Lu-ca 2
1 Thời đó, Hoàng đế La Mã Âu-gút-tơ ra lệnh kiểm kê dân số khắp Đế quốc La Mã.
And it came to pass in those days, that there went forth a decree from Cæsar Augustus, that all the inhabitants of the land should be enrolled.
2 (Đây là cuộc kiểm kê dân số đầu tiên, được thực hiện thời Qui-ri-ni làm tổng trấn xứ Sy-ri.)
This enrollment first took place when Cyrenius was governor of Syria.
3 Mọi người đều phải về quê đăng ký.
And all went to be enrolled, each one to his own city.
4 Vì Giô-sép thuộc dòng họ Đa-vít, nên phải từ thành Na-xa-rét xứ Ga-li-lê, về làng Bết-lê-hem, xứ Giu-đê, quê hương Vua Đa-vít,
And Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, into Judea, to the city of David, which is called Bethlehem, (for he was of the house and family of David, ).
5 đăng ký cho mình và cô Ma-ri, vị hôn thê đang có thai.
to be enrolled with Mary his betrothed wife, who was with child.
6 Về đến Bết-lê-hem, Ma-ri tới ngày sinh nở.
And it came to pass while they were there, that the days for her to be delivered were completed;
7 Cô sinh con trai đầu lòng, lấy khăn bọc lại, đặt trong máng cỏ, vì nhà quán không còn chỗ trọ.
and she brought forth her first-born son, and wrapped him in swathing-clothes, and laid him in the stable, because there was no place for them in the inn.
8 Tại miền đó, có mấy người chăn chiên đang ở ngoài đồng, thức đêm canh giữ bầy chiên.
And there were in the same country shepherds, living in the open field, and guarding their flock by night.
9 Thình lình, một thiên sứ của Chúa hiện ra, hào quang Chúa chói lòa khắp nơi. Họ vô cùng kinh hãi,
And, behold, an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone round about them; and they were greatly afraid.
10 nhưng thiên sứ liền trấn an: “Đừng sợ, tôi đến báo cho các anh một tin mừng. Tin này sẽ đem lại niềm vui lớn cho mọi người.
And the angel said to them: Be not afraid; for, behold, I bring you good news of great joy, which shall be for all people.
11 Đêm nay, Đấng Cứu Rỗi—phải, Đấng Mết-si-a, là Chúa—đã ra đời tại Bết-lê-hem, thành Đa-vít!
For there is born for you this day, in the city of David, a Savior, who is Christ the Lord.
12 Các anh sẽ nhận ra Ngài bởi dấu hiệu: Các anh gặp một em bé quấn khăn nằm trong máng cỏ.”
And this shall be to you the sign: you will find the babe wrapped in swathing-clothes, and lying in a stable.
13 Thình lình, vô số các thiên sứ hiện ra, hợp với thiên sứ ấy ca ngợi Đức Chúa Trời:
And suddenly there was with the angel a multitude of the heavenly host, praising God, and saying:
14 “Vinh quang Đức Chúa Trời nơi chí cao, bình an dưới đất cho người được ơn!”
Glory to God in the highest, and on earth peace, good will among men.
15 Khi các thiên sứ lên trời, các người chăn chiên bảo nhau: “Chúng ta hãy tới làng Bết-lê-hem xem chuyện lạ Chúa vừa cho biết!”
And it came to pass, that, after the angels had gone away into heaven, the shepherds said one to another: Let us now go to Bethlehem, and see this thing that has come to pass, which the Lord has made known to us.
16 Họ vội vã đến nơi, gặp Ma-ri, Giô-sép, và thấy Con Trẻ đang nằm trong máng cỏ.
And they came with haste, and found both Mary and Joseph, and the babe lying in the stable.
17 Họ liền thuật lại việc vừa xảy ra và những lời thiên sứ nói về Con Trẻ.
And after they had seen it, they made known everywhere the words that had been spoken to them of this child.
18 Mọi người nghe đều ngạc nhiên,
And all that heard, wondered at those things which were told them by the shepherds.
19 riêng Ma-ri ghi nhớ từng chi tiết và suy nghiệm trong lòng.
