Lu-ca 19
1 Chúa Giê-xu vào Giê-ri-cô, đi ngang qua thành.
And Jesus entered and passed through Jericho.
2 Ở đó có một người tên Xa-chê. Ông là trưởng ban thuế vụ và giàu có.
And, behold, there was a man named Zacchaeus, which was the chief among the publicans, and he was rich.
3 Ông cố tìm cách nhìn mặt Chúa Giê-xu nhưng không thấy được, vì ông quá thấp, dân chúng lại quá đông.
And he sought to see Jesus who he was; and could not for the press, because he was little of stature.
4 Ông vội chạy trước mọi người và trèo lên cây sung nhìn xuống, vì Chúa Giê-xu sắp đi ngang qua đó.
And he ran before, and climbed up into a sycomore tree to see him: for he was to pass that way.
5 Khi Chúa Giê-xu đến nơi ấy, Ngài nhìn lên Xa-chê và gọi đích danh ông: “Xa-chê! Xuống mau! Hôm nay Ta sẽ làm khách tại nhà ông.”
And when Jesus came to the place, he looked up, and saw him, and said unto him, Zacchaeus, make haste, and come down; in order to day I must abide at your house.
6 Xa-chê vội vàng nhảy xuống, mừng rỡ rước Chúa Giê-xu về nhà.
And he made haste, and came down, and received him joyfully.
7 Nhưng dân chúng bất mãn, họ phàn nàn: “Người này vào nhà người tội lỗi xấu xa.”
And when they saw it, they all murmured, saying, That he was gone to be guest with a man that is a sinner.
8 Nhưng Xa-chê đến đứng trước mặt Chúa và nói: “Thưa Chúa, con sẽ lấy phân nửa tài sản phân phát cho người nghèo. Nếu làm thiệt hại ai điều gì, con xin đền gấp tư.”
And Zacchaeus stood, and said unto the Lord: Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor; and if I have taken any thing from any man by false accusation, I restore him fourfold.
9 Chúa Giê-xu phán: “Nhà này hôm nay được hưởng ơn cứu rỗi, vì Xa-chê cũng là con cháu Áp-ra-ham.
And Jesus said unto him, This day is salvation come to this house, forasmuch as he also is a son of Abraham.
10 Vì Con Người đến trần gian để tìm và cứu những người hư vong.”
For the Son of man has come to seek and to save that which was lost.
11 Đám đông vẫn đang nghe Chúa Giê-xu giảng dạy. Vì gần đến Giê-ru-sa-lem, Chúa kể thêm một câu chuyện vì dân chúng tưởng đã đến lúc thiết lập Nước của Đức Chúa Trời tại thế gian. Ngài phán:
And as they heard these things, he added and spoke a parable, because he was nigh to Jerusalem, and because they thought that the kingdom of God should immediately appear.
12 “Một hoàng thân sắp đi xa nhận lễ tấn phong để về làm vua xứ mình.
He said therefore, A certain nobleman went into a far country to receive for himself a kingdom, and to return.
13 Trước khi lên đường, ông gọi mười đầy tớ đến giao cho mười nén bạc và dặn: ‘Hãy dùng số bạc này để kinh doanh khi ta đi vắng.’
And he called his ten servants, and delivered them ten pounds, and said unto them, Occupy till I come.
14 Nhưng dân bản xứ ghét ông nên họ gửi phái đoàn theo sau ông và phản đối: ‘Chúng tôi không muốn ông ấy làm vua của chúng tôi.’
But his citizens hated him, and sent a message after him, saying, We will not have this man to reign over us.
15 Khi được tấn phong làm vua, ông trở về và cho gọi mười đầy tớ mà ông đã giao bạc đến báo lợi tức.
And it came to pass, that when he was returned, having received the kingdom, then he commanded these servants to be called unto him, to whom he had given the money, that he might know how much every man had gained by trading.
16 Người thứ nhất đến trình: ‘Thưa chủ, nén bạc của chủ đã sinh lợi mười lần!’
Then came the first, saying, Lord, your pound has gained ten pounds.
