúc ấy, những người mù lòa, què quặt kéo nhau đến với Chúa trong Đền Thờ và được chữa lành.
And the blind and the lame came to him in the temple, and he cured them.
15 Tuy nhiên, các thầy trưởng tế và thầy dạy luật thấy các phép lạ Chúa thực hiện và nghe tiếng trẻ con hoan hô: “Con Vua Đa-vít” vang dậy Đền Thờ, họ rất bực tức,
But when the chief priests and the scribes saw the wonderful things that he did, and the children crying in the temple, and saying, Hosanna to the son of David, their anger was aroused,
16 đến chất vấn Chúa Giê-xu: “Thầy có nghe bọn trẻ con nói gì không?” Chúa Giê-xu đáp: “Có! Thế các ông chưa đọc câu Thánh Kinh: ‘Người sẽ được các em bé miệng còn hôi sữa ca ngợi’ sao?”
and they said to him: Do you not hear what these say? And Jesus said to them: Yes; have you never read, Out of the mouth of babes and sucklings thou hast perfected praise?
17 Rồi Chúa bỏ họ, ra khỏi thủ đô, về trọ tại làng Bê-tha-ni đêm ấy.
And he left them, and went out of the city to Bethany, and there spent the night.
18 Sáng hôm sau, Chúa Giê-xu trở lại Giê-ru-sa-lem, Ngài đói;
Now in the morning, as he was returning to the city, he was hungry:
19 Ngài thấy một cây vả bên vệ đường, liền lại gần nhưng không thấy trái, chỉ toàn cành lá rườm rà. Chúa quở: “Cây này sẽ chẳng bao giờ ra trái nữa!” Cây vả lập tức héo khô. (aiōn g165)
and seeing a fig-tree on the road, he went to it, and found nothing on it but leaves; and he said to it: Let no fruit grow on you henceforth forever. And the fig-tree immediately withered. (aiōn g165)
20 Các môn đệ ngạc nhiên hỏi: “Làm sao cây vả khô héo nhanh chóng như thế?”
And when the disciples saw it, they were astonished, and said: How soon has the fig-tree withered!
21 Chúa Giê-xu đáp: “Ta quả quyết với các con, nếu các con có đức tin, không chút nghi ngờ, không những các con bảo cây vả khô đi, mà còn có thể ra lệnh thì núi này cũng bị bứng lên và quăng xuống biển.
Jesus answered and said to them: Verily I say to you, If you have faith, and doubt not, you shall do, not only what is done to the fig-tree, but even if you shall say to this mountain, Be taken up, and be thrown into the sea, it shall be done.
22 Bất cứ điều gì các con cầu xin và tin quyết, các con sẽ nhận được.”
And all things that you ask for in prayer, believing, you shall receive.
23 Chúa Giê-xu vào Đền Thờ và bắt đầu giảng dạy, thình lình, các thầy trưởng tế và các trưởng lão bước vào và hỏi Chúa: “Thầy cậy uy quyền gì để làm việc đó? Ai ủy quyền cho Thầy?”
And after he had come into the temple, the chief priests and elders of the people came to him as he was teaching, and said: By what authority do you these things? And who gave you this authority?
24 Chúa Giê-xu đáp: “Tôi cũng hỏi một câu, nếu các ông trả lời được, tôi sẽ giải đáp câu hỏi của các ông.
Jesus answered and said to them: I also will ask you one thing, which if you will tell me, I also will tell you by what authority I do these things.
25 Lễ báp-tem của Giăng bắt nguồn từ đâu? Từ trời hay từ người?” Họ thảo luận với nhau: “Nếu chúng ta nói từ trời, ông ấy sẽ hỏi: Sao các ông không tin Giăng?
The immersion of John, whence was it? from heaven, or from men? But they reasoned among themselves, and said, If we reply, From heaven, he will say to us, Why then did you not believe him?
26 Nếu chúng ta nói từ người, thì nguy với dân chúng vì dân chúng đều công nhận Giăng là tiên tri của Đức Chúa Trời.”
But if we reply, From men, we fear the multitude; for all regard John as a prophet.
27 Vậy họ thưa với Chúa: “Chúng tôi không biết!” Chúa Giê-xu đáp: “Nếu thế, Ta cũng không nói cho các ông biết nguồn gốc uy quyền của Ta.”
And they answered and said to Jesus: We know not. And he said to them: Neither do I tell you by what authority I do these things.
28 “Các ông nghĩ thế nào về chuyện này: Người kia có hai con trai. Ông bảo đứa con trưởng: ‘Con ơi, hôm nay con ra vườn nho làm việc!’
But what think you? A man had two sons; and he went to the first, and said, Son, go work to-day in my vineyard.
29 Nó đáp: ‘Con không muốn đi,’ nhưng sau hối hận, ra vườn làm việc.
He answered and said, I will not. But he afterward regretted it, and went.
