< Mác 4 >
1 Một lần khác, Chúa Giê-xu giảng dạy bên bờ biển. Dân chúng tụ tập quá đông, nên Ngài ngồi trên một chiếc thuyền, còn dân chúng đứng quanh trên bờ.
Jesus desceu de novo ao Lago [da Galileia ]e começou a ensinar as pessoas. [Enquanto fazia isso], uma grande multidão se congregou em volta dele. Por isso ele entrou num barco no lago, e lá se sentou [para poder ensinar a multidão desde o próprio barco]. Ao mesmo tempo, a multidão ficava na praia, perto do lago.
2 Ngài dùng nhiều ẩn dụ dạy dỗ họ, một trong những ẩn dụ đó là:
Então ele ensinou muitas coisas às pessoas por meio de comparações e exemplos. Durante o ensino, ele lhes contou este exemplo:
3 “Một người ra đồng gieo lúa.
– Pensem [sobre o significado da seguinte parábola: ]Um fazendeiro saiu ao campo dele para semear.
4 Khi đang gieo, có hạt rơi trên đường mòn, bị chim ăn hết.
Ao semear, uma parte da semente caiu na pista e ficou exposta. Então vieram alguns pássaros e comeram aquela semente.
5 Có hạt rơi nhằm lớp đất mỏng phủ trên đá. Cây non mọc lên rất nhanh.
Outra parte da semente caiu nas pedras, onde faltava solo. Logo as sementes brotaram porque o sol esquentava rapidamente o solo pouco profundo.
6 Nhưng khi bị ánh nắng mặt trời thiêu đốt, nó héo dần rồi chết, vì rễ không bám sâu vào lòng đất.
Depois, quando o sol subiu alto, as plantinhas se queimaram e murcharam por falta de raízes profundas.
7 Có hạt rơi giữa bụi gai, bị gai mọc lên chặn nghẹt, không kết quả được.
Enquanto esse homem semeava, outra parte da semente caiu num solo contendo muitas raízes de espinhos. Os espinhos cresceram e sufocaram as plantinhas, após a semente germinar. Portanto, a(s) semente/plantinhas não produziram grãos.
8 Những hạt gieo vào đất tốt kết quả gấp ba mươi, sáu mươi, hay một trăm lần.
E enquanto ele semeava, outra parte da semente caiu numa terra bem boa. Como resultado, ela brotou, cresceu, e chegou a produzir muitíssimo fruto. Especificamente, algumas das plantas deram 30 [grãos], outras deram 60 [grãos ]e algumas deram 100 [grãos].
9 Ai có tai để nghe, nên lắng nghe!”
Então Jesus disse: - Se vocês quiserem entender isto, devem [considerar com cuidado] aquilo que acabam de ouvir.
10 Khi dân chúng về hết, mười hai sứ đồ và các môn đệ khác xin Chúa Giê-xu giải thích ý nghĩa của ẩn dụ.
Depois disso, quando Jesus estava sozinho, os doze [discípulos ]e [outras ]pessoas que acompanhavam Jesus lhe perguntaram sobre o significado da parábola.
11 Chúa đáp: “Đức Chúa Trời cho các con hiểu huyền nhiệm về Nước của Đức Chúa Trời, còn những người khác chỉ được nghe ẩn dụ,
Ele disse a eles: - A vocês faço entender como Deus reina soberano, algo que antigamente não se entendia. Mas digo isto [somente ]em figuras àqueles que ainda não se submeteram às regras de Deus.
12 đúng như Thánh Kinh đã chép: ‘Họ thấy những điều Ta làm, nhưng họ sẽ chẳng học được gì. Họ nghe những điều Ta nói, nhưng họ sẽ không hiểu. Vì nếu hiểu, họ sẽ quay về với Ta để được tha tội.’”
Como resultado, é bem [como o profeta escreveu]: “Embora eles vejam [o que faço], e ouvem o que falo, [não entendem o significado]; por isso não se arrependem dos seus pecados para que Deus possa perdoar”.
13 Chúa Giê-xu hỏi các môn đệ: “Nếu các con không hiểu ẩn dụ này, làm sao có thể hiểu những ẩn dụ khác?
Também disse a eles: - [Fico decepcionado por ]vocês não entenderem este exemplo, pois se não entendem isto com certeza não vão entender nenhuma das minhas [outras ]parábolas. [Portanto, vou explicar a vocês].
14 Người gieo giống là người đi công bố Phúc Âm.
No exemplo que contei, o fazendeiro que semeia os grãos representa uma pessoa que declara a mensagem de Deus.
