Lu-ca 9
1 Ngày kia, Chúa Giê-xu gọi mười hai sứ đồ, ban cho mỗi người quyền năng đuổi quỷ và chữa bệnh.
He called the twelve together, and gave them power and authority over all demons, and to cure diseases.
2 Rồi Ngài sai họ đi công bố Phúc Âm Nước của Đức Chúa Trời và chữa lành người bệnh.
He sent them out to preach God’s Kingdom and to heal the sick.
3 Ngài phán dặn họ: “Đừng mang theo hành trang, không gậy, không bao, không lương thực tiền bạc, cũng không đem thêm áo choàng.
He said to them, “Take nothing for your journey— neither staffs, nor wallet, nor bread, nor money; neither have two coats apiece.
4 Vào làng nào, các con cứ ở luôn một nhà cho đến khi qua làng khác.
Into whatever house you enter, stay there, and depart from there.
5 Nếu làng nào không tiếp rước các con, cứ giũ áo ra đi để chứng tỏ không còn trách nhiệm gì về số phận của họ.”
As many as don’t receive you, when you depart from that city, shake off even the dust from your feet for a testimony against them.”
6 Các sứ đồ đi khắp các làng, công bố Phúc Âm và chữa lành người bệnh.
They departed, and went throughout the villages, preaching the Good News, and healing everywhere.
7 Khi Hê-rốt An-ti-pa, cai trị xứ Giu-đê, nghe phúc trình về các hoạt động của Chúa Giê-xu thì hoang mang lo sợ. Có người nói rằng Giăng Báp-tít đã sống lại từ cõi chết.
Now Herod [Heroic] the tetrarch (one of four co-emperors) heard of all that was done by him; and he was very perplexed, because it was said by some that John [Yah is gracious] had risen from the dead,
8 Người khác cho rằng Chúa Giê-xu là Ê-li hay là một trong các tiên tri ngày xưa sống lại từ cõi chết.
and by some that Elijah [My God Yah] had appeared, and by others that one of the old prophets had risen again.
9 Hê-rốt nói: “Ta đã chém đầu Giăng rồi, còn người này là ai mà làm nhiều việc dị thường như thế?” Và vua tìm cách gặp Chúa.
Herod [Heroic] said, “John [Yah is gracious] I beheaded, but who is this, about whom I hear such things?” He sought to see him.
10 Các sứ đồ trở về trình báo công việc. Nghe xong, Chúa đem riêng họ đến thành Bết-sai-đa.
The apostles, when they had teshuvah ·completely returned·, told him what things they had done. He took them, and withdrew apart to a deserted place of a city called Bethsaida.
11 Nhưng dân chúng biết tin, liền kéo nhau theo Ngài. Chúa tiếp đón đoàn dân, giảng dạy về Nước của Đức Chúa Trời và chữa lành người bệnh.
But the multitudes, perceiving it, followed him. He welcomed them, and spoke to them of God’s Kingdom, and he cured those who needed healing.
12 Trời gần tối, mười hai sứ đồ đến thưa với Chúa: “Xin Thầy cho dân chúng giải tán để họ có thể vào làng xóm gần đây mua thức ăn và tìm chỗ nghỉ đêm, vì nơi này hoang vắng quá!”
The day began to wear away; and the twelve came, and said to him, “Send the multitude away, that they may go into the surrounding villages and farms, and lodge, and get food, for we are here in a deserted place.”
13 Nhưng Chúa Giê-xu đáp: “Chính các con phải cho họ ăn.” Các sứ đồ ngạc nhiên: “Chúng con chỉ có năm ổ bánh và hai con cá. Hay Thầy muốn chúng con mua thức ăn cho cả đoàn dân này?”
But he said to them, “You give them something to eat.” They said, “We have no more than five loaves and two fish, unless we should go and buy food for all these people.”
14 Riêng số đàn ông đã lên đến 5.000 người. Chúa Giê-xu đáp: “Các con cho họ ngồi từng nhóm năm mươi người.”
For they were about five thousand men. He said to his disciples, “Make them sit down in groups of about fifty each.”
15 Các môn đệ vâng lời, cho dân chúng ngồi xếp hàng.
They did so, and made them all sit down.
