Ma-thi-ơ 12
1 Một hôm, nhằm ngày Sa-bát, Chúa Giê-xu và các môn đệ đi ngang qua đồng lúa mì. Các môn đệ đói nên hái bông lúa, vò ăn.
About that time Jesus passed on the Sabbath through the wheatfields; and His disciples became hungry, and began to gather ears of wheat and eat them.
2 Các thầy Pha-ri-si nhìn thấy, liền phàn nàn: “Môn đệ của Thầy làm thế là trái luật! Không được hái lúa vào ngày Sa-bát.”
But the Pharisees saw it and said to Him, "Look! your disciples are doing what the Law forbids them to do on the Sabbath."
3 Chúa Giê-xu phán với họ: “Các ông chưa đọc chuyện vua Đa-vít và các bạn đồng hành bị đói sao?
"Have you never read," He replied, "what David did when he and his men were hungry?
4 Vua vào trong Đền Thờ ăn bánh thánh dành riêng cho các thầy tế lễ, và chia cho các bạn cùng ăn. Việc ấy chẳng trái luật sao?
how he entered the House of God and ate the Presented Loaves, which it was not lawful for him or his men to eat, nor for any except the priests?
5 Các ông cũng chưa đọc sách luật Môi-se nói về các thầy tế lễ phục vụ trong Đền Thờ phải làm việc ngày Sa-bát mà không mắc tội sao?
And have you not read in the Law how on the Sabbath the priests in the Temple break the Sabbath without incurring guilt?
6 Tôi cho các ông biết, tại đây có Đấng cao trọng hơn Đền Thờ!
But I tell you that there is here that which is greater than the Temple.
7 Nếu các ông hiểu ý nghĩa câu Thánh Kinh: ‘Ta chẳng muốn sinh tế, lễ vật, Ta chỉ muốn lòng nhân từ,’ hẳn các ông không còn lên án người vô tội.
And if you knew what this means, 'It is mercy I desire, not sacrifice', you would not have condemned those who are without guilt.
8 Vì Con Người cũng là Chúa của ngày Sa-bát.”
For the Son of Man is the Lord of the Sabbath."
9 Chúa Giê-xu đến hội đường,
Departing thence He went to their synagogue,
10 gặp một người bị teo bàn tay. Người Pha-ri-si hỏi Chúa Giê-xu: “Chữa bệnh trong ngày Sa-bát có hợp pháp không?” (Họ mong Ngài trả lời có, để họ có thể gài bẫy tố cáo Ngài).
where there was a man with a shrivelled arm. And they questioned Him, "Is it right to cure people on the Sabbath?" Their intention was to bring a charge against Him.
11 Chúa Giê-xu đáp: “Nếu chiên của các ông bị rơi xuống hố trong ngày Sa-bát, các ông có tìm cách cứu nó lên ngay hôm ấy không? Dĩ nhiên các ông sẽ cứu nó.
"Which of you is there," He replied, "who, if he has but a single sheep and it falls into a hole on the Sabbath, will not lay hold of it and lift it out?
12 Con người còn quý trọng hơn chiên biết bao! Phải, làm việc thiện trong ngày Sa-bát là hợp pháp!”
Is not a man, however, far superior to a sheep? Therefore it is right to do good on the Sabbath."
13 Rồi Chúa phán với người teo tay: “Con xòe bàn tay ra!” Anh vâng lời, bàn tay teo liền được lành như tay kia.
Then He said to the man, "Stretch out your arm." And he stretched it out, and it was restored quite sound like the other.
14 Các thầy Pha-ri-si bỏ về, họp nhau để tìm mưu giết Chúa Giê-xu.
But the Pharisees after leaving the synagogue consulted together against Him, how they might destroy Him.
15 Chúa Giê-xu biết ý định họ, nên rời khỏi hội đường. Dân chúng kéo nhau theo Chúa rất đông. Ngài chữa lành mọi người bệnh
Aware of this, Jesus departed elsewhere; and a great number of people followed Him, all of whom He cured.
16 và cấm họ đừng cho người khác biết về Ngài.
But He gave them strict injunctions not to blaze abroad His doings,
17 Việc ấy xảy ra đúng theo lời Tiên tri Y-sai:
that those words of the Prophet Isaiah might be fulfilled,
18 “Đây là Đầy tớ Ta, Người được Ta lựa chọn. Là Người Ta yêu quý, làm Ta thỏa lòng. Ta sẽ đổ Thánh Linh Ta trên Người, Người sẽ công bố công lý cho các dân tộc.
"This is My servant whom I have chosen, My dearly loved One in whom My soul takes pleasure. I will put My spirit upon Him, and He will announce justice to the nations.
