Lu-ca 2
1 Thời đó, Hoàng đế La Mã Âu-gút-tơ ra lệnh kiểm kê dân số khắp Đế quốc La Mã.
Now it happened in those days, that a decree went out from Caesar Augustus that the whole empire should be enrolled.
2 (Đây là cuộc kiểm kê dân số đầu tiên, được thực hiện thời Qui-ri-ni làm tổng trấn xứ Sy-ri.)
This was the first enrollment made when Quirinius was governor of Syria.
3 Mọi người đều phải về quê đăng ký.
All went to enroll themselves, everyone to his own city.
4 Vì Giô-sép thuộc dòng họ Đa-vít, nên phải từ thành Na-xa-rét xứ Ga-li-lê, về làng Bết-lê-hem, xứ Giu-đê, quê hương Vua Đa-vít,
Joseph also went up from Galil, out of the city of Natzeret, into Judea, to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David;
5 đăng ký cho mình và cô Ma-ri, vị hôn thê đang có thai.
to enroll himself with Miriam, who was pledged to be married to him, being pregnant.
6 Về đến Bết-lê-hem, Ma-ri tới ngày sinh nở.
It happened, while they were there, that the day had come that she should give birth.
7 Cô sinh con trai đầu lòng, lấy khăn bọc lại, đặt trong máng cỏ, vì nhà quán không còn chỗ trọ.
And she gave birth to her firstborn son, and wrapped him with pieces of cloth, and placed him in a feeding trough, because there was no guest room available for them.
8 Tại miền đó, có mấy người chăn chiên đang ở ngoài đồng, thức đêm canh giữ bầy chiên.
There were shepherds in the same country staying in the field, and keeping watch by night over their flock.
9 Thình lình, một thiên sứ của Chúa hiện ra, hào quang Chúa chói lòa khắp nơi. Họ vô cùng kinh hãi,
And look, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone around them, and they were terrified.
10 nhưng thiên sứ liền trấn an: “Đừng sợ, tôi đến báo cho các anh một tin mừng. Tin này sẽ đem lại niềm vui lớn cho mọi người.
The angel said to them, "Do not be afraid, for see, I bring you good news of great joy which will be to all the people.
11 Đêm nay, Đấng Cứu Rỗi—phải, Đấng Mết-si-a, là Chúa—đã ra đời tại Bết-lê-hem, thành Đa-vít!
For there is born to you, this day, in the city of David, a Savior, who is Messiah, the Lord.
12 Các anh sẽ nhận ra Ngài bởi dấu hiệu: Các anh gặp một em bé quấn khăn nằm trong máng cỏ.”
This is the sign to you: you will find a baby wrapped in strips of cloth, lying in a feeding trough."
13 Thình lình, vô số các thiên sứ hiện ra, hợp với thiên sứ ấy ca ngợi Đức Chúa Trời:
Suddenly, there was with the angel a multitude of the heavenly army praising God, and saying,
14 “Vinh quang Đức Chúa Trời nơi chí cao, bình an dưới đất cho người được ơn!”
"Glory to God in the highest, and on earth peace, good will toward humankind."
15 Khi các thiên sứ lên trời, các người chăn chiên bảo nhau: “Chúng ta hãy tới làng Bết-lê-hem xem chuyện lạ Chúa vừa cho biết!”
And it happened that when the angels went away from them into the sky, the shepherds said one to another, "Let us go to Bethlehem, now, and see this thing that has happened, which the Lord has made known to us."
16 Họ vội vã đến nơi, gặp Ma-ri, Giô-sép, và thấy Con Trẻ đang nằm trong máng cỏ.
They came with haste, and found both Miriam and Joseph, and the baby was lying in the feeding trough.
17 Họ liền thuật lại việc vừa xảy ra và những lời thiên sứ nói về Con Trẻ.
When they saw it, they made known the saying which was spoken to them about this child.
18 Mọi người nghe đều ngạc nhiên,
All who heard it wondered at the things which were spoken to them by the shepherds.
19 riêng Ma-ri ghi nhớ từng chi tiết và suy nghiệm trong lòng.