16 Chúa Giê-xu cầm năm ổ bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời cảm tạ Đức Chúa Trời, rồi bẻ ra, đưa các môn đệ, phân phát cho dân chúng.
He took the five loaves and the two fish, and looking up to the sky, he blessed them, and broke them, and gave them to the disciples to set before the multitude.
17 Mọi người đều ăn no, sau đó các môn đệ đi lượm những mẩu bánh thừa, được mười hai giỏ!
They ate, and were all filled. They gathered up twelve baskets of broken pieces that were left over.
18 Một hôm, Chúa Giê-xu rời đám đông để đi cầu nguyện riêng, các môn đệ quây quần bên cạnh Ngài. Chúa hỏi họ: “Người ta nói Ta là ai?”
As he was praying alone, the disciples were with him, and he asked them, “Who do the multitudes say that I am?”
19 Các môn đệ thưa: “Có người nói Thầy là Giăng Báp-tít, người khác cho là Ê-li, người lại bảo là một nhà tiên tri đời xưa sống lại.”
They answered, “‘John [Yah is gracious] the Immerser,’ but others say, ‘Elijah [My God Yah],’ and others, that one of the old prophets is risen again.”
20 Chúa hỏi tiếp: “Còn các con nói Ta là ai?” Phi-e-rơ thưa: “Thầy là Đấng Mết-si-a do Đức Chúa Trời sai xuống trần gian.”
He said to them, “But who do you say that I am?” Peter [Rock] answered, “The Messiah [Anointed one] of God.”
21 Chúa Giê-xu căn dặn các môn đệ không được nói cho ai biết Ngài là ai.
But he warned them, and commanded them to tell this to no one,
22 Chúa phán: “Con Người phải chịu nhiều thống khổ, bị các trưởng lão, trưởng tế, và các thầy dạy luật khai trừ và bị giết, nhưng sau ba ngày sẽ sống lại.”
saying, “The Son of Man must suffer many things, and be rejected by the elders, chief priests, and Torah-Teachers, and be killed, and the third day be raised up.”
23 Chúa phán cùng đám đông: “Nếu ai muốn làm môn đệ Ta, phải phủ nhận chính mình, hằng ngày vác cây thập tự mình theo Ta.
He said to all, “If anyone desires to come after me, let him deny himself, take up his execution-stake, and follow me.
24 Ai tham sống sợ chết sẽ mất mạng. Ai hy sinh tính mạng vì Ta, sẽ được sống.
For whoever desires to save his life will lose it, but whoever will lose his life for my sake, the same will save it.
25 Nếu một người chiếm được cả thế giới nhưng bản thân phải hư vong thì có ích gì?
For what does it profit a man if he gains the whole world, and loses or forfeits his own self?
26 Ai hổ thẹn về Ta và Đạo Ta, Con Người cũng sẽ hổ thẹn về họ khi Ta trở lại trong vinh quang của Ta, của Cha, và các thiên sứ thánh.
For whoever will be ashamed of me and of my words, of him will the Son of Man be ashamed, when he comes in his glory, and the glory of the Abba Father, and of the holy angels.
27 Ta cho các con biết, một vài người đang đứng đây sẽ còn sống cho đến khi nhìn thấy Nước Đức Chúa Trời.”
But I tell you the truth: There are some of those who stand here, who will in no way taste of death, until they see God’s Kingdom.”
28 Tám ngày sau, Chúa Giê-xu đem Phi-e-rơ, Gia-cơ, và Giăng lên núi để cầu nguyện.
About eight days after these sayings, he took with him Peter [Rock], John [Yah is gracious], and James [Surplanter], and went up onto the mountain to pray.
29 Đang cầu nguyện, gương mặt Chúa biến đổi sáng rực, y phục Ngài trắng và chói sáng.
As he was praying, the appearance of his face was altered, and his clothing became white and dazzling.
30 Thình lình Môi-se và Ê-li hiện ra trong vinh quang hầu chuyện với Chúa.
Behold, two men were talking with him, who were Moses [Drawn out] and Elijah [My God Yah],
31 Họ đề cập đến việc Chúa sắp chịu chết tại Giê-ru-sa-lem để hoàn thành chương trình của Đức Chúa Trời.
who appeared in glory, and spoke of his departure, which he was about to accomplish at Jerusalem [City of peace].
