Lu-ca 8
1 Sau đó, Chúa Giê-xu đi khắp các thành phố, làng mạc, công bố Phúc Âm về Nước của Đức Chúa Trời. Mười hai sứ đồ cùng đi với Ngài.
Te kꞌu riꞌ, ri Jesús e rachiꞌl ri e kabꞌlajuj utijoxelabꞌ, xutzijoj ri utz laj taq tzij rech ri ajawarem rech ri Dios, pa taq ri tinimit xuqujeꞌ ri leꞌaj.
2 Nhiều phụ nữ từng được Chúa đuổi quỷ, chữa bệnh, cũng đi theo Ngài. Trong số đó có Ma-ri Ma-đơ-len, người được Chúa giải thoát khỏi bảy quỷ;
E rachiꞌl xuqujeꞌ jujun ixoqibꞌ ri xesax itzel taq uxlabꞌal chike, ri María ri kabꞌix Magdalena che, ri xesax wuqubꞌ itzel taq uxlabꞌal che,
3 Gian-nơ, vợ Chu-xa, quản lý hoàng cung Hê-rốt; Su-danh, và nhiều bà khác nữa, đã dâng tiền ủng hộ Chúa Giê-xu và các môn đệ.
ri Juana rixoqil ri Cuza, ri kabꞌan rech puꞌwiꞌ ri ujastaq ri Herodes, ri Susana xuqujeꞌ e kꞌi ixoqibꞌ ri xkiya ri kirajil chutoꞌik ri Jesús.
4 Một đoàn dân đông từ nhiều thành phố kéo nhau đến tụ họp chung quanh Chúa Giê-xu. Ngài dạy họ ẩn dụ này:
Jaljoj taq tinimit xepe wi ri winaq xulkila ri Jesús. Are xkimulij kibꞌ kꞌi winaq, ri Jesús xutzijoj we jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ chike:
5 “Một người ra đồng gieo lúa. Khi vãi hạt giống, có hạt rơi trên đường mòn, bị người ta dẫm lên, rồi chim ăn sạch.
Jun ajtikolobꞌ xeꞌ pa tikoꞌnijik. Are xukꞌyaq ri ijaꞌ, kꞌo xqaj chuxukut ri bꞌe, xtakꞌaleꞌxik xuqujeꞌ xkitij ri chochiꞌ.
6 Có hạt rơi nhằm lớp đất mỏng phủ trên đá, cây mọc lên khô héo ngay, vì thiếu hơi ẩm.
Xqaj kꞌu nikꞌaj puꞌwiꞌ ri abꞌaj, are xkꞌiy loq, ri tikoꞌn xbꞌachꞌuꞌyarik rumal maj rax ulew xuriqo.
7 Có hạt rơi vào giữa bụi gai, bị gai mọc lên chặn nghẹt.
Nikꞌaj chik xqaj chikixoꞌl ri kꞌix, are xkꞌiy loq, xjiqꞌ chuxoꞌl ri kꞌix.
8 Nhưng hạt gieo vào đất tốt, lớn lên kết quả gấp trăm lần.” Khi nói những lời này, Chúa gọi lớn: “Ai có tai để nghe, hãy lắng nghe!”
Xqaj kꞌu nikꞌaj pa utz laj ulew, xeꞌl kꞌu loq, xekꞌiyik. Xkiya jujun ciento uwach chkijujunal. Are xtoꞌtaj chubꞌixik we jastaq riꞌ, xubꞌij: Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
9 Các môn đệ xin Chúa giải thích ý nghĩa ẩn dụ.
Ri utijoxelabꞌ xkita che ri Jesús jas kel kubꞌij waꞌ we kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ.
10 Chúa đáp: “Đức Chúa Trời cho các con hiểu huyền nhiệm về Nước của Đức Chúa Trời. Nhưng Ta dùng ẩn dụ để dạy những người khác để ứng nghiệm lời Thánh Kinh đã chép: ‘Họ nhìn mà không thấy. Họ nghe mà không hiểu.’