But Mary kept all these things in her mind, and pondered them in her heart.
20 Các người chăn chiên trở về, ca tụng Đức Chúa Trời về những điều nghe thấy, đúng như lời thiên sứ nói.
And the shepherds returned, glorifying and praising God for all things which they had heard and seen, as it had been told to them.
21 Tám ngày sau, Con Trẻ chịu lễ cắt bì và được đặt tên là Giê-xu, như thiên sứ đã dặn trước khi Ngài giáng sinh.
And when eight days were completed for circumcising him, his name was called Jesus, as it had been called by the angel, before he was conceived in the womb.
22 Khi những ngày thanh tẩy theo luật Môi-se đã mãn sau khi sinh con, Ma-ri và Giô-sép đem Con Trẻ lên Giê-ru-sa-lem dâng lên Chúa.
And when the days for their purification were completed according to the law of Moses, they brought him to Jerusalem, to present him to the Lord,
23 Vì luật Chúa dạy: “Mọi con trai đầu lòng phải dâng lên Chúa Hằng Hữu,”
(as it is written in the law of the Lord: Every male that opens the womb shall be called holy to the Lord; )
24 và “dâng một cặp chim cu hay bồ câu tơ” theo luật định của Chúa.
and to offer a sacrifice, according to that which is commanded in the law of the Lord: A pair of turtledoves, or two young pigeons.
25 Lúc đó, tại Giê-ru-sa-lem có một người tên là Si-mê-ôn. Ông là người công chính, mộ đạo, và ngày đêm trông đợi Đấng Mết-si-a đến để giải cứu Ít-ra-ên. Chúa Thánh Linh ngự trong lòng ông,
And, behold, there was a man in Jerusalem, whose name was Simeon. And this man was just and devout, looking for the consolation of Israel. And the Holy Spirit was upon him:
26 và cho biết ông sẽ được thấy Đấng Mết-si-a của Chúa trước khi qua đời.
and it had been revealed to him by the Holy Spirit, that he should not see death before he had seen the Lord’s Anointed.
27 Hôm đó, Chúa Thánh Linh thúc giục ông vào Đền Thờ, nhằm lúc Ma-ri và Giô-sép đem Con Trẻ đến dâng lên Chúa đúng theo luật lệ.
And he came by the Spirit into the temple; and when the parents brought in the child Jesus, to do for him according to the custom of the law,
28 Si-mê-ôn bồng Con Trẻ và tôn ngợi Đức Chúa Trời:
he took him in his arms, and blessed God, and said:
29 “Lạy Chúa Chí Cao, bây giờ con có thể an vui qua đời, theo lời hứa của Ngài.
Now, Lord, thou dost let thy servant depart in peace, according to thy word,
30 Vì chính mắt con đã thấy Đấng Cứu Chuộc
for my eyes have seen thy salvation,
31 mà Ngài chuẩn bị cho nhân loại.
which thou hast prepared before the face of all people;
32 Ngài là ánh sáng rọi đường cho các dân tộc, là vinh quang cho người Ít-ra-ên, dân Ngài!”
a light for a revelation to the Gentiles, and the glory of thy people Israel.
33 Giô-sép và Ma-ri kinh ngạc về những lời Si-mê-ôn nói về Con Trẻ.
And Joseph and his mother wondered at the things which were spoken of him.
34 Sau khi cầu phước lành cho hai người, Si-mê-ôn nói riêng với Ma-ri: “Con Trẻ này sẽ làm cho nhiều người Ít-ra-ên vấp ngã trong khi nhiều người được giải cứu. Con Trẻ sẽ bị người ta chống đối.
And Simeon blessed them, and said to Mary his mother: Behold, this child is appointed for the fall and rising again of many in Israel, and for a sign to be spoken against,
35 Kết quả là những tư tưởng thầm kín của họ bị phơi ra ánh sáng. Còn bà sẽ bị đau đớn như gươm đâm thấu vào tâm hồn bà!”
(and a sword shall pierce through your own soul, ) that the thoughts of many hearts may be revealed.
