Lu-ca 1
1 Thưa ngài Thê-ô-phi-lơ thân kính, trước đây đã có nhiều người ghi chép những sự việc đã hoàn thành giữa chúng ta.
Comme plusieurs ont entrepris de composer un récit des choses qui sont reçues parmi nous avec une entière assurance
2 Họ biên soạn theo lời tường thuật của các môn đệ đầu tiên và của nhiều nhân chứng.
conformément à ce que nous ont transmis ceux qui, dès le commencement, ont été témoins oculaires et ministres de la parole,
3 Do đó, tôi đã sưu tầm, kiểm chứng tất cả sử liệu và viết lại theo thứ tự để kính gửi ngài xem.
il m'a aussi semblé bon à moi, qui me suis mis au courant de tout dès le début avec exactitude, d'écrire pour toi une narration suivie, excellent Théophile,
4 Ước mong công trình khảo cứu này chứng tỏ những điều ngài đã học hỏi là chính xác.
afin que tu connaisses la certitude des enseignements que tu as reçus.
5 Thời Vua Hê-rốt cai trị xứ Giu-đê, thầy Tế lễ Xa-cha-ri, thuộc ban A-bi-gia, lo việc tế lễ trong Đền Thờ. Vợ là Ê-li-sa-bét cũng thuộc dòng họ A-rôn.
Il y eut du temps d'Hérode, roi de Judée, un certain prêtre, nommé Zacharie, appartenant à la classe d'Abia; et il avait une femme qui appartenait aux filles d'Aaron, et son nom était Élisabeth.
6 Ông bà là người công chính trước mặt Đức Chúa Trời, vâng giữ trọn vẹn điều răn và luật lệ của Ngài.
Or ils étaient l'un et l'autre justes devant Dieu, observant d'une manière irréprochable tous les commandements et décrets du Seigneur.
7 Họ không có con vì Ê-li-sa-bét hiếm muộn, và cả hai đều đã cao tuổi.
Et ils n'avaient pas d'enfant, vu qu'Élisabeth était stérile, et ils étaient l'un et l'autre avancés en âge.
8 Một hôm, Xa-cha-ri vào Đền Thờ lo việc tế lễ theo phiên thứ.
Or, il advint, pendant qu'il remplissait, lors du tour de sa classe, sa charge de prêtre devant Dieu,
9 Ông bắt thăm nhằm phần việc dâng hương cho Chúa trong Đền Thờ.
que le sort l'appela, selon l'usage de la prêtrise, à offrir l'encens en entrant dans le sanctuaire du Seigneur;
10 Lúc ông dâng hương, dân chúng cầu nguyện ngoài sân.
et toute la multitude du peuple était en prière au dehors à l'heure de l'encens.
11 Thình lình, một thiên sứ của Chúa hiện đến với ông, đứng bên phải bàn thờ dâng hương.
Or un ange du Seigneur, qui se tenait à droite de l'autel de l'encens, lui apparut,
12 Xa-cha-ri nhìn thấy, giật mình hoảng sợ.
et Zacharie fut troublé en le voyant, et la crainte s'empara de lui.
13 Thiên sứ nói: “Xa-cha-ri, đừng sợ! Tôi đến báo tin Đức Chúa Trời đã nghe lời ông cầu nguyện. Ê-li-sa-bét, vợ ông sẽ sinh con trai, hãy đặt tên con trẻ ấy là Giăng.
Mais l'ange lui dit: « Ne crains point, Zacharie, car ta prière a été entendue, et ta femme Élisabeth t'enfantera un fils, et tu lui donneras le nom de Jean;
14 Con trẻ sẽ là niềm vui lớn cho ông bà, và nhiều người cũng sẽ hân hoan khi nó ra đời,
et il sera pour toi une cause de joie et d'allégresse, et plusieurs se réjouiront de sa naissance;
15 vì con trẻ sẽ được quý trọng trước mặt Chúa. Con trẻ ấy sẽ không bao giờ uống rượu nhưng được đầy dẫy Chúa Thánh Linh từ khi còn trong lòng mẹ.