15 Hạt giống rơi trên đường mòn, là Đạo gieo vào lòng người cứng cỏi, liền bị Sa-tan đến cướp đi.
Acontece com algumas pessoas que [ouvem ]a mensagem [de Deus ]exatamente aquilo que aconteceu à semente que caiu na pista. [Especificamente], ao ouvirem a mensagem, vem logo Satanás e faz com que se esqueçam daquilo que ouviram.
16 Lớp đất mỏng phủ trên đá tượng trưng cho người nghe Đạo vội vui mừng tiếp nhận,
Acontece com outras pessoas exatamente aquilo que aconteceu quando a semente caiu na terra cheia de pedras, [sem muito solo. Especificamente, embora ]recebam com alegria a mensagem de Deus,
17 nhưng rễ quá hời hợt, mầm sống không vào sâu trong lòng. Khi bị hoạn nạn, bức hại vì Đạo Đức Chúa Trời, họ vội buông tay đầu hàng.
creem apenas superficialmente na mensagem dele; portanto, como as plantas que precisam de boas raízes, eles creem na mensagem de Deus por pouco tempo. O que acontece é que, quando outras pessoas causam sofrimento para estas pessoas, ou quando são perseguidas por outros, elas logo deixam de crer na mensagem de Deus.
18 Đất có gai gốc tượng trưng cho tấm lòng những người nghe Đạo,
Acontece com outras pessoas exatamente o que aconteceu à semente que caiu na terra contendo raízes de espinhos. Especificamente, embora tais pessoas ouçam a mensagem de Deus,
19 nhưng quá lo âu về đời này, ham mê phú quý và những lạc thú khác, đến nỗi làm cho Đạo bị nghẹt ngòi, không thể nào kết quả được. (aiōn )
elas se preocupam somente sobre aquilo que pertence a este mundo porque desejam ser ricas, possuindo muitas outras coisas; o resultado é que elas se esquecem da mensagem de Deus e deixam de fazer as coisas que agradam a Deus durante as suas vidas. (aiōn )
20 Đất tốt tượng trưng cho tấm lòng những người nghe Đạo và tiếp nhận, nên đem lại kết quả dồi dào, dìu dắt ba mươi, sáu mươi, hay cả trăm người vào Nước Trời!”
Finalmente, acontece com outras pessoas exatamente o que aconteceu quando a semente caiu na terra boa. [Especificamente, por ]ouvirem a mensagem de Deus, aceitando [e acreditando ]aquilo que ouviram, elas fazem as coisas que agradam a Deus durante as suas vidas, [como as boas plantas que produziram 30, 60 ou 100 grãos.]
21 Rồi Chúa Giê-xu phán cùng các môn đệ: “Không ai thắp đèn rồi đậy kín, nhưng đem đặt trên giá đèn để soi sáng khắp nơi.
Ele também disse a eles [em figuras]: - As pessoas não [acendem ]uma lamparina para depois trazer [para casa ]e colocar debaixo de um cesto ou de uma cama. Ao invés disso, elas acendem a lamparina para colocar num lugar onde possa iluminar a casa.
22 Tất cả những việc giấu kín, một ngày kia sẽ phải phơi bày trước ánh sáng.
De igual forma, [Deus deseja que tudo que as demais pessoas ainda não sabem sobre a mensagem dele, mas que vocês já sabem], seja divulgado [a elas mais tarde]; quer dizer, que tudo aquilo que ainda é segredo [para elas agora ]possa ser bem conhecido [depois].
23 Ai có tai để nghe, nên lắng nghe.”
Se vocês quiserem entender isto, devem considerar com cuidado aquilo que acabam de ouvir.
24 Ngài tiếp: “Phải để ý đến những lời các con nghe: Các con lường cho người ta mức nào, người ta sẽ lường lại cho các con mức đó, mà còn gắt gao hơn nữa.
Então ele disse a eles: - Pensem bem naquilo que digo [a vocês], pois Deus vai deixar que vocês entendam na medida em que prestam atenção naquilo que digo, e Deus vai fazer com que vocês entendam ainda mais.
25 Vì ai có sẽ được cho thêm, nhưng ai không có, dù còn gì cũng bị mất luôn.”
Quando alguém presta atenção naquilo que digo e entende bem, Deus vai capacitá-lo para entender mais; mas, quando uma pessoa não presta atenção naquilo que digo, vai esquecer até aquilo que já sabe.
26 Chúa Giê-xu kể ẩn dụ khác: “Nước của Đức Chúa Trời giống trường hợp người kia gieo lúa trong ruộng.
Jesus disse também: [– Vou ilustrar como vai crescer aos poucos o número de pessoas ]sobre quem Deus governa soberanamente, [até o dia quando Deus vai julgar as pessoas]. Um homem planta sementes no solo.