17 Vua khen: ‘Tốt lắm, ngươi rất ngay thật. Vì ngươi trung thành trong việc nhỏ, ta sẽ cho ngươi cai trị mười thành phố.’
And he said unto him, Well, you good servant: because you have been faithful in a very little, have you authority over ten cities.
18 Người thứ hai đến trình: ‘Thưa chủ, nén bạc của chủ đã làm lợi được năm lần!’
And the second came, saying, Lord, your pound has gained five pounds.
19 Vua khen: ‘Tốt lắm, ngươi sẽ cai trị năm thành phố.’
And he said likewise to him, Be you also over five cities.
20 Nhưng người thứ ba mang trả lại số bạc ban đầu và nói: ‘Thưa chủ, nén bạc chủ giao, tôi vẫn còn giữ cẩn thận đây.
And another came, saying, Lord, behold, here is your pound, which I have kept laid up in a cloth:
21 Tôi sợ chủ lắm, vì chủ rất nghiêm khắc, muốn thu hoạch nơi mình không kinh doanh, gặt hái chỗ mình không gieo trồng.’
For I feared you, because you are an austere man: you take up that you layed not down, and reap that you did not sow.
22 Vua quát: ‘Ngươi là đầy tớ gian ngoa! Miệng lưỡi ngươi đã buộc tội ngươi, ta cứ theo lời ngươi nói mà xử ngươi. Đã biết ta nghiêm khắc, muốn thu hoạch nơi không kinh doanh, gặt hái nơi không cày cấy,
And he says unto him, Out of your own mouth will I judge you, you wicked servant. You knew that I was an austere man, taking up that I laid not down, and reaping that I did not sow:
23 sao ngươi không đem bạc gửi vào ngân hàng? Ít nhất cũng thu được lời cho đến khi ta về.’
Wherefore then gave not you my money into the bank, that at my coming I might have required mine own with interest?
24 Rồi vua ra lệnh cho những người đứng gần: ‘Hãy lấy nén bạc của đầy tớ này đem cho người có mười nén.’
And he said unto them that stood by, Take from him the pound, and give it to him that has ten pounds.
25 Họ nói: ‘Nhưng, thưa chủ, anh ấy đã có mười nén rồi!’
(And they said unto him, Lord, he has ten pounds.)
26 Vua đáp: ‘Đúng thế! Ai có, sẽ cho thêm, nhưng ai không có, dù còn gì cũng bị mất luôn.
For I say unto you, That unto every one which has shall be given; and from him that has not, even that he has shall be taken away from him.
27 Và bây giờ, những kẻ thù đã chống đối ta, đem chúng ra đây hành hình trước mặt ta.’”
But those mine enemies, which would not that I should reign over them, bring here, and slay them before me.
28 Dạy xong, Chúa Giê-xu đem các môn đệ lên Giê-ru-sa-lem.
And when he had thus spoken, he went before, ascending up to Jerusalem.
29 Đến làng Bê-pha-giê và Bê-tha-ni trên núi Ô-liu, Chúa sai hai môn đệ đi lên trước:
And it came to pass, when he was come nigh to Bethphage and Bethany, at the mount called the mount of Olives, he sent two of his disciples,
30 “Hãy đi thẳng đến làng phía trước, vừa vào làng, các con sẽ thấy một con lừa con chưa ai cưỡi, đang cột tại đó. Cứ mở dây dắt nó về đây!
Saying, Go all of you into the village opposite to you; in the which at your entering all of you shall find a colt tied, whereon yet never man sat: loose him, and bring him here.
31 Nếu có ai hỏi: ‘Tại sao các ông tháo lừa ra?’ Các con hãy trả lời: ‘Chúa cần dùng nó.’”
And if any man ask you, Why do all of you loose him? thus shall all of you say unto him, Because the Lord has need of him.