car il sera grand devant le Seigneur, et il ne boira absolument point de vin ni de cervoise, et il sera rempli de l'esprit saint pendant qu'il sera encore dans le ventre de sa mère;
16 Con trẻ sẽ dìu dắt nhiều người Ít-ra-ên trở về với Chúa là Đức Chúa Trời của họ.
et il ramènera plusieurs des fils d'Israël au Seigneur leur Dieu;
17 Con trẻ sẽ có tinh thần và khí lực dũng mãnh như tiên tri Ê-li thời xưa. Con trẻ sẽ dọn đường cho Chúa, chuẩn bị dân chúng sẵn sàng đón tiếp Ngài. Con trẻ sẽ hòa giải cha với con, làm cho kẻ bội nghịch trở nên khôn ngoan như người công chính.”
et lui-même marchera devant Lui avec l'esprit et la puissance d'Élie, pour ramener vers les enfants les cœurs des pères, et les rebelles aux sentiments des justes, afin de préparer pour le Seigneur un peuple bien disposé. »
18 Xa-cha-ri nói với thiên sứ: “Việc đó làm sao thực hiện được? Vì tôi đã già, vợ tôi cũng đã cao tuổi lắm rồi!”
Et Zacharie dit à l'ange: « A quoi reconnaîtrai-je cela? Car je suis un vieillard, et ma femme est avancée en âge? »
19 Thiên sứ đáp: “Tôi là Gáp-ri-ên! Tôi thường đứng trước mặt Đức Chúa Trời. Chính Ngài sai tôi đến báo tin mừng cho ông.
Et l'ange lui répliqua: « Je suis Gabriel, qui me tiens devant Dieu, et j'ai été envoyé pour te parler et t'annoncer cette bonne nouvelle.
20 Ông không tin lời tôi, nên sẽ bị câm cho đến khi đứa trẻ ra đời. Nhưng lời tôi nói, đến đúng kỳ sẽ thành sự thật.”
Et voici, tu seras muet et sans pouvoir parler jusques au jour où cela se réalisera, parce que tu n'as pas cru à mes paroles, qui s'accompliront en leur temps. »
21 Dân chúng đứng bên ngoài chờ Xa-cha-ri, ngạc nhiên vì ông ở quá lâu trong Đền Thờ.
Et le peuple attendait Zacharie, et l'on s'étonnait de ce qu'il s'arrêtait dans le sanctuaire;
22 Lúc trở ra, Xa-cha-ri không nói được, phải dùng tay ra dấu, nên họ biết ông vừa thấy khải tượng trong Đền Thờ.
mais lorsqu'il fut sorti il ne pouvait leur parler, et ils comprirent qu'il avait eu une vision dans le sanctuaire; et lui-même leur faisait des signes, et il demeura muet.
23 Khi mãn phiên phục vụ, Xa-cha-ri về nhà.
Et il advint, lorsque le temps de son service fut terminé, qu'il retourna dans sa demeure.
24 Sau đó, Ê-li-sa-bét có thai, sống ẩn dật trong năm tháng.
Or après ce temps-là Élisabeth sa femme conçut, et elle se cacha durant cinq mois,
25 Bà tự nhủ: “Chúa thật nhân từ, Ngài đã xóa bỏ sự nhục nhã cho ta rồi!”
« parce que, » disait-elle, « le Seigneur a ainsi agi envers moi au moment où Il a daigné effacer mon opprobre parmi les hommes. »
26 Qua tháng thứ sáu, Đức Chúa Trời sai thiên sứ Gáp-ri-ên đến thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê,
Or, au sixième mois l'ange Gabriel fut envoyé de Dieu dans une ville de Galilée, nommée Nazareth,
27 đến thăm Ma-ri là một trinh nữ đã hứa hôn với Giô-sép, thuộc dòng Vua Đa-vít.
auprès d'une vierge fiancée à un homme nommé Joseph, qui appartenait à la famille de David, et le nom de la vierge était Marie.
