Mác 10
1 Sau đó, Chúa Giê-xu rời thành Ca-bê-na-um, đến xứ Giu-đê và miền đông sông Giô-đan. Dân chúng tụ họp đông đảo nghe Ngài giảng dạy như thường lệ.
Rising up thence He comes into the coasts of Judea, through the region beyond the Jordan; and the multitudes again come to Him, and, as was His custom, He again taught them.
2 Các thầy Pha-ri-si đến chất vấn Chúa, cố gài bẫy Ngài. Họ hỏi: “Thầy nghĩ sao? Người chồng được phép ly dị vợ mình không?”
And the Pharisees having come forward asked Him, If it is lawful for a man to send away his wife? tempting Him.
3 Chúa Giê-xu hỏi lại: “Môi-se dạy thế nào về việc ấy?”
And He responding said to them, What did Moses command you?
4 Họ đáp: “Môi-se đã cho phép! Chồng khi muốn ly dị, phải trao cho vợ chứng thư ly dị và cho nàng đi.”
And they said, Moses permitted to write a book of divorcement, and to send her away.
5 Chúa Giê-xu giảng giải: “Vì lòng dạ các ông cứng cỏi, Môi-se mới lập điều luật đó.
Jesus said to them, On account of the hardness of your heart he wrote this commandment to you.
6 Nhưng từ ban đầu, ‘Đức Chúa Trời tạo nên người nam người nữ.’
But from the beginning of creation God made them male and female.
7 ‘Vì thế, người nam phải lìa cha mẹ để kết hợp với vợ, hai người thành một,
On this account a man shall leave his father and his mother,
8 vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng chỉ là một.’
and they two shall be one flesh; so they are no longer two, but one flesh.
9 Vậy chẳng ai có thể phân ly những người Đức Chúa Trời đã phối hợp.”
And what God joined together, let no man separate.
10 Khi về nhà, các môn đệ lại hỏi Chúa vấn đề đó.
And His disciples again around Him in the house asked Him. And He says to them,
11 Chúa giải thích: “Người nào ly dị vợ rồi cưới vợ khác là phạm tội ngoại tình.
Whosoever may send away his wife, and marry another, commits adultery unto her.
12 Và người đàn bà nào ly dị chồng rồi lấy chồng khác, cũng phạm tội ngoại tình.”
And if she having sent away her husband, may marry another, she commits adultery.
13 Một ngày kia, các cha mẹ đem con mình đến gần Chúa Giê-xu, để Ngài đặt tay ban phước cho chúng, nhưng các môn đệ quở trách họ, không cho quấy rầy Chúa.
And they continued to bring little children to Him, that He should touch them: but the disciples rebuked those bringing them.
14 Thấy thế, Chúa Giê-xu không hài lòng. Ngài bảo các môn đệ: “Cứ để trẻ con đến gần Ta, đừng ngăn cản, vì Nước của Đức Chúa Trời thuộc về những người giống các con trẻ ấy.
But Jesus seeing was displeased, and said to them, Suffer the little children to come unto me; and forbid them not: for of such is the kingdom of God.
15 Ta cho các con biết: Ai không tiếp nhận Đức Chúa Trời như con trẻ, sẽ không được vào Nước của Đức Chúa Trời.”
Truly, I say unto you, Whosoever may not receive the kingdom of God as a little child, can not enter into it.
16 Rồi Ngài bồng các em, đặt tay lên đầu, ban phước cho.
And taking them up in His arms, putting His hands on them, He continued to bless them copiously.
17 Khi Chúa Giê-xu sửa soạn lên đường, một người chạy đến quỳ xuống hỏi: “Thưa Thầy Thánh Thiện, tôi phải làm gì để được sống vĩnh cửu?” (aiōnios g166)
And He traveling along the road, one having run to Him and worshiping Him, asked Him, Good Teacher, what shall I do in order that I may inherit eternal life? (aiōnios g166)
18 Chúa Giê-xu đáp: “Sao anh gọi Ta là Thánh Thiện? Chỉ có một Đấng Thánh Thiện là Đức Chúa Trời.
And Jesus said to him, Why do you call me good? No one is good but One, God.
19 Anh hẳn biết các điều răn: ‘Các ngươi không được giết người; các ngươi không được ngoại tình; các ngươi không được trộm cắp; các ngươi không được làm chứng dối; đừng gian lận và phải hiếu kính cha mẹ.’”