19 Người sẽ chẳng tranh giành, kêu la, cũng chẳng lớn tiếng ngoài đường phố.
He will not wrangle or raise His voice, nor will His voice be heard in the broadways.
20 Người sẽ chẳng bẻ cây sậy yếu nhất cũng chẳng dập tắt ngọn đèn mong manh. Cho đến lúc Người đưa công lý đến cuộc toàn thắng.
A crushed reed He will not utterly break, nor will He quench the still smouldering wick, until He has led on Justice to victory.
21 Danh Người sẽ là nguồn hy vọng cho mọi dân tộc.”
And on His name shall the nations rest their hopes."
22 Người ta mang đến Chúa Giê-xu một người bị quỷ ám, đã câm lại khiếm thị. Được Chúa chữa lành, người ấy liền nói và thấy được.
At that time a demoniac was brought to Him, blind and dumb; and He cured him, so that the dumb man could speak and see.
23 Dân chúng kinh ngạc bảo nhau: “Có thể Giê-xu này là Con của Đa-vít, là Đấng Mết-si-a không?”
And the crowds of people were all filled with amazement and said, "Can this be the Son of David?"
24 Nhưng khi các thầy Pha-ri-si nghe về phép lạ thì nói: “Ông ấy dùng quyền của quỷ vương để đuổi quỷ.”
The Pharisees heard it and said, "This man only expels demons by the power of Baal-zebul, the Prince of demons."
25 Biết ý tưởng của họ, Chúa Giê-xu giảng giải: “Một quốc gia chia rẽ phải bị tiêu diệt. Một thành phố hay một gia đình chia rẽ cũng không thể bền vững.
Knowing their thoughts He said to them, "Every kingdom in which civil war has raged suffers desolation; and every city or house in which there is internal strife will be brought low.
26 Nếu Sa-tan đuổi Sa-tan thì nước nó bị chia rẽ và tự tiêu diệt.
And if Satan is expelling Satan, he has begun to make war on himself: how therefore shall his kingdom last?
27 Nếu Ta nhờ quyền năng Sa-tan để đuổi quỷ, môn đệ các ông sẽ nhờ quyền năng nào? Chính họ sẽ xét xử các ông.
And if it is by Baal-zebul's power that I expel the demons, by whose power do your disciples expel them? They therefore shall be your judges.
28 Nhưng nếu Ta nhờ Thánh Linh của Đức Chúa Trời để đuổi quỷ, thì Nước của Đức Chúa Trời đã đến với các ông rồi!
But if it is by the power of the Spirit of God that I expel the demons, it is evident that the Kingdom of God has come upon you.
29 Không ai vào nhà một người chủ nô cường bạo để giải cứu đám nô lệ mà trước hết không trói người ấy lại. Nếu không thắng Sa-tan, không ai đuổi quỷ của nó được.
Again, how can any one enter the house of a strong man and carry off his goods, unless first of all he masters and secures the strong man: then he will ransack his house.
30 Ai không hợp tác với Ta là chống lại Ta, ai không quy tụ quanh Ta sẽ bị phân tán.
"The man who is not with me is against me, and he who is not gathering with me is scattering abroad.
31 Vậy Ta nói với các ông, mọi tội lỗi và lời phạm thượng của loài người đều có thể được tha thứ, ngay cả lời xúc phạm Chúa Cứu Thế; nhưng xúc phạm đến Chúa Thánh Linh sẽ chẳng bao giờ được tha.
This is why I tell you that men may find forgiveness for every other sin and impious word, but that for impious speaking against the Holy Spirit they shall find no forgiveness.
32 Ai nói lời xúc phạm Con Người cũng được tha, nhưng ai xúc phạm đến Chúa Thánh Linh sẽ không bao giờ được tha, dù trong đời này hay đời sau. (aiōn g165)
And whoever shall speak against the Son of Man may obtain forgiveness; but whoever speaks against the Holy Spirit, neither in this nor in the coming age shall he obtain forgiveness." (aiōn g165)
33 Nhờ xem quả mà biết cây. Cây lành sinh quả lành. Cây độc sinh quả độc.
"Either grant the tree to be wholesome and its fruit wholesome, or the tree poisonous and its fruit poisonous; for the tree is known by its fruit.
34 Loài rắn độc kia! Gian ác như các ông làm sao nói được lời ngay thẳng trong sạch? Vì do những điều chất chứa trong lòng mà miệng nói ra.
O vipers' brood, how can you speak what is good when you are evil? For it is from the overflow of the heart that the mouth speaks.