But Miriam kept all these sayings, pondering them in her heart.
20 Các người chăn chiên trở về, ca tụng Đức Chúa Trời về những điều nghe thấy, đúng như lời thiên sứ nói.
The shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told them.
21 Tám ngày sau, Con Trẻ chịu lễ cắt bì và được đặt tên là Giê-xu, như thiên sứ đã dặn trước khi Ngài giáng sinh.
When eight days were fulfilled to circumcise him, his name was called Yeshua, which was given by the angel before he was conceived in the womb.
22 Khi những ngày thanh tẩy theo luật Môi-se đã mãn sau khi sinh con, Ma-ri và Giô-sép đem Con Trẻ lên Giê-ru-sa-lem dâng lên Chúa.
When the days of their purification according to the Law of Moses were fulfilled, they brought him up to Jerusalem, to present him to the Lord
23 Vì luật Chúa dạy: “Mọi con trai đầu lòng phải dâng lên Chúa Hằng Hữu,”
(as it is written in the Law of the Lord, "Every male who opens the womb will be called holy to the Lord"),
24 và “dâng một cặp chim cu hay bồ câu tơ” theo luật định của Chúa.
and to offer a sacrifice according to that which is said in the Law of the Lord, "A pair of turtledoves, or two young pigeons."
25 Lúc đó, tại Giê-ru-sa-lem có một người tên là Si-mê-ôn. Ông là người công chính, mộ đạo, và ngày đêm trông đợi Đấng Mết-si-a đến để giải cứu Ít-ra-ên. Chúa Thánh Linh ngự trong lòng ông,
And look, there was a man in Jerusalem whose name was Shim'on. This man was righteous and devout, looking for the consolation of Israel, and the Ruach ha-Kodesh was on him.
26 và cho biết ông sẽ được thấy Đấng Mết-si-a của Chúa trước khi qua đời.
It had been revealed to him by the Ruach ha-Kodesh that he should not see death before he had seen the Lord's Messiah.
27 Hôm đó, Chúa Thánh Linh thúc giục ông vào Đền Thờ, nhằm lúc Ma-ri và Giô-sép đem Con Trẻ đến dâng lên Chúa đúng theo luật lệ.
He came in the Ruach into the temple. When the parents brought in the child, Yeshua, that they might do concerning him according to the requirement of the Law,
28 Si-mê-ôn bồng Con Trẻ và tôn ngợi Đức Chúa Trời:
then he received him into his arms, and blessed God, and said,
29 “Lạy Chúa Chí Cao, bây giờ con có thể an vui qua đời, theo lời hứa của Ngài.
"Now you are releasing your servant, Lord, according to your word, in peace;
30 Vì chính mắt con đã thấy Đấng Cứu Chuộc
for my eyes have seen your salvation,
31 mà Ngài chuẩn bị cho nhân loại.
which you have prepared before the face of all peoples;
32 Ngài là ánh sáng rọi đường cho các dân tộc, là vinh quang cho người Ít-ra-ên, dân Ngài!”
a light for revelation to the nations, and the glory of your people Israel."
33 Giô-sép và Ma-ri kinh ngạc về những lời Si-mê-ôn nói về Con Trẻ.
And his father and his mother were marveling at the things which were spoken concerning him,
34 Sau khi cầu phước lành cho hai người, Si-mê-ôn nói riêng với Ma-ri: “Con Trẻ này sẽ làm cho nhiều người Ít-ra-ên vấp ngã trong khi nhiều người được giải cứu. Con Trẻ sẽ bị người ta chống đối.
and Shim'on blessed them, and said to Miriam, his mother, "Look, this child is set for the falling and the rising of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
35 Kết quả là những tư tưởng thầm kín của họ bị phơi ra ánh sáng. Còn bà sẽ bị đau đớn như gươm đâm thấu vào tâm hồn bà!”
Yes, a sword will pierce through your own soul, that the thoughts of many hearts may be revealed."