Ri Jesús xubꞌij: Yaꞌtal chiꞌwe ix kiwetaꞌmaj ri awatalik che ri ajawarem rech ri Dios, chike kꞌu nikꞌaj winaq chik, rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kechꞌabꞌexik rech: Pune kekaꞌyik man kakil taj, pune kakito man kakichꞌobꞌ taj.
11 Đây là ý nghĩa của ẩn dụ: Hạt giống là Đạo Đức Chúa Trời.
Are waꞌ ri kel kubꞌij ri xintzijoj chiꞌwe: Ri ijaꞌ are ri utzij ri Dios.
12 Những hạt rơi trên đường mòn là Đạo gieo vào lòng người cứng cỏi, bị ma quỷ đến cướp đi, không cho họ tin nhận để được cứu.
Ri e kꞌo chuxukut ri bꞌe, are ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios, ri itzel kꞌut kapetik, karesaj bꞌik ri tzij pa kanimaꞌ rech man kekojon taj xuqujeꞌ man kekolotaj taj.
13 Hạt giống rơi nơi lớp đất mỏng phủ trên đá tượng trưng cho người nghe Đạo liền vui lòng tiếp nhận, nhưng quá hời hợt, mầm sống không vào sâu trong lòng. Khi bị cám dỗ, họ liền bỏ Đạo.
Ri e kꞌo puꞌwiꞌ ri abꞌaj are ri winaq ri kakikꞌamawaꞌj ri tzij rukꞌ kiꞌkotemal are kakitatabꞌej, maj kꞌu kikꞌaꞌmalil, jubꞌiqꞌ qꞌotaj kakikoj ri tzij, kꞌa te riꞌ keꞌl kanoq are kopan ri kꞌaxkꞌolal.
14 Hạt giống rơi nhằm bụi gai là những người nghe Đạo nhưng mãi lo âu về đời này, ham mê phú quý và lạc thú trần gian, làm cho Đạo bị nghẹt ngòi, nên họ không thể giúp người khác tin nhận Phúc Âm.
Ri ijaꞌ ri xqaj pa taq ri kꞌix, are ri winaq ri kakito, are kꞌu keꞌ ri junabꞌ kejiqꞌ kan rumal taq ri rajawaxik, ri qꞌinomal, xuqujeꞌ ri jastaq rech ri uwachulew, man kewachin ta kꞌut.
15 Hạt giống gieo vào đất tốt là những người thành tâm vâng phục, nghe Đạo liền tin nhận và kiên tâm phổ biến cho nhiều người cùng tin.”
Are kꞌu ri ijaꞌ ri xqaj pa utz laj ulew are ri winaq ri kakitatabꞌej ri tzij rukꞌ ronojel kanimaꞌ, kakiyak ri tzij pa kanimaꞌ, amaqꞌel kewachinik rumal cher amaqꞌel kakichakuj ri utzij ri Dios.
16 “Không ai thắp đèn rồi đậy kín, nhưng đem đặt trên giá đèn để soi sáng mọi người trong nhà.
Maj jun winaq riꞌ ri kutzij jun qꞌaqꞌ, kꞌa te riꞌ kuchꞌuq rukꞌ jun laq. Xane kutzij jun qꞌaqꞌ rech kuya chikaj rech kꞌo kiqꞌaqꞌ ri kok bꞌik pa ri ja.
17 Chẳng có gì che kín mãi, tất cả các điều bí mật sẽ bị phơi bày trước ánh sáng.
Maj jun jastaq ri awatalik ri mat kariqitaj na, xuqujeꞌ maj jun ri awatalik ri mat ketaꞌmataj na kumal konojel ri winaq.
18 Vậy hãy thận trọng về cách các con nghe, vì ai có sẽ được cho thêm, còn ai không có, dù tưởng mình có gì cũng bị mất luôn.”