35 Người tốt do lòng thiện mà nói ra lời lành; người xấu do lòng ác mà nói ra lời dữ.
A good man from his good store produces good things, and a bad man from his bad store produces bad things.
36 Ta nói với các ông, đến ngày phán xét cuối cùng, mọi người phải khai hết những lời vô ích mình đã nói.
But I tell you that for every careless word that men shall speak they will be held accountable on the day of Judgement.
37 Lời nói sẽ định đoạt số phận mỗi người vì do lời nói người này được tha bổng, cũng do lời nói, người kia bị kết tội.”
For each of you by his words shall be justified, or by his words shall be condemned."
38 Một hôm, các thầy dạy luật và Pha-ri-si đến thưa với Chúa Giê-xu: “Thưa thầy, chúng tôi muốn xem Thầy làm dấu lạ.”
Then He was accosted by some of the Scribes and of the Pharisees who said, "Teacher, we wish to see a sign given by you."
39 Chúa Giê-xu đáp: “Thế hệ gian ác, thông dâm này đòi xem dấu lạ, nhưng dấu lạ của tiên tri Giô-na cũng đủ rồi.
"Wicked and faithless generation!" He replied, "they clamour for a sign, but none shall be given to them except the sign of the Prophet Jonah.
40 Như Giô-na đã nằm trong bụng cá ba ngày ba đêm, Con Người cũng sẽ vào lòng đất ba ngày ba đêm.
For just as Jonah was three days in the sea-monster's belly, so will the Son of Man be three days in the heart of the earth.
41 Đến ngày phán xét, người Ni-ni-ve sẽ đứng lên buộc tội thế hệ này. Vì khi Giô-na cảnh cáo, họ đã ăn năn lìa bỏ tội ác, quay về Đức Chúa Trời. Nhưng tại đây có Đấng lớn hơn Giô-na mà dân này không chịu ăn năn!
There will stand up men of Nineveh at the Judgement together with the present generation, and will condemn it; because they repented at the preaching of Jonah, and mark! there is One greater than Jonah here.
42 Đến ngày phán xét, Nữ hoàng Sê-ba sẽ đứng lên buộc tội thế hệ này, vì bà đã từ một nước xa xăm đến nghe lời lẽ khôn ngoan của Vua Sa-lô-môn, nhưng tại đây có Đấng lớn hơn Sa-lô-môn mà chẳng ai muốn nghe.
The Queen of the south will awake at the Judgement together with the present generation, and will condemn it; because she came from the ends of the earth to hear the wisdom of Solomon, and mark! there is One greater than Solomon here.
43 Khi tà linh ra khỏi một người, nó đi vào nơi hoang mạc, tìm chỗ nghỉ ngơi nhưng không tìm được.
"No sooner however has the foul spirit gone out of the man, then he roams about in places where there is no water, seeking rest but finding none.
44 Rồi nó nói: ‘Ta sẽ trở lại người mà ta đã ra đi.’ Lúc trở lại, thấy tấm lòng người ấy dọn dẹp sạch sẽ, nhưng vẫn còn vô chủ.
Then he says, 'I will return to my house that I left;' and he comes and finds it unoccupied, swept clean, and in good order.
45 Nó liền rủ bảy quỷ khác độc ác hơn, cùng vào chiếm cứ tấm lòng ấy. Vậy người ấy lâm vào tình trạng bi thảm hơn trước.”
Then he goes and brings back with him seven other spirits more wicked than himself, and they come in and dwell there; and in the end that man's condition becomes worse than it was at first. So will it be also with the present wicked generation."
46 Chúa Giê-xu đang giảng dạy dân chúng, mẹ và các em Ngài đến đứng bên ngoài muốn nói chuyện với Ngài.
While He was still addressing the people His mother and His brothers were standing on the edge of the crowd desiring to speak to Him.
47 Người ta nói với Chúa Giê-xu: “Mẹ và các em Thầy đứng bên ngoài, họ muốn nói chuyện với Thầy.”
So some one told Him, "Your mother and your brothers are standing outside, and desire to speak to you."
48 Chúa Giê-xu hỏi: “Ai là mẹ Ta? Ai là em Ta?”
"Who is my mother?" He said to the man; "and who are my brothers?"
49 Rồi Ngài chỉ các môn đệ: “Đây là mẹ và anh chị em Ta.
And pointing to His disciples He added, "See here are my mother and my brothers.
50 Vì tất cả những người làm theo ý muốn Cha Ta trên trời đều là anh em, chị em, và mẹ Ta.”
To obey my Father who is in Heaven--that is to be my brother and my sister and my mother."