32 Hai môn đệ vâng lời ra đi, quả nhiên mọi việc xảy ra như lời Chúa Giê-xu phán dặn.
And they that were sent went their way, and found even as he had said unto them.
33 Thấy họ mở dây lừa, người chủ lừa hỏi: “Các ông mở dây làm gì?”
And as they were loosing the colt, the owners thereof said unto them, Why loose all of you the colt?
34 Hai môn đệ đáp: “Chúa cần dùng nó.”
And they said, The Lord has need of him.
35 Vậy, họ dẫn lừa về cho Chúa Giê-xu, lót áo mình trên lưng nó, nâng Ngài lên cưỡi.
And they brought him to Jesus: and they cast their garments upon the colt, and they set Jesus thereon.
36 Dân chúng trải áo dọc theo đường Chúa cưỡi lừa đi qua.
And as he went, they spread their clothes in the way.
37 Lúc đến quãng đường dốc núi Ô-liu, đoàn môn đệ đông đảo vừa đi vừa tung hô ngợi tôn Đức Chúa Trời về những phép lạ họ đã thấy.
And when he was come nigh, even now at the descent of the mount of Olives, the whole multitude of the disciples began to rejoice and praise God with a loud voice for all the mighty works that they had seen;
38 “Hoan hô Vua, Đấng nhân danh Chúa Hằng Hữu mà đến! Thiên cung thái hòa, và vinh quang trên nơi chí cao!”
Saying, Blessed be the King that comes in the name of the Lord: peace in heaven, and glory in the highest.
39 Nhưng mấy thầy Pha-ri-si trong đám đông lên tiếng phản đối: “Xin Thầy quở môn đệ đừng reo hò như thế!”
And some of the Pharisees from among the multitude said unto him, Master, rebuke your disciples.
40 Chúa đáp: “Nếu họ im lặng, đá sẽ tung hô!”
And he answered and said unto them, I tell you that, if these should hold their peace, the stones would immediately cry out.
41 Khi gần đến Giê-ru-sa-lem, vừa trông thấy thành phía trước, Chúa bắt đầu khóc:
And when he was come near, he beheld the city, and wept over it,
42 “Ngày nay Giê-ru-sa-lem đã biết cơ hội hưởng thái bình đang ở trong tầm tay mà không chịu nắm lấy!
Saying, If you had known, even you, at least in this your day, the things which belong unto your peace! but now they are hid from your eyes.
43 Rồi đây quân thù sẽ đến đắp lũy, bao vây, phong tỏa.
For the days shall come upon you, that your enemies shall cast a trench about you, and compass you round, and keep you in on every side,
44 Họ san bằng thành quách, tiêu diệt dân chúng và con cái trong thành. Quân thù ngươi sẽ không để lại một viên đá nào ở đây, vì thành phố này đã khước từ cơ hội cứu rỗi dành cho mình.”
And shall lay you even with the ground, and your children within you; and they shall not leave in you one stone upon another; because you knew not the time of your visitation.
45 Chúa Giê-xu vào Đền Thờ và bắt đầu đuổi những người buôn bán thú vật cho việc sinh tế ra ngoài.
And he went into the temple, and began to cast out them that sold therein, and them that bought;
46 Ngài phán cùng họ: “Thánh Kinh công bố: ‘Đền Thờ Ta là nơi cầu nguyện,’ nhưng các ngươi đã biến thành sào huyệt trộm cướp.”
Saying unto them, It is written, My house is the house of prayer: but all of you have made it a den of thieves.
47 Sau đó, Chúa vào Đền Thờ giảng dạy mỗi ngày, nhưng các thầy trưởng tế, thầy dạy luật, và các lãnh đạo tìm cách giết Ngài.
And he taught daily in the temple. But the chief priests and the scribes and the chief of the people sought to destroy him,
48 Nhưng họ chưa tìm được kế gì, vì dân chúng ngưỡng mộ Chúa, chăm chỉ nghe Ngài giảng dạy.
And could not find what they might do: for all the people were very attentive to hear him.