Xaq jeriꞌ chitatabꞌej we riꞌ, ri kꞌo, kꞌo rukꞌ, kꞌo kayaꞌtaj na che, ri maj kꞌo rukꞌ, pune kubꞌij chi rech jun jastaq, kesataj na che.
19 Mẹ và các em của Chúa Giê-xu đến tìm Ngài, nhưng đông người quá, không đến gần Ngài được.
Xopan kꞌu ri unan ri Jesús xuqujeꞌ ri e rachalal chi rilik. Sibꞌalaj kꞌi winaq kꞌut e kꞌo pa ri ja e sutininaq chirij ri Jesús, man kekwin taj keqet rukꞌ.
20 Có người thưa với Chúa: “Mẹ và các em Thầy đang chờ bên ngoài, muốn gặp Thầy.”
Xkibꞌij che ri Jesús: Ri anan xuqujeꞌ ri awachalal kakaj katkilo, e kꞌo cho le ja.
21 Chúa Giê-xu đáp: “Mẹ và em Ta là những người nghe và làm theo lời Đức Chúa Trời.”
Ri Jesús xubꞌij chike: Are e nunan xuqujeꞌ e wachalal, ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios xuqujeꞌ kakichakubꞌej.
22 Một hôm, Chúa Giê-xu bảo các môn đệ: “Chúng ta hãy qua bên kia bờ hồ.” Vậy, họ bước vào thuyền và chèo đi.
Jun qꞌijal xaqꞌan ri Jesús pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xubꞌij chike ri utijoxelabꞌ: Chujqꞌax chꞌaqaꞌp rech le plo.
23 Khi thuyền đang chạy, Chúa Giê-xu nằm ngủ. Thình lình, một cơn bão nổi lên, nước tràn vào thuyền thật nguy ngập.
Are e bꞌenaq puꞌwiꞌ ri plo, xwar ri Jesús, xpe kꞌu jun nimalaj kyaqiqꞌ puꞌwiꞌ ri plo, xuchapleꞌj okem ri jaꞌ pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal, xuchapleꞌj qajem chuxeꞌ ri jaꞌ, sibꞌalaj xibꞌibꞌal.
24 Các môn đệ đến đánh thức Ngài dậy, hớt hải thưa: “Thầy ơi, chúng ta chết mất!” Chúa Giê-xu thức dậy quở sóng gió. Sóng gió liền ngưng; biển lặng yên.
Ri tijoxelabꞌ xebꞌe chukꞌasuxik, xkiraq kichiꞌ xkibꞌij: Ajtij, ajtij, kujjiqꞌik. Xwaꞌjil ri Jesús, xuyaj ri kyaqiqꞌ xuqujeꞌ ri jaꞌ, ri kyaqiqꞌ xtaniꞌk, ronojel xjoriꞌk.
25 Chúa hỏi các môn đệ: “Đức tin các con ở đâu?” Mọi người đều kinh ngạc, sợ hãi bảo nhau: “Người là ai, mà có quyền lực bảo sóng gió phải vâng lời Người!”
Xubꞌij kꞌu chike ri utijoxelabꞌ: ¿Jawjeꞌ kꞌo wiꞌ ri ikojobꞌal? Ri tijoxelabꞌ xemayijanik xuqujeꞌ xkixiꞌj kibꞌ kakitatabꞌela chibꞌil taq kibꞌ. ¿Jachin waꞌ we achi riꞌ cher kataqan puꞌwiꞌ ri jaꞌ xuqujeꞌ ri kyaqiqꞌ keniman che?
26 Thuyền cập bến vùng Ga-đa-ren, phía Đông biển Ga-li-lê.
Xoꞌpan pa ri tinimit Gadara, ri kꞌo apanoq cho ri Galilea chuchiꞌ ri plo.
27 Chúa vừa lên bờ, một người bị quỷ ám trong thành đến gặp Ngài. Từ lâu, anh sống lang thang ngoài nghĩa địa, không nhà cửa, không quần áo.
