Ma-thi-ơ 10
1 Chúa Giê-xu gọi mười hai sứ đồ đến gần, cho họ quyền năng đuổi quỷ và chữa bệnh.
So summoning His twelve disciples He gave them authority over unclean spirits so as to cast them out, and to heal every disease and every illness.
2 Đây là tên mười hai sứ đồ: Đầu tiên là Si-môn (còn gọi là Phi-e-rơ), Kế đến là Anh-rê (em Si-môn), Gia-cơ (con Xê-bê-đê), Giăng (em Gia-cơ),
Now the names of the twelve apostles are these: first Simon (the one called Peter) and Andrew his brother, James (the son of Zebedee) and John his brother,
3 Phi-líp, Ba-thê-lê-my, Thô-ma, Ma-thi-ơ (người thu thuế), Gia-cơ (con An-phê), Tha-đê,
Philip and Bartholomew, Thomas and Matthew (the tax collector), James (the son of Alphaeus) and Lebbaeus (who was surnamed Thaddeus),
4 Si-môn (đảng viên Xê-lốt), Giu-đa Ích-ca-ri-ốt (người phản Chúa sau này).
Simon (the Canaanite) and Judas Iscariot (who also betrayed Him).
5 Chúa Giê-xu sai mười hai sứ đồ lên đường và căn dặn: “Đừng đi đến các dân ngoại hoặc vào các thành của người Sa-ma-ri,
These twelve Jesus sent out, and commanded them saying: “Do not go off into the road of the Gentiles, and do not enter a city of the Samaritans.
6 nhưng trước hết hãy đi tìm các con chiên thất lạc của nhà Ít-ra-ên.
But go rather to the lost sheep of the house of Israel.
7 Hãy đi và loan báo cho họ biết Nước Trời đã đến gần.
And as you go, preach, saying, ‘The kingdom of the heavens has come near.’
8 Hãy chữa lành bệnh tật, trị chứng phong hủi, khiến người chết sống lại, đuổi quỷ khỏi người bị ám. Hãy ban tặng như các con đã được ban tặng.
Heal the sick, cleanse the lepers, cast out demons. You have received free of charge, give free of charge.
9 Đừng mang theo vàng, bạc, hoặc tiền đồng trong thắt lưng,
Do not provide gold nor silver nor copper in your money belts,
10 đừng mang túi hành trang. Đừng mang thêm áo choàng, giày dép, cũng đừng cầm gậy đi đường, vì các con sẽ được người ta săn sóc, tiếp đãi.
nor a knapsack for the road, nor two tunics, nor sandals, nor staffs; because the worker is worthy of his food.
11 Khi vào thành phố hay xã thôn nào, nên tìm đến nhà người chân thành xứng đáng, ở lại đó cho đến khi đi nơi khác.
“In whatever city or village you may enter, inquire who in it is worthy, and stay there until you go out.
12 Khi xin phép ở lại, phải tỏ tình thân thiện.
Upon entering the house, greet it;
13 Nếu thấy họ xứng đáng, các con cầu phước lành cho họ; nếu không, phước lành sẽ trở về các con.
and should the house be worthy, let your peace come upon it; but should it not be worthy, let your peace return to you.
14 Nếu nhà nào hay thành nào không tiếp rước, không nghe lời các con, cứ giũ áo ra đi để chứng tỏ các con không còn chịu trách nhiệm về số phận của họ.
And whoever will not receive you nor hear your words, as you go out from that house or city shake off the dust from your feet.
15 Ta nói quả quyết, đến ngày phán xét, các thành gian ác như Sô-đôm và Gô-mô-rơ còn có thể dung thứ hơn thành ấy.
Assuredly I say to you, it will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the Day of judgment than for that city!
16 Này, Ta sai các con đi như chiên vào giữa bầy muông sói. Phải thận trọng như rắn và hiền lành như bồ câu!
“Now then, I am sending you out like sheep in the midst of wolves. Therefore be prudent like snakes and innocent like doves.
17 Phải đề phòng! Người ta sẽ bắt giải các con ra tòa, đánh đập các con giữa hội đường.
But beware of the people, for they will hand you over to councils and flog you in their synagogues.
18 Vì Ta, họ sẽ giải các con đến trước mặt các vua và các tổng trấn. Đó là cơ hội để các con nói về Ta cho họ và cho các dân ngoại.
And you will be brought before governors and even kings for my sake, as a testimony to them and to the nations.
19 Khi bị đưa ra tòa, đừng lo phải nói những gì, vì đúng lúc, Đức Chúa Trời sẽ cho các con những lời đối đáp thích hợp.
But whenever they hand you over, do not worry about how or what you will speak, for it will be given to you in that hour what you should speak;
20 Lúc ấy không phải các con nói nữa, nhưng chính Thánh Linh của Cha các con trên trời sẽ nói qua môi miệng các con.
for it is not you who speak, but the Spirit of your Father who speaks in you.
21 Anh sẽ phản bội, đem nộp em cho người ta giết. Cha sẽ nộp con. Con cái sẽ phản nghịch, đưa cha mẹ vào chỗ chết.
“Furthermore, brother will hand over brother to death, and a father a child, and children will rise up against parents and put them to death.