28 Thiên sứ nói: “Chào cô, người được ơn của Chúa! Chúa ở với cô!”
Et étant entré auprès d'elle, il lui dit: « Salut, toi qui es comblée de grâces, le Seigneur est avec toi! »
29 Ma-ri bối rối, tự hỏi lời chào ấy có nghĩa gì.
Mais elle fut troublée de cette parole, et elle réfléchissait sur ce que pouvait signifier une telle salutation.
30 Thiên sứ giải thích: “Đừng sợ, vì Đức Chúa Trời đã ban đặc ân cho cô.
Et l'ange lui dit: « Ne crains point, Marie; car tu as trouvé grâce auprès de Dieu;
31 Cô sắp có thai, sinh con trai, và đặt tên là Giê-xu.
et voici, tu concevras en ton sein et tu mettras au monde un fils, et tu lui donneras le nom de Jésus.
32 Con Trai đó rất cao quý, sẽ được xưng là Con của Đấng Chí Cao. Chúa là Đức Chúa Trời sẽ ban cho Ngài ngôi vua của Đa-vít.
Il sera grand, et il sera appelé Fils du Très-Haut, et le Seigneur Dieu lui donnera le trône de David son père,
et il régnera sur la maison de Jacob pour les siècles, et son règne n'aura point de fin. » (aiōn g165)
34 Ma-ri hỏi thiên sứ: “Tôi là trinh nữ, làm sao có con được?”
Mais Marie dit à l'ange: « Comment cela se fera-t-il, puisque je ne connais point d'homme? »
35 Thiên sứ đáp: “Chúa Thánh Linh sẽ giáng trên cô, quyền năng Đấng Chí Cao sẽ bao phủ cô, cho nên Con Thánh sinh ra sẽ được gọi là Con Đức Chúa Trời.
Et l'ange lui répliqua: « L'Esprit saint descendra sur toi, et une puissance du Très-Haut te couvrira; c'est pourquoi aussi l'être saint qui sera engendré sera appelé Fils de Dieu.
36 Như trường hợp Ê-li-sa-bét, bà con của cô là người đã già, quá tuổi sinh nở, mà cũng có thai được sáu tháng rồi.
Et voici, Élisabeth ta parente a, elle aussi, conçu un fils en sa vieillesse, et elle est maintenant dans son sixième mois, elle qui était appelée stérile;
37 Vì chẳng có việc gì Đức Chúa Trời không làm được.”
car rien de ce qui vient de Dieu ne sera frappé d'impuissance. »
38 Ma-ri thưa: “Tôi là đầy tớ Chúa, sẵn sàng vâng theo ý muốn Chúa. Xin Chúa thực hiện mọi điều ông nói.” Sau đó thiên sứ rời khỏi cô.
Or Marie dit: « Voici la servante du Seigneur; qu'il me soit fait selon ta parole. » Et l'ange s'éloigna d'elle.
39 Mấy ngày sau, Ma-ri vội vã lên đường, đến một thành phố miền đồi núi xứ Giu-đê,
Or Marie s'étant mise en route en ces jours-là se rendit en toute hâte dans la montagne, dans une ville de Juda,
40 nơi Xa-cha-ri sinh sống. Cô vào nhà và chào thăm Ê-li-sa-bét.
et elle entra dans la maison de Zacharie et salua Élisabeth.
41 Vừa nghe tiếng Ma-ri chào, thai trong bụng Ê-li-sa-bét liền nhảy mừng, Ê-li-sa-bét được đầy dẫy Chúa Thánh Linh.
Et il advint, lorsque Élisabeth entendit la salutation de Marie, que l'enfant bondit dans son sein, et Élisabeth fut remplie de l'Esprit saint,
42 Ê-li-sa-bét vui mừng và nói lớn với Ma-ri: “Cô là người được phước nhất trong giới phụ nữ! Thai trong lòng cô thật phước hạnh lớn lao!
et elle poussa un grand cri, et dit: « Tu es bénie entre les femmes, et le fruit de ton sein est béni!
43 Thật vinh dự cho tôi vì được mẹ Chúa tôi đến thăm!
Et comment m'est-il accordé que la mère de mon Seigneur vienne à moi?