32 Phi-e-rơ và hai bạn đều ngủ mê. Lúc tỉnh dậy, họ thấy vinh quang của Chúa Giê-xu, và hai người đứng cạnh Ngài.
Now Peter [Rock] and those who were with him were heavy with sleep, but when they were fully awake, they saw his glory, and the two men who stood with him.
33 Khi Môi-se và Ê-li từ giã Chúa, Phi-e-rơ bỗng buột miệng: “Thưa Thầy, ở đây thật tuyệt! Chúng con sẽ dựng ba chiếc lều cho Thầy, Môi-se, và Ê-li.” Nhưng Phi-e-rơ không biết mình nói gì.
As they were parting from him, Peter [Rock] said to Yeshua [Salvation], “Rabbi ·Teacher·, it is good for us to be here. Let’s make three tents: one for you, and one for Moses [Drawn out], and one for Elijah [My God Yah],” not knowing what he said.
34 Ngay lúc ấy, một đám mây kéo đến bao phủ mọi người, các môn đệ đều kinh hãi.
While he said these things, a cloud came and overshadowed them, and they were afraid as they entered into the cloud.
35 Từ trong mây có tiếng phán: “Đây là Con Ta, Đấng Ta lựa chọn! Mọi người phải nghe lời Con!”
A voice came out of the cloud, saying, “This is my beloved Son. Listen to him!”
36 Khi tiếng ấy vừa dứt, các môn đệ chỉ thấy một mình Chúa Giê-xu. Họ giữ kín chuyện đó rất lâu, không nói cho ai biết.
When the voice came, Yeshua [Salvation] was found alone. They were silent, and told no one in those days any of the things which they had seen.
37 Hôm sau, Chúa Giê-xu và các môn đệ vừa xuống núi, một đoàn dân đông kéo đến.
On the next day, when they had come down from the mountain, a great multitude met him.
38 Trong đám đông, một người kêu lớn: “Thưa Thầy, xin cứu con tôi, đứa con trai duy nhất của tôi!
Behold, a man from the crowd called out, saying, “Rabbi ·Teacher·, I beg you to look at my son, for he is my only child.
39 Quỷ nhập vào nó, khiến nó la hét bất chợt và bị động kinh sùi bọt mép. Quỷ hành hạ nó luôn, ít khi để yên.
Behold, a spirit takes him, he suddenly cries out, and it convulses him so that he foams, and it hardly departs from him, bruising him severely.
40 Tôi nài xin các môn đệ Thầy đuổi quỷ cho, nhưng họ không đuổi nổi.”
I begged your disciples to cast it out, and they couldn’t.”
41 Chúa Giê-xu trách: “Những người ngoan cố hoài nghi kia! Ta phải ở đây chịu đựng các ngươi đến bao giờ? Hãy đem đứa bé lại đây!”
Yeshua [Salvation] answered, “Faithless and perverse generation, how long shall I be with you and bear with you? Bring your son here.”
42 Khi đứa bé đến gần, quỷ vật nó nhào xuống đất, động kinh dữ dội. Chúa Giê-xu đuổi quỷ, chữa lành đứa bé và giao lại cho người cha.
While he was still coming, the demon threw him down and convulsed him violently. But Yeshua [Salvation] rebuked the unclean spirit, and healed the boy, and gave him back to his father.
43 Mọi người đều kinh ngạc trước quyền năng phi thường của Đức Chúa Trời. Trong lúc dân chúng đang thán phục các phép lạ Ngài thực hiện, Chúa Giê-xu nói với các môn đệ:
They were all astonished at the majesty of God. But while all were marveling at all the things which Yeshua [Salvation] did, he said to his disciples,
44 “Các con ghi nhớ lời này. Con Người sẽ bị phản bội và nộp vào tay người ta!”
“Let these words sink into your ears, for the Son of Man will be delivered up into the hands of men.”
45 Nhưng các môn đệ không hiểu lời Ngài dạy, vì trí óc họ như bị đóng kín. Họ lại sợ, không dám hỏi Ngài.
But they didn’t understand this saying. It was concealed from them, that they should not perceive it, and they were afraid to ask him about this saying.
46 Các môn đệ tranh luận với nhau, xem người nào cao trọng nhất.
There arose an argument among them about which of them was the greatest.