Ri Jesús are xqaj pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xuriq jun achi ri kꞌo jun itzel uxlabꞌal che upetik pa ri tinimit, we achi riꞌ najtir chik man kukoj ta ratzꞌyaq, xuqujeꞌ man kakꞌojiꞌ ta cho rachoch, xane pa taq ri muqbꞌal kaminaq kakꞌojiꞌ wi.
28 Vừa thấy Chúa và nghe Ngài ra lệnh đuổi quỷ, anh hét lớn, quỳ xuống trước mặt Ngài, kêu la: “Giê-xu, Con Đức Chúa Trời Chí Cao, Ngài định làm gì tôi? Tôi van Ngài đừng hành hạ tôi!”
We achi riꞌ are xril ri Jesús, xuraq uchiꞌ, xukulik xqaj choch, rukꞌ chuqꞌabꞌ xubꞌij: ¿Jas kaj la chwe, Jesús ralkꞌwaꞌl ri nimalaj Dios? Kinta toqꞌobꞌ che la man kabꞌan ta la kꞌax chwe.
29 Trước kia quỷ thường điều khiển anh, dù anh bị còng tay xiềng chân, quỷ cũng xúi anh bẻ còng bứt xiềng, chạy vào hoang mạc.
Jewaꞌ xubꞌij rumal cher ri Jesús xtaqanik rech ri itzel Uxlabꞌal kel bꞌik che ri achi. Kꞌi chi mul ubꞌanom rech che ri achi, pune kajatꞌix ri raqan rachiꞌl ri uqꞌabꞌ rukꞌ chꞌichꞌ jatꞌibꞌal xuqujeꞌ kachajixik, kutꞌoqopij kan ri chꞌichꞌ jatꞌibꞌal, ri itzel uxlabꞌal kujururej bꞌik pa taq ri kꞌolibꞌal ri katzꞌinowik.
30 Chúa Giê-xu hỏi: “Mầy tên gì?” Đáp: “Quân Đoàn”—vì có rất nhiều quỷ ở trong người ấy.
Ri Jesús xuta che: ¿Jas ri abꞌiꞌ? Legión nubꞌiꞌ, xchaꞌ. Jewaꞌ xubꞌij rumal cher sibꞌalaj e kꞌi ri itzel taq uxlabꞌal oꞌkinaq che.
Ri itzel taq uxlabꞌal xkibꞌochiꞌj ri Jesús rech ketaq bꞌik pa ri qꞌequꞌmal. (Abyssos g12)
32 Trên sườn núi có bầy heo đông đang ăn, bọn quỷ xin Chúa cho chúng nhập vào bầy heo. Vậy Chúa Giê-xu cho phép.
Xkita toqꞌobꞌ che ri Jesús rech kuya bꞌe chike kok chike ri nikꞌaj aq ri tajin keyuqꞌux puꞌwiꞌ ri juyubꞌ. Ri Jesús xuya bꞌe chike.
33 Chúng liền ra khỏi người bị ám, nhập vào bầy heo. Bầy heo đua nhau lao đầu qua bờ đá rơi xuống biển, chết chìm tất cả.
Are xel bꞌik ri itzel taq uxlabꞌal che ri achi, xoꞌk chike ri aq, konojel ri aq xebꞌe pa ri plo, xejiqꞌik.
34 Bọn chăn heo liền chạy vào thành phố và thôn xóm gần đó báo tin.
Are xkil ri aꞌjyuqꞌabꞌ ri xbꞌantajik, xaꞌnimajik, xkiya utzijoxik ri xkꞌulmatajik chike ri winaq pa ri tinimit, xuqujeꞌ pa taq ri leꞌaj.
35 Dân chúng đổ ra xem. Họ đến gần Chúa, thấy người vốn bị quỷ ám, áo quần tươm tất, trí óc tỉnh táo, đang ngồi dưới chân Chúa Giê-xu, thì khiếp sợ.