44 Vừa nghe cô chào hỏi, thai trong bụng tôi đã nhảy mừng.
Car voici, lorsque la voix de ta salutation est parvenue à mes oreilles, l'enfant a bondi d'allégresse dans mon sein.
45 Đức Chúa Trời ban phước cho cô, vì cô tin lời Ngài hứa sẽ thành sự thật.”
Et bienheureuse celle qui a cru à l'accomplissement de ce qui lui a été dit par le Seigneur! »
46 Ma-ri đáp: “Tâm hồn tôi ca ngợi Chúa.
Et Marie dit: « Mon âme exalte le Seigneur,
47 Tâm linh tôi hân hoan vì Đức Chúa Trời, Đấng Cứu Rỗi tôi.
et mon esprit s'est réjoui en Dieu mon sauveur,
48 Chúa đã lưu ý đến nô tỳ hèn mọn của Ngài, và từ nay, mọi thế hệ sẽ khen tôi là người được phước.
parce qu'il a jeté les yeux sur la bassesse de Sa servante. Car voici, dès maintenant toutes les générations m'appelleront bienheureuse,
49 Đấng Toàn Năng đã làm những việc lớn cho tôi, Danh Ngài là Thánh.
parce que le Tout-puissant a fait pour moi de grandes choses. Et Son nom est saint,
50 Ngài thương xót người kính sợ Ngài từ đời này sang đời khác.
et Sa miséricorde repose de générations en générations sur ceux qui Le craignent.
51 Khi cánh tay Ngài đưa ra thể hiện quyền năng, mưu trí người kiêu ngạo liền tan biến.
Il a exercé la force avec Son bras; Il a dispersé ceux qui s'enorgueillissaient dans les pensées de leur cœur;
52 Ngài truất phế các vua chúa xuống và cất nhắc người thấp hèn lên.
Il a renversé du trône les potentats et Il a élevé les humbles;
53 Ngài cho người đói được no nê và đuổi người giàu về tay không.
Il a rassasié de biens les affamés, et Il a renvoyé les riches dénués de tout;
54 Ngài nhớ lại sự thương xót, nên cứu giúp Ít-ra-ên, đầy tớ Ngài.
Il s'est intéressé à Israël Son serviteur, et Il a eu souvenance de Sa miséricorde,
55 Vì Ngài đã hứa với tổ phụ chúng ta, với Áp-ra-ham và cả dòng dõi người đến muôn đời.” (aiōn g165)
comme Il l'avait dit à nos pères, envers Abraham et sa postérité pour l'éternité. » (aiōn g165)
56 Ma-ri ở lại với Ê-li-sa-bét độ ba tháng rồi trở về nhà mình.
Or Marie demeura avec elle environ trois mois, puis elle revint en sa maison.
57 Đến ngày mãn nguyệt, Ê-li-sa-bét sinh được một con trai.
Or, le moment où Élisabeth devait accoucher arriva, et elle mit au monde un fils.
58 Bà con láng giềng đều hoan hỉ khi nghe tin Chúa thương xót bà cách đặc biệt.
Et ses voisins et ses parents apprirent que le Seigneur avait fait éclater envers elle Sa miséricorde, et ils se réjouissaient avec elle.
59 Được tám ngày, họ đến làm lễ cắt bì cho đứa bé, và định đặt tên nó là Xa-cha-ri, theo tên cha,
Et il arriva qu'on vint au huitième jour circoncire l'enfant; et on lui donnait le nom de son père, Zacharie,
60 nhưng mẹ đứa bé quả quyết: “Không! Tên nó là Giăng!”
mais sa mère prenant la parole dit: « Non, mais il sera appelé Jean. »
61 Họ nói: “Họ hàng ta đâu có ai mang tên đó?”
Et on lui dit: « Il n'est personne de ta parenté qui porte ce nom-là! »
62 Rồi ra dấu hỏi Xa-cha-ri muốn đặt tên gì cho đứa bé?
Mais on demanda par signes à son père quel nom il voulait qu'on lui donnât.
63 Ông sai lấy bảng viết: “Tên nó là Giăng!” Mọi người đều kinh ngạc.