30 Người cha lại sai đứa con thứ ra vườn. Nó nhanh nhẩu đáp: ‘Vâng, con sẽ đi ngay,’ nhưng cứ ở nhà, không chịu đi.
And he came to the other, and spoke to him in like manner. And he answered and said, I go, sir; and went not.
31 Vậy người con nào vâng lời cha?” Họ đáp: “Người con trưởng.” Chúa Giê-xu tiếp: “Tôi quả quyết với các ông, người thu thuế và gái giang hồ sẽ vào Nước Trời trước các ông.
Which of the two did the will of his father? They said to him, The first. Jesus said to them: Verily I say to you, The publicans and the harlots go into the kingdom of God before you.
32 Vì Giăng bảo các ông ăn năn, quay về Đức Chúa Trời, nhưng các ông không nghe; còn bọn thu thuế và gái giang hồ tin lời Giăng. Các ông đã thấy rõ nhưng vẫn không chịu ăn năn và không tin lời Giăng.”
For John came to you in the way of righteousness, and you believed him not. But the publicans and the harlots believed him. And you, when you had seen it, afterward felt no regret, that you might believe him.
33 “Các ông nghe thêm ẩn dụ này: Người kia trồng một vườn nho, dựng hàng rào chung quanh, đào hầm ép nho, xây tháp canh, cho đầy tớ mướn rồi lên đường đi xa.
Hear another parable: There was a master of a house who planted a vineyard, and put a hedge around it, and rigged in it a wine-press, and built a tower, and let it out to vine-dressers, and went into another country.
34 Đến mùa hái nho, chủ sai người nhà về thu hoa lợi.
And when the time of the fruit drew near, he sent his servants to the vine-dressers to receive the fruits of it.
35 Nhưng họ bị các đầy tớ bắt giữ; người bị đánh đập, người bị giết, người bị ném đá.
And the vine-dressers took his servants, and scourged one, and killed another, and stoned another.
36 Chủ lại phái đến một nhóm tôi tớ đông hơn nữa. Họ cũng bị các đầy tớ đối xử tàn tệ và giết hại như trước.
Again he sent other servants more than the first: and they treated them in like manner.
37 Sau hết, chủ sai con trai mình đến gặp các đầy tớ, vì nghĩ rằng họ sẽ kính nể con mình.
But afterward he sent to them his son, saying, They will reverence my son.
38 Nhưng, khi vừa thấy con trai chủ, các đầy tớ bảo nhau: ‘Nó là con thừa tự, chúng ta phải giết nó để chiếm đoạt tài sản!’
But the vine-dressers, when they saw the son, said among themselves, This is the heir; come, let us kill him, and seize upon the inheritance.
39 Họ liền bắt người con, kéo ra ngoài vườn nho rồi giết đi.
And they took him, and carried him out of the vineyard, and killed him.
40 Vậy, khi chủ vườn nho trở về sẽ đối xử với các đầy tớ ấy ra sao?”
Therefore, when the owner of the vineyard comes, what will he do to those vine-dressers?
41 Các lãnh đạo tôn giáo đáp: “Chủ sẽ tiêu diệt bọn gian ác ấy, cho người khác mướn vườn, canh tác và nộp hoa lợi đúng mùa.”
They said to him: He will miserably destroy those wicked men, and let out his vineyard to other vine-dressers, who will give him the fruits in their season.
42 Chúa Giê-xu hỏi: “Các ông chưa đọc lời Thánh Kinh này sao? ‘Tảng đá bị thợ xây nhà loại ra đã trở thành tảng đá móng. Đây là việc Chúa Hằng Hữu đã thực hiện, và đó là điều kỳ diệu trước mắt chúng ta.’
Jesus said to them: Did you never read in the Scriptures, The stone which the builders rejected has become the head of the corner?
43 Ta cho các ông biết: Chỗ của các ông trong Nước của Đức Chúa Trời sẽ dành cho những người biết nộp cho Chúa phần hoa lợi của Ngài.
This was from the Lord, and it is wondrous in our eyes. For this reason, I say to you, The kingdom of God shall be taken from you, and given to a nation that will bring forth the fruits of it.
44 Ai ngã vào tảng đá sẽ bị tan xác, còn tảng đá ấy rơi nhằm ai, sẽ nghiền họ ra bụi.”
And he that falls upon this stone shall be dashed to pieces; but him on whom it shall fall, it will make like chaff for the wind.
45 Các thầy trưởng tế và Pha-ri-si nghe Chúa giải thích ẩn dụ, biết Ngài ám chỉ họ,
And when the chief priests and the Pharisees heard his parables, they knew that he spoke of them.
46 nên tìm cách bắt Chúa, nhưng còn e ngại dân chúng, vì dân chúng đều công nhận Chúa Giê-xu là nhà tiên tri.
And when they sought to lay hold of him, they feared the multitude, because they regarded him as a prophet.