47 Chúa Giê-xu biết ý tưởng họ, nên đem một đứa trẻ đến bên cạnh.
Yeshua [Salvation], perceiving the reasoning of their hearts, took a little child, and set him by his side,
48 Ngài phán cùng họ: “Ai nhân danh Ta tiếp rước một em bé như nó, tức là tiếp rước Ta. Còn ai tiếp rước Ta là tiếp rước Đấng đã sai Ta. Trong các con, ai nhỏ nhất lại là người cao trọng nhất.”
and said to them, “Whoever receives this little child in my name receives me. Whoever receives me receives him who sent me. For whoever is least among you all, this one will be great.”
49 Giăng thưa với Chúa Giê-xu: “Thưa Thầy, chúng con thấy có người nhân danh Thầy đuổi quỷ, chúng con đã cấm vì họ không thuộc nhóm chúng ta.”
John [Yah is gracious] answered, “Rabbi ·Teacher·, we saw someone casting out demons in your name, and we forbade him, because he does not follow with us.”
50 Nhưng Chúa Giê-xu đáp “Đừng cấm! Vì ai không chống các con là theo các con.”
Yeshua [Salvation] said to him, “Don’t forbid him, for he who is not against us is for us.”
51 Gần đến ngày về trời, Chúa Giê-xu cương quyết lên Giê-ru-sa-lem.
It came to pass, when the days were near that he should be taken up, he intently set his face to go to Jerusalem [City of peace],
52 Ngài sai mấy người đi trước, vào một làng Sa-ma-ri sửa soạn chỗ trọ cho Ngài.
and sent messengers before his face. They went, and entered into a village of the Samaritans [people from Watch-mountain], so as to prepare for him.
53 Nhưng dân làng không chịu tiếp rước Chúa, vì biết Ngài muốn lên Giê-ru-sa-lem.
They didn’t receive him, because he was traveling with his face set towards Jerusalem [City of peace].
54 Thấy thế, Gia-cơ và Giăng hỏi Chúa Giê-xu: “Thưa, Chúa muốn chúng con khiến lửa từ trời xuống thiêu đốt họ không?”
When his disciples, James [Surplanter] and John [Yah is gracious], saw this, they said, “Lord, do you want us to command fire to come down from the sky, and destroy them, just as Elijah [My God Yah] did?”
55 Nhưng Chúa Giê-xu quay lại trách hai người,
But he turned and rebuked them, “You don’t know of what kind of spirit you are.
56 rồi dẫn môn đệ qua làng khác.
For the Son of Man didn’t come to destroy men’s lives, but to save them.” They went to another village.
57 Đang đi trên đường, có người đến thưa với Chúa Giê-xu: “Dù Thầy đi đâu, tôi cũng xin theo.”
As they went on the way, a certain man said to him, “I want to follow you wherever you go, Lord.”
58 Nhưng Chúa Giê-xu đáp: “Con cáo có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ gối đầu.”
Yeshua [Salvation] said to him, “The foxes have holes, and the birds of the sky have nests, but the Son of Man has no place to lay his head.”
59 Chúa gọi một người khác: “Hãy theo Ta.” Người ấy đồng ý, nhưng thưa rằng: “Thưa Chúa, trước hết xin cho con về nhà chôn cha con.”
He said to another, “Follow me!” But he said, “Lord, allow me first to go and bury my father.”
60 Chúa Giê-xu đáp: “Cứ để những người chết phần tâm linh lo mai táng người chết của họ. Còn con phải đi công bố Phúc Âm của Nước Đức Chúa Trời.”
But Yeshua [Salvation] said to him, “Leave the dead to bury their own dead, but you go and announce God’s Kingdom.”
61 Cũng có người trả lời: “Thưa Chúa, con sẽ theo Chúa, nhưng trước hết xin để con về từ giã gia đình con.”
Another also said, “I want to follow you, Lord, but first allow me to say good-bye to those who are at my house.”
62 Nhưng Chúa Giê-xu phán với người ấy: “Ai xao lãng công tác Ta ủy thác, đã đặt tay cầm cày còn ngoảnh nhìn lại phía sau, là người không xứng hợp với Nước của Đức Chúa Trời.”
But Yeshua [Salvation] said to him, “No one, having put his hand to the plow, and looking back, is fit for God’s Kingdom.”