You know the commandments, thou must not commit adultery, thou must not murder, thou must not steal, thou must not bear false witness, thou must not defraud, honor thy father and mother.
20 Anh hăng hái: “Từ thuở nhỏ đến giờ, tôi luôn vâng giữ các điều răn đó!”
And he said to Him, Teacher, I have kept all these from my youth.
21 Chúa Giê-xu nhìn anh, lòng đầy thương mến: “Anh còn thiếu một điều: Về bán hết tài sản, lấy tiền phân phát cho người nghèo để chứa của cải trên trời, rồi hãy theo làm môn đệ Ta.”
Jesus looking on him loved him, and said to him, One thing is wanting to thee: go, sell whatsoever thou hast, and give to the poor, and thou shalt have treasure in heaven: and come, follow me.
22 Nghe Chúa dạy, anh ủ rũ mặt mày, bỏ đi, vì anh rất giàu có.
And he being grieved at the word, went away sorrowing: for he had great possessions.
23 Chúa Giê-xu nhìn quanh, bảo các môn đệ: “Người giàu rất khó vào Nước của Đức Chúa Trời!”
And Jesus looking around, says to His disciples; How hardly shall those having riches enter into the kingdom of God!
24 Nghe lời ấy, các môn đệ đều ngạc nhiên. Chúa Giê-xu dạy tiếp: “Này các con, người nào cậy mình giàu có, rất khó vào Nước của Đức Chúa Trời.
And the disciples were astonished at His words, and Jesus again responding, says to them, Children, how difficult it is to enter into the kingdom of God!
25 Lạc đà chui qua lỗ kim còn dễ hơn người giàu vào Nước của Đức Chúa Trời!”
It is easier for a camel to go through the eye of a needle, than for a rich man to go into the kingdom of God.
26 Các môn đệ đều sững sờ: “Vậy thì ai được cứu?”
And they were astonished exceedingly, saying to one another, And who is able to be saved?
27 Chúa Giê-xu nhìn họ và đáp: “Đối với loài người, việc ấy không ai làm được. Nhưng Đức Chúa Trời làm mọi việc đều được cả!”
And Jesus looking upon them says, With men it is impossible, but not with God: for all things are possible with God.
28 Phi-e-rơ thưa: “Chúng con đã bỏ tất cả để theo Thầy.”
Peter began to say to Him, Behold, we have left all things, and followed thee.
29 Chúa Giê-xu đáp: “Ta quả quyết với các con: Không ai bỏ nhà cửa, anh chị em, cha mẹ, vợ con, tài sản vì Ta và vì Phúc Âm
Jesus said, Truly I say unto you, there is no one who has left house, or brothers, or sisters, or father, or mother, or children, or lands, on account of me and the gospel,
31 Nhưng nhiều người đang cao trọng sẽ kém cao trọng, và người kém cao trọng sẽ vượt lên hàng cao trọng.”
But many who are first shall be last; and the last first.
32 Trên đường lên Giê-ru-sa-lem, Chúa Giê-xu đi trước, các môn đệ theo sau, ngạc nhiên và sợ hãi. Chúa đem riêng mười hai sứ đồ, nói cho biết những việc sắp xảy ra:
And they were in the way, going up to Jerusalem; and Jesus was going before them: and they were amazed; and following they were afraid. And taking the twelve to Himself, again He began to tell them the things which were about to happen to Him;
33 “Lên đến Giê-ru-sa-lem, Con Người sẽ bị phản bội, bắt nộp cho các thầy trưởng tế và thầy dạy luật, họ sẽ lên án xử tử Người, rồi giao nộp Người cho người La Mã.
Behold, we go up to Jerusalem; and the Son of man shall be betrayed to the chief priests and scribes; and they will condemn Him to death, and they will deliver Him to the Gentiles:
34 Họ sẽ chế giễu, phỉ nhổ, đánh đập, và giết Người, nhưng ba ngày sau, Người sẽ sống lại.”
and they will mock Him, and will scourge Him, and will spit upon Him, and will kill Him; and He will rise the third day.
35 Gia-cơ và Giăng, hai con trai Xê-bê-đê, đến thưa với Chúa: “Xin Thầy cho chúng con một ân huệ.”
James and John, the sons of Zebedee, come to Him, saying, Teacher, we wish that you may do unto us whatsoever we may ask.
36 Chúa hỏi: “Các con muốn xin gì?”
And He said to them, What do you wish for me to do for you?