Et ayant demandé des tablettes il écrivit ces mots: « Jean est son nom. » Et ils furent tous émerveillés.
64 Ngay lúc ấy, Xa-cha-ri nói được, và ca ngợi Đức Chúa Trời.
Or sa bouche s'ouvrit aussitôt et sa langue se délia et il proférait les louanges de Dieu.
65 Hàng xóm láng giềng đều kinh sợ, đồn việc ấy khắp miền đồi núi xứ Giu-đê.
Et la crainte s'empara de tous leurs voisins, et dans toute la montagne de Judée on se répétait tous ces récits,
66 Mọi người nghe chuyện đều ngẫm nghĩ: “Không biết tương lai đứa bé sẽ ra sao? Vì rõ ràng tay Chúa phù hộ nó.”
et tous ceux qui les avaient entendus les serraient dans leur cœur, en disant: « Que sera donc ce petit enfant? » Et en effet la main du Seigneur était avec lui.
67 Xa-cha-ri được đầy dẫy Chúa Thánh Linh, liền nói tiên tri:
Et Zacharie son père fut rempli de l'Esprit saint, et prophétisa en ces termes:
68 “Tôn ngợi Chúa là Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, vì Ngài đã thăm viếng và cứu chuộc dân Ngài.
« Béni soit le Seigneur Dieu d'Israël, de ce qu'il a visité et racheté Son peuple;
69 Ngài sai Đấng Cứu Rỗi đến với chúng tôi, sinh ra trong dòng họ Đa-vít, đầy tớ Ngài,
de ce qu'il nous a suscité une victorieuse délivrance dans la maison de David Son serviteur,
selon ce qu'il avait dit de tout temps par la bouche de Ses saints prophètes, (aiōn g165)
71 Ngài sẽ giải cứu chúng tôi khỏi kẻ thù nghịch và người ghen ghét chúng tôi.
délivrance de nos ennemis et de la main de tous ceux qui nous haïssent;
72 Ngài bày tỏ lòng thương xót tổ phụ chúng tôi, nhớ lại giao ước thánh của Ngài—
voulant faire miséricorde à nos pères et se souvenir de Sa sainte alliance,
73 giao ước Ngài đã thề với Áp-ra-ham, tổ phụ chúng tôi.
du serment qu'il avait fait à Abraham notre père
74 Chúng tôi được giải thoát khỏi kẻ thù nghịch, cho chúng tôi được mạnh dạn phụng sự Đức Chúa Trời,
de nous permettre, après avoir été délivrés de la main des ennemis, de Lui rendre un culte sans crainte,
75 và mãi mãi sống thánh thiện, công chính trước mặt Ngài.
en suivant la piété et la justice devant Lui, durant toute notre vie.
76 Còn con, con trai bé nhỏ của ta, sẽ được xưng là tiên tri của Đấng Chí Cao, vì con sẽ dọn đường cho Chúa.
Mais toi aussi, petit enfant, tu seras appelé prophète du Très-Haut, car tu marcheras devant le Seigneur pour préparer Ses voies,
77 Con sẽ chỉ cho dân Ngài biết con đường cứu rỗi nhờ sự tha tội.
afin de donner à Son peuple la connaissance du salut par la rémission de leurs péchés,
78 Bởi lòng thương xót của Đức Chúa Trời, mà ánh bình minh sắp chiếu trên chúng ta,
à cause des entrailles de miséricorde de notre Dieu, grâces auxquelles une aurore d'en haut nous visitera
79 soi sáng người ngồi trong cõi tối tăm và dưới bóng tử vong, dìu dắt chúng ta vào nẻo an lành.”
pour éclairer ceux qui sont assis dans les ténèbres et dans l'ombre de la mort, afin de diriger nos pieds dans le chemin de la paix. »
80 Giăng lớn lên, có ý chí mạnh mẽ. Ông sống trong hoang mạc cho đến khi công khai tỏ mình trước người Ít-ra-ên.
Or le petit enfant grandissait et se fortifiait en esprit, et il se tenait dans les déserts jusques au jour de sa manifestation à Israël.