36 Hôm đó, nữ Tiên tri An-ne cũng có mặt trong Đền Thờ. Bà là con gái của Pha-nu-ên, thuộc đại tộc A-se, trước kia đã sống với chồng được bảy năm,
There was one Hannah, a prophetess, the daughter of Penuel, of the tribe of Asher (she was of a great age, having lived with a husband seven years from her virginity,
37 rồi ở góa cho đến năm tám mươi bốn tuổi. Bà cứ ở luôn trong Đền Thờ, ngày đêm thờ phượng Đức Chúa Trời, kiêng ăn và cầu nguyện.
and she had been a widow for about eighty-four years), who did not depart from the temple, worshipping with fastings and petitions night and day.
38 Lúc Si-mê-ôn nói chuyện với Ma-ri và Giô-sép, bà cũng vừa tới đó, cảm tạ Đức Chúa Trời và báo cho mọi người biết Đấng Cứu Chuộc họ trông đợi đã đến rồi.
Coming up at that very hour, she gave thanks to God, and spoke of him to all those who were looking for the redemption of Jerusalem.
39 Sau khi làm xong mọi việc theo luật pháp của Chúa, Giô-sép và Ma-ri trở về Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê.
When they had accomplished all things that were according to the Law of the Lord, they returned into Galil, to their own city, Natzeret.
40 Tại đó, Con Trẻ lớn lên, khỏe mạnh, đầy khôn ngoan, và ơn phước của Đức Chúa Trời.
The child was growing, and was becoming strong, being filled with wisdom, and the favor of God was upon him.
41 Hằng năm, Giô-sép và Ma-ri đều lên Giê-ru-sa-lem dự lễ Vượt Qua.
His parents went every year to Jerusalem at the feast of the Passover.
42 Khi Chúa Giê-xu được mười hai tuổi, Ngài theo cha mẹ đi dự lễ.
When he was twelve years old, they went up according to the custom of the feast,
43 Sau đó, cha mẹ trở về nhà. Chúa Giê-xu vẫn ở tại Giê-ru-sa-lem mà ông bà không biết.
and when they had fulfilled the days, as they were returning, the boy Yeshua stayed behind in Jerusalem. His parents did not know it,
44 Họ đinh ninh Ngài cùng đi với đám đông, nên cứ đi suốt một ngày, đến tối mới tìm trong nhóm bà con bạn hữu.
but supposing him to be in the company, they went a day's journey, and they looked for him among their relatives and acquaintances.
45 Tìm không được, họ trở lại Giê-ru-sa-lem.
When they did not find him, they returned to Jerusalem, looking for him.
46 Ba ngày sau, ông bà tìm gặp Ngài đang ngồi trong Đền Thờ, giữa các thầy dạy luật, chất vấn và bàn cãi nhiều vấn đề quan trọng.
It happened after three days they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both listening to them, and asking them questions.
47 Mọi người đều ngạc nhiên về kiến thức và lời đối đáp của Ngài.
All who heard him were amazed at his understanding and his answers.
48 Thấy thế cha mẹ Ngài vô cùng sửng sốt. Mẹ Ngài trách: “Con ơi, sao con để cha mẹ như thế này? Cha mẹ phải vất vả lo lắng tìm con!”
When they saw him, they were astonished, and his mother said to him, "Son, why have you treated us this way? Look, your father and I were anxiously looking for you."
49 Ngài hỏi: “Cha mẹ tìm con làm chi? Cha mẹ không biết con phải lo việc Cha con sao?”
He said to them, "Why were you looking for me? Did you not know that I must be doing the works of my Father?"
50 Nhưng ông bà chẳng hiểu Ngài nói gì.
They did not understand the saying which he spoke to them.
51 Sau đó, Ngài trở về Na-xa-rét, phục tùng cha mẹ. Mẹ Ngài ghi nhớ mọi việc trong lòng.
And he went down with them, and came to Natzeret. He was subject to them, and his mother kept all these sayings in her heart.
52 Chúa Giê-xu càng thêm khôn lớn, càng đẹp lòng Đức Chúa Trời và mọi người.
And Yeshua increased in wisdom and stature, and in favor with God and people.