37 Họ đáp: “Xin Thầy cho hai anh em chúng con được ngồi bên phải và bên trái ngai vinh quang của Thầy trên Nước Trời.”
And they said to Him, Grant unto us, that we may sit, one on thy right, and one on thy left, in thy glory.
38 Nhưng Chúa Giê-xu bảo: “Các con không hiểu điều mình cầu xin. Các con có uống chén đắng Ta sắp uống và chịu nổi báp-tem đau đớn Ta phải chịu không?”
And Jesus said to them, You know not what you are asking. Are you able to drink the cup which I drink? and to be baptized with the baptism with which I am baptized?
39 Họ đáp: “Thưa Thầy được!” Chúa Giê-xu dạy: “Các con sẽ uống chén Ta và chịu báp-tem Ta,
And they said to Him, We are able. And Jesus said to them, You shall indeed drink the cup which I drink, and be baptized with the baptism with which I am baptized:
40 nhưng về việc ngồi cạnh Ta, Ta không có quyền định đoạt, vì những chỗ ấy dành cho những người đã được Cha Ta chỉ định.”
but to sit on my right, and on my left, is not mine to give, but is for those for whom it has been prepared.
41 Mười sứ đồ kia rất bực tức khi nghe Gia-cơ và Giăng cầu xin.
And the ten hearing, began to be indignant concerning James and John.
42 Chúa Giê-xu gọi họ đến dạy bảo: “Các con biết vua chúa các dân tộc nước ngoài cai trị rất tàn ác, và bọn quan lại cũng hà hiếp nhân dân,
And Jesus calling them to Him, says to them: You know that those seeming competent to rule the Gentiles domineer over them; and their great ones exercise authority over them.
43 nhưng giữa các con không ai làm điều đó. Trái lại ai muốn làm lớn, phải làm đầy tớ người khác.
But it is not so among you: but whosoever may wish to be great among you, shall be your servant:
44 Ai muốn lãnh đạo, phải làm nô lệ mọi người.
and whosoever of you may wish to be first, shall be the slave of all:
45 Vì Con Người đến trần gian không phải để cho người phục vụ, nhưng để phục vụ người, và hy sinh tính mạng cứu chuộc nhiều người.”
for the Son of man came not to be served, but to serve, and to give His soul a ransom for many.
46 Sau đó, mọi người đến Giê-ri-cô. Khi Chúa Giê-xu và các môn đệ rời thành phố này, có đoàn dân đông đi theo. Ba-ti-mê (con của Ti-mê), người hành khất mù ngồi bên lề đường,
And they come into Jericho: and He and His disciples and a great multitude going out from Jericho, blind Bartimeus, the son of Timeus, was sitting by the wayside, begging.
47 nghe nói Chúa Giê-xu ở Na-xa-rét sắp đi ngang qua, liền gọi lớn: “Lạy Giê-xu, Con Vua Đa-vít, xin thương xót con!”
And hearing that it is Jesus the Nazarene, began to cry out, and say, Jesus, son of David, have mercy on me.
48 Nhiều người quở mắng, bảo anh không được la lối. Nhưng anh cứ gân cổ kêu lớn hơn: “Lạy Con Vua Đa-vít, xin thương xót con!”
And many continued to rebuke him that he should keep silent: but he continued to cry out much more, O son of David, have mercy on me.
49 Chúa Giê-xu dừng bước, bảo: “Gọi anh ấy đến đây!” Họ lại đổi giọng: “Kìa Chúa gọi anh đấy! Vui lên đi!”
And Jesus standing, said, that he should be called. And they call the blind man, saying to him, Take courage: rise up, He calls you.
50 Ba-ti-mê liền vất áo choàng, đứng dậy đến gần Chúa Giê-xu.
And he, casting away his cloak, rising, came to Jesus.
51 Chúa Giê-xu hỏi: “Con muốn Ta giúp gì đây?” Anh mù liền đáp: “Lạy Thầy, xin cho con thấy được!”
And Jesus responding said to him, What do you wish that I shall do to you? And the blind man said to Him, Great Master, that I may look up.
52 Chúa Giê-xu phán với anh: “Con cứ đi, đức tin con đã chữa cho con lành!” Lập tức, Ba-ti-mê được sáng mắt, rồi cùng đám đông đi theo Chúa.
And Jesus said to him, Go; thy faith hath saved thee: and immediately he looked up, and followed Jesus in the way.