Xeꞌl kꞌu bꞌik konojel ri winaq chi rilik ri xbꞌantajik, xeꞌkiriqa ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che, tꞌuyul rukꞌ ri Jesús, are xkilo chi utz uwach, xuqujeꞌ ukojom chi ratzꞌyaq xkixiꞌj kibꞌ che.
36 Những người chứng kiến việc đuổi quỷ thuật lại mọi chi tiết.
Konojel ri winaq ri xkil ri xkꞌulmatajik xkitzijoj chike ri winaq jas jeꞌ xbꞌan chukunaxik ri achi.
37 Quá kinh hãi, tất cả dân chúng vùng Ga-đa-ren xin Chúa Giê-xu đi nơi khác. Vậy, Chúa Giê-xu xuống thuyền trở qua bờ bên kia.
Xepe kꞌu ri winaq rech ri tinimit Gadara, xkibꞌochiꞌj ri Jesús, rech kel bꞌik pa ri tinimit, rumal cher sibꞌalaj xkixiꞌj kibꞌ. Ri Jesús xaqꞌan bꞌik pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal xel bꞌik pa ri tinimit.
38 Người vốn bị quỷ ám xin đi theo. Nhưng Chúa Giê-xu không cho, Ngài bảo:
Ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che are xraj xutereneꞌj ri Jesús. Ri Jesús xubꞌij che:
39 “Hãy về nhà, thuật lại những việc lạ lùng Đức Chúa Trời đã làm cho con.” Người ấy đi khắp thành phố công bố việc lớn lao Chúa Giê-xu đã làm cho mình.
Chattzalij cho awachoch, chatzijoj ronojel ri nimaq taq jastaq ri xubꞌan ri Dios awukꞌ. Xtzalij kꞌu ri achi pa ri utinimit, xutzijoj ronojel ri xubꞌan ri Jesús rukꞌ.
40 Trở lại bờ bên kia, Chúa Giê-xu được dân chúng đón tiếp, vì họ chờ đợi Ngài.
Are xtzalij ri Jesús pa Galilea ri winaq ri aꞌyeninaq apanoq xekiꞌkotik are xkil uwach.
41 Giai-ru, viên quản lý hội đường đến quỳ dưới chân Chúa Giê-xu, khẩn khoản mời Ngài về nhà,
Xopan kꞌu jun achi rukꞌ ri Jesús, ubꞌiꞌ Jairo, jun kꞌamal bꞌe pa ri Sinagoga, xukulik xqaj cho ri Jesús, xuta toqꞌobꞌ che rech keꞌ rukꞌ cho ri rachoch.
42 vì đứa con gái duy nhất của ông lên mười hai tuổi đang hấp hối. Khi đi đường, dân chúng chen lấn chung quanh Chúa.
Jeriꞌ rumal cher ri Jairo xa jun umiꞌal kꞌolik, kabꞌlajuj ujunabꞌ raj kꞌu kakamik, ri Jesús kꞌut xeꞌ rukꞌ ri Jairo, are kꞌu ri winaq sibꞌalaj e kꞌi, kakipuyila ri Jesús.
43 Trong đám đông có một phụ nữ bị bệnh rong huyết mười hai năm, đã chạy chữa nhiều thầy lắm thuốc, nhưng không lành.
Kꞌo kꞌu jun ixoq chikixoꞌl ri winaq, kabꞌlajuj junabꞌ xaq katuruw ukikꞌel, maj jun ajkun kwininaq chukunaxik.
44 Bà đến sau lưng Chúa, sờ trôn áo Ngài, lập tức huyết cầm lại.
Ri ixoq xqebꞌ chrij ri Jesús, xuchap ri uchiꞌ ri umanta, aninaq xtaniꞌ ri kikꞌ che.
45 Chúa Giê-xu hỏi: “Ai sờ đến Ta vậy?” Không thấy ai nhận, Phi-e-rơ lên tiếng: “Thưa Thầy, biết bao nhiêu người đang chen lấn quanh Thầy mà!”