27 Ngày qua tháng lại, lúa mọc và lớn lên; người ấy không cần theo dõi,
Depois ele dorme todas as noites e se levanta todos os dias sem se preocupar. Ao mesmo tempo, as sementes brotam, crescem e produzem frutos, não sabendo ele como isso aconteceu.
28 vì đất làm cho lúa mọc. Trước hết, hạt giống thành cây mạ, lớn lên trổ bông rồi kết hạt.
Especificamente, os talos aparecem, depois as espigas e, por último, o grão cheio na espiga.
29 Khi lúa chín, người ấy trở lại, đem liềm theo gặt hái.”
Quando os grãos estão maduros, ele manda ceifeiros pois está na hora de ceifar os grãos.
30 Chúa Giê-xu kể tiếp: “Ta phải diễn tả Nước của Đức Chúa Trời cách nào? Nên dùng ẩn dụ gì?
Depois Jesus falou [com um exemplo]: [– Vou falar com vocês usando outro exemplo ]para mostrar [como o número de pessoas ]governadas por Deus de forma soberana [vai aumentar]; [espero que ]este exemplo possa mostrar isso a vocês.
31 Nước của Đức Chúa Trời giống như một hạt cải rất nhỏ. Đó là hạt nhỏ nhất trong các loại hạt giống, nhưng khi gieo xuống đất,
O número de pessoas aumenta como cresce uma sementinha de mostarda.
32 nó mọc thành cây lớn, cành lá sum suê đến nỗi chim chóc có thể làm tổ trên đó.”
Mesmo sendo uma das menores sementes da terra, [ela se torna uma planta imensa quando crescida]. Especificamente, é plantada, logo brota e fica sendo a maior das plantas anuais. Ela bota grandes ramos, tão grandes que os pássaros podem fazer ninhos à sombra dela.
33 Chúa Giê-xu dùng nhiều ẩn dụ giảng dạy dân chúng, tùy theo trình độ hiểu biết của họ.
Com muitos exemplos como estes, Jesus falou de Deus [às pessoas. Ele lhes contou ]tudo quanto eram capazes de entender.
34 Ngài luôn luôn dùng ẩn dụ để giảng dạy, nhưng khi họp riêng với môn đệ, Ngài giải thích ý nghĩa.
Ele falava com as pessoas somente através de exemplos, mas explicava todas as comparações aos seus próprios discípulos em particular.
35 Đến tối, Chúa Giê-xu bảo các môn đệ: “Chúng ta qua bờ bên kia!”
Naquele mesmo dia, ao anoitecer, Jesus disse [aos seus discípulos]: - Vamos no barquinho ao outro lado do Lago da Galileia.
36 Sau khi từ giã dân chúng, môn đệ rước Ngài xuống thuyền chèo đi. Có nhiều thuyền khác cùng theo.
Eles deixaram a multidão e entraram no barco, onde Jesus se encontrava, sem outros preparativos; logo depois saíram. Outras pessoas iam com eles em outros barcos.
37 Thình lình, một cơn bão nổi lên, các lượn sóng lớn bủa vào thuyền, đến nỗi thuyền ngập nước gần chìm.
Começou a soprar um vento forte, e as ondas estavam entrando no barco; assim, o barco logo ficou quase cheio de água.
38 Chúa Giê-xu đang gối đầu nằm ngủ phía sau lái. Họ hốt hoảng đánh thức Ngài dậy, la lên: “Thầy ơi, chúng ta sắp chết chìm! Thầy không lo sao?”
Jesus ficava na popa do barco, dormindo, com a cabeça numa almofada. Por isso eles o acordaram e disseram: - Mestre, você deve estar preocupado, pois logo vamos morrer!
39 Khi Chúa Giê-xu thức dậy, Ngài liền quở gió và ra lệnh cho biển: “Yên lặng đi!” Gió liền ngưng bặt và biển lặng yên!
Jesus se levantou e ordenou ao vento e às ondas: - Calma! Fiquem quietos! O vento parou, e o lago ficou bem calmo.
40 Rồi Ngài bảo các môn đệ: “Sao các con sợ hãi đến thế? Các con không có đức tin sao?”
Ele disse aos discípulos: - Estou decepcionado por causa do medo de vocês, pois nem acreditam que posso salvá-los.
41 Mọi người đều khiếp sợ bảo nhau: “Người là ai mà đến gió và biển cũng phải vâng lời?”
Eles ficaram espantados e disseram uns aos outros: - Que homem maravilhoso! Não somente os demônios, como também o vento e as ondas, obedecem a ele!