22 Mọi người sẽ ganh ghét các con, vì các con là môn đệ Ta. Ai nhẫn nhục chịu đựng cho đến cuối cùng sẽ được cứu.
And you will be hated by all for my name's sake; but the one enduring to the end, he will be delivered.
23 Nếu các con bị bức hại trong thành này, nên trốn qua thành khác. Trước khi các con đi khắp các thành của Ít-ra-ên, Con Người đã đến rồi.
But whenever they persecute you in this city, flee to another. For assuredly I say to you, you will certainly not go through all the cities of Israel before the Son of the Man comes.
24 Môn đệ không hơn thầy, và đầy tớ không hơn chủ.
A disciple is not above his teacher, nor a slave above his master.
25 Cùng lắm, môn đệ chịu khổ nhục bằng thầy, đầy tớ bị hành hạ bằng chủ. Người ta dám gọi Ta là quỷ vương, còn có tên xấu nào họ chẳng đem gán cho các con!
It is enough for a disciple that he become like his teacher, and a slave like his master. Since they have stigmatized the master of the house as Beelzebul, how much more those of his household!
26 Đừng sợ họ, vì chẳng có gì che giấu mãi; tất cả các bí mật đều sẽ được công bố cho mọi người.
So do not fear them; because there is nothing concealed that will not be revealed, and secret that will not be known.
27 Những điều Ta dạy các con ban đêm, nên nói lớn giữa ban ngày; những lời Ta thì thầm bên tai, cứ loan báo cho mọi người biết.
“What I tell you in the dark, say in the light; and what you hear in the ear, proclaim on the housetops.
28 Đừng sợ những người muốn giết hại các con vì họ chỉ có thể giết thể xác, mà không giết được linh hồn. Phải sợ Đức Chúa Trời, vì Ngài có quyền hủy diệt cả thể xác và linh hồn trong hỏa ngục. (Geenna g1067)
And do not be afraid of those who kill the body but cannot kill the soul. But rather fear the One who is able to destroy both soul and body in Hell. (Geenna g1067)
29 Hai con chim sẻ chỉ bán một xu, nhưng nếu Cha các con không cho phép, chẳng một con nào rơi xuống đất.
Are not two sparrows sold for a copper coin? Yet not one of them will fall to the ground apart from your Father's will.
30 Ngài biết cả số tóc trên đầu các con nữa.
Why even the hairs of your head are all numbered!
31 Vậy, đừng lo sợ, vì các con quý hơn chim sẻ.
Therefore do not be afraid; you are worth more than many sparrows.
32 Ai công khai xưng mình là môn đệ Ta, Ta cũng sẽ công nhận họ trước mặt Cha Ta trên trời.
“Now then, everyone who will confess me before the people, I will also confess him before my Father who is in the heavens.
33 Còn ai công khai chối bỏ Ta, Ta cũng chối bỏ họ trước mặt Cha Ta trên trời.
But whoever should deny me before the people, I will also deny him before my Father who is in the heavens.
34 Đừng tưởng Ta đến để đem hòa bình cho thế giới! Không, Ta không đem hòa bình, nhưng đem gươm giáo.
“Do not suppose that I came to bring peace on the earth. I did not come to bring peace, but a sword.
35 ‘Ta đến để phân rẽ con trai với cha, con gái với mẹ, con dâu với mẹ chồng.
For I came to set a man against his father, and a daughter against her mother, and a daughter-in-law against her mother-in-law;
36 Kẻ thù không ở đâu xa, nhưng ở ngay trong nhà!’
and a man's enemies will be those of his own household.
37 Nếu các con yêu cha mẹ hơn Ta, các con không đáng làm môn đệ Ta. Ai yêu con trai, con gái mình hơn Ta cũng không đáng làm môn đệ Ta.
“The one who is more devoted to father or mother than to me is not worthy of me, and the one who is more devoted to son or daughter than to me is not worthy of me;
38 Nếu các con không vác cây thập tự mình theo Ta, các con không đáng làm môn đệ Ta.
and he who does not take up his cross and follow after me is not worthy of me.
39 Ai tham sống sợ chết sẽ mất mạng, nhưng ai hy sinh tính mạng vì Ta, sẽ được sống.”
The one ‘finding’ his life will lose it, and the one ‘losing’ his life for my sake will find it.
40 “Ai tiếp rước các con là tiếp rước Ta. Ai tiếp rước Ta là tiếp rước Cha Ta, Đấng sai Ta đến.
“The one receiving you receives me, and the one receiving me receives the One who sent me.
41 Nếu các con tiếp rước một nhà tiên tri vì tôn trọng người của Đức Chúa Trời, các con sẽ nhận phần thưởng như nhà tiên tri. Nếu các con tiếp rước một người công chính vì tôn trọng đức công chính, các con sẽ nhận phần thưởng như người công chính.
The one receiving a prophet in the name of a prophet will receive a prophet's reward, and the one receiving a righteous man in the name of a righteous man will receive a righteous man's reward.
42 Nếu các con cho một người hèn mọn này uống một chén nước lạnh vì người ấy là môn đệ Ta, chắc chắn các con sẽ được tưởng thưởng.”
And whoever should give so much as a cup of cold water to one of these little ones, in the name of a disciple, assuredly I say to you, he will certainly not lose his reward.”