Ri Jesús xuta chike ri winaq: ¿Jachin xinchapowik? Rumal kꞌu cher kojonel ri winaq xkibꞌij chi man aꞌreꞌ taj xechapow ri Jesús, ri Pedro xubꞌij che: Ajtij e sibꞌalaj kꞌi winaq kakipaqchiꞌj la xuqujeꞌ kakipuyij la.
46 Nhưng Chúa Giê-xu đáp: “Có người vừa sờ áo Ta, vì Ta biết có quyền lực trong Ta phát ra.”
Ri Jesús xubꞌij che: Kꞌo jun winaq ri xinchapowik. Xinnaꞌo kꞌo chuqꞌabꞌ xel bꞌik chwe.
47 Biết không thể giấu được nữa, người phụ nữ run rẩy đến quỳ trước mặt Chúa, thưa thật giữa công chúng tại sao mình đã sờ áo Chúa và lập tức được lành.
Are xril ri ixoq chi xnabꞌetaj ri xubꞌano, kabꞌiribꞌatik, xukulik xqaj cho ri Jesús, chkiwach konojel ri winaq xutzijoj jas rumal xuchap ri manta, xuqujeꞌ chi aninaq xutzirik.
48 Chúa phán: “Con ơi, đức tin con đã chữa cho con lành. Hãy về nhà bình an!”
Ri Jesús xubꞌij che: Numiꞌal, ri akojobꞌal xatukunaj, jat pa jaꞌmaril.
49 Khi Chúa còn đang nói, người nhà Giai-ru đến báo tin: “Con gái ông chết rồi, đừng làm phiền Thầy nữa!”
Tajin katzijon na ri Jesús, are xopan jun uꞌtaqoꞌn ri kꞌamal bꞌe rech ri Sinagoga, xuꞌbꞌij che: Man kaya ta chi latzꞌ che ri ajtij, xkam ri amiꞌal.
50 Nghe tin ấy, Chúa Giê-xu bảo Giai-ru: “Đừng sợ, cứ vững lòng tin, con ông sẽ được lành.”
Are xuta ri Jesús, xubꞌij che ri Jairo: Man kaxiꞌj ta awibꞌ, we kakojo chi kakunataj ri amiꞌal, kakunatajik.
51 Đến nhà, Chúa Giê-xu không cho ai vào, ngoài Phi-e-rơ, Gia-cơ, Giăng, và cha mẹ cô bé.
Are xopan ri Jesús cho rachoch ri Jairo, man xuya ta bꞌe xok japachinaq rukꞌ, xwi ri Pedro, Juan xuqujeꞌ ri Jacobo, xuqujeꞌ ri utat unan ri ali.
52 Cả nhà đang than khóc kêu la, nhưng Chúa phán: “Đừng khóc nữa! Em bé chỉ ngủ chứ không chết đâu!”
Ri winaq ri e kꞌo chilaꞌ, kakibꞌisoj xuqujeꞌ kakoqꞌej ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike, man kixoqꞌ ta chik, ri ali xaq kawarik, man kaminaq taj.
53 Nhưng đám đông quay lại chế nhạo Ngài, vì biết cô bé đã chết rồi.
Ri winaq are xkita we riꞌ xkichapleꞌj uyoqꞌik ri Jesús rumal cher ketaꞌm chi kaminaq chik ri ali.
54 Chúa nắm tay cô bé, gọi: “Dậy đi, con!”
Ri Jesús xuchap ri uqꞌabꞌ ri ali, xubꞌij che: Chatwaꞌjiloq ali.
55 Cô bé sống lại, liền đứng dậy. Chúa Giê-xu bảo cho nó ăn.
Ri ali aninaq xwaꞌjilik, xtzalij loq ri ranimaꞌ. Ri Jesús kꞌut xtaqan chuyaꞌik uwa ri ali.
56 Cha mẹ cô bé quá ngạc nhiên, nhưng Chúa dặn đừng nói cho ai biết.
Sibꞌalaj xemayijan ri utat unan ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike chi man kakitzijoj ri xkꞌulmatajik che jun chik.