36 Hôm đó, nữ Tiên tri An-ne cũng có mặt trong Đền Thờ. Bà là con gái của Pha-nu-ên, thuộc đại tộc A-se, trước kia đã sống với chồng được bảy năm,
And there was a prophetess, Anna, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher; she was of great age, and had lived with a husband seven years from her virginity:
37 rồi ở góa cho đến năm tám mươi bốn tuổi. Bà cứ ở luôn trong Đền Thờ, ngày đêm thờ phượng Đức Chúa Trời, kiêng ăn và cầu nguyện.
and she was a widow of about eighty-four years, and she departed not from the temple, but served, day and night, with fastings and prayers.
38 Lúc Si-mê-ôn nói chuyện với Ma-ri và Giô-sép, bà cũng vừa tới đó, cảm tạ Đức Chúa Trời và báo cho mọi người biết Đấng Cứu Chuộc họ trông đợi đã đến rồi.
And she came in at that hour, and gave thanks to Lord, and spoke of him to all that looked for redemption in Jerusalem.
39 Sau khi làm xong mọi việc theo luật pháp của Chúa, Giô-sép và Ma-ri trở về Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê.
And when they had performed all things according to the law of the Lord, they returned to Galilee, to their own city Nazareth.
40 Tại đó, Con Trẻ lớn lên, khỏe mạnh, đầy khôn ngoan, và ơn phước của Đức Chúa Trời.
And the child grew, and became strong in spirit, being filled with wisdom; and the grace of God was upon him.
41 Hằng năm, Giô-sép và Ma-ri đều lên Giê-ru-sa-lem dự lễ Vượt Qua.
And his parents went up every year to Jerusalem, at the feast of passover.
42 Khi Chúa Giê-xu được mười hai tuổi, Ngài theo cha mẹ đi dự lễ.
And when he was twelve years old, they went up to Jerusalem, according to the custom of the feast.
43 Sau đó, cha mẹ trở về nhà. Chúa Giê-xu vẫn ở tại Giê-ru-sa-lem mà ông bà không biết.
And when they had kept the full number of days, and had set out to return, the child Jesus stayed behind in Jerusalem; and Joseph and his mother knew it not.
44 Họ đinh ninh Ngài cùng đi với đám đông, nên cứ đi suốt một ngày, đến tối mới tìm trong nhóm bà con bạn hữu.
But supposing that he was in the company, they went a day’s journey; and they sought for him among their relatives and acquaintance;
45 Tìm không được, họ trở lại Giê-ru-sa-lem.
and not finding him, they returned to Jerusalem in search of him.
46 Ba ngày sau, ông bà tìm gặp Ngài đang ngồi trong Đền Thờ, giữa các thầy dạy luật, chất vấn và bàn cãi nhiều vấn đề quan trọng.
And it came to pass, after three days, that they found him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both hearing them, and asking them questions.
47 Mọi người đều ngạc nhiên về kiến thức và lời đối đáp của Ngài.
And all that heard him were astonished at his understanding, and his answers.
48 Thấy thế cha mẹ Ngài vô cùng sửng sốt. Mẹ Ngài trách: “Con ơi, sao con để cha mẹ như thế này? Cha mẹ phải vất vả lo lắng tìm con!”
And when they saw him they were amazed. And his mother said to him: Child, why have you acted thus toward us? Behold, your father and I have sought for you in sorrow.
49 Ngài hỏi: “Cha mẹ tìm con làm chi? Cha mẹ không biết con phải lo việc Cha con sao?”
And he said to them: Why did you seek for me? Did you not know that I must be in my Father’s house?
50 Nhưng ông bà chẳng hiểu Ngài nói gì.
And they did not understand the words which he spoke to them.
51 Sau đó, Ngài trở về Na-xa-rét, phục tùng cha mẹ. Mẹ Ngài ghi nhớ mọi việc trong lòng.
And he went down with them, and came to Nazareth, and was obedient to them. And his mother kept all these sayings in her heart.
52 Chúa Giê-xu càng thêm khôn lớn, càng đẹp lòng Đức Chúa Trời và mọi người.
And Jesus increased in wisdom and in stature, and in favor with God and with man.
