Các Thủ Lãnh 8
1 Lúc ấy người Ép-ra-im hỏi Ghi-đê-ôn: “Tại sao ông đối xử với chúng tôi như vậy? Sao ông không gọi chúng tôi ngày ông khởi binh đánh Ma-đi-an?” Và họ trách móc Ghi-đê-ôn nặng nề.
以法蓮人對基甸說：「你去與米甸人爭戰，沒有招我們同去，為甚麼這樣待我們呢？」他們就與基甸大大地爭吵。
2 Nhưng Ghi-đê-ôn đáp: “Những gì tôi làm có thể sánh với anh em sao? Cả mùa nho của người A-bi-ê-xe cũng không bằng nho mót trong vườn người Ép-ra-im.
基甸對他們說：「我所行的豈能比你們所行的呢？以法蓮拾取剩下的葡萄不強過亞比以謝所摘的葡萄嗎？
3 Đức Chúa Trời đã cho anh em bắt được Ô-rép và Xê-ép là hai thủ lĩnh của Ma-đi-an, công của anh em lớn lắm, chúng tôi đâu có công trạng gì sánh nổi?” Nghe thế, họ mới nguôi giận.
上帝已將米甸人的兩個首領俄立和西伊伯交在你們手中；我所行的豈能比你們所行的呢？」基甸說了這話，以法蓮人的怒氣就消了。
4 Ghi-đê-ôn qua Sông Giô-đan với 300 quân, dù mệt mỏi lắm, nhưng vẫn đuổi theo quân địch.
基甸和跟隨他的三百人到約旦河過渡，雖然疲乏，還是追趕。
5 Đến Su-cốt, ông yêu cầu dân chúng: “Xin cấp cho quân ta một ít bánh, vì họ đói lả, trong khi đó tôi phải đuổi theo hai vua Ma-đi-an là Xê-bách và Xanh-mu-na.”
基甸對疏割人說：「求你們拿餅來給跟隨我的人吃，因為他們疲乏了；我們追趕米甸人的兩個王西巴和撒慕拿。」
6 Nhưng các thủ lãnh người Su-cốt đáp: “Hãy bắt Xê-bách và Xanh-mu-na trước, rồi chúng tôi sẽ đem bánh cho quân của ông ăn.”
疏割人的首領回答說：「西巴和撒慕拿已經在你手裏，你使我們將餅給你的軍兵嗎？」
7 Ghi-đê-ôn đáp: “Thế thì khi Chúa Hằng Hữu cho ta bắt được Xê-bách và Xanh-mu-na, ta sẽ trở lại, rồi lấy gai hoang mạc đánh xé thịt các người ra.”
基甸說：「耶和華將西巴和撒慕拿交在我手之後，我就用野地的荊條和枳棘打傷你們。」
8 Rồi ông tiếp tục đến Phê-ni-ên, ông cũng hỏi xin bánh cho quân, nhưng cũng nhận được câu trả lời giống như vậy.
基甸從那裏上到毗努伊勒，對那裏的人也是這樣說；毗努伊勒人也與疏割人回答他的話一樣。
9 Ông nói với người Phê-ni-ên: “Khi ta chiến thắng trở về, ta sẽ phá đổ cái tháp này.”
他向毗努伊勒人說：「我平平安安回來的時候，我必拆毀這樓。」
10 Lúc ấy Xê-bách, Xanh-mu-na, và quân lính đang đóng ở Ca-co với 15.000 quân—đó là tàn quân của các dân miền đông, vì có đến 120.000 người có tài cầm gươm đã tử trận.
那時西巴和撒慕拿，並跟隨他們的軍隊都在加各，約有一萬五千人，就是東方人全軍所剩下的；已經被殺約有十二萬拿刀的。
11 Ghi-đê-ôn theo đường của bọn du mục ở phía đông Nô-bách và Giô-bê-ha, bất ngờ tấn công địch quân.
基甸就由挪巴和約比哈東邊，從住帳棚人的路上去，殺敗了米甸人的軍兵，因為他們坦然無懼。
12 Xê-bách và Xanh-mu-na, hai vua Ma-đi-an, chạy trốn; Ghi-đê-ôn đuổi theo bắt được, còn quân của hai vua ấy bị đánh tan.
西巴和撒慕拿逃跑；基甸追趕他們，捉住米甸的二王西巴和撒慕拿，驚散全軍。
13 Chiến thắng xong, Ghi-đê-ôn theo đường đèo Hê-re quay về.
約阿施的兒子基甸由希列斯坡從陣上回來，
14 Ông bắt một thanh niên người Su-cốt và bắt người này viết ra tên của bảy mươi bảy người lãnh đạo Su-cốt.
捉住疏割的一個少年人，問他：「疏割的首領長老是誰？」他就將首領長老七十七個人的名字寫出來。
15 Ghi-đê-ôn trở lại Su-cốt và nói với các thủ lãnh: “Đây là Xê-bách và Xanh-mu-na. Khi trước chúng tôi đến đây, các người có mắng ta, rằng: ‘Hãy bắt Xê-bách và Xanh-mu-na trước, rồi chúng tôi sẽ đem bánh cho quân của ông ăn.’”
基甸到了疏割，對那裏的人說：「你們從前譏誚我說：『西巴和撒慕拿已經在你手裏，你使我們將餅給跟隨你的疲乏人嗎？』現在西巴和撒慕拿在這裏。」
16 Rồi Ghi-đê-ôn bắt các trưởng lão của thành, cho họ một bài học, dùng gai gốc hoang mạc đánh phạt một trận.
於是捉住那城內的長老，用野地的荊條和枳棘責打 疏割人；
17 Ông cũng phá đổ tháp Phê-ni-ên và giết tất cả trai tráng trong thành.
又拆了毗努伊勒的樓，殺了那城裏的人。
18 Ghi-đê-ôn hỏi Xê-bách và Xanh-mu-na: “Những người bị các ngươi giết ở Tha-bô hình dáng như thế nào?” Họ đáp: “Họ trông giống như ông, như các hoàng tử vậy.”
基甸問西巴和撒慕拿說：「你們在他泊山所殺的人是甚麼樣式？」回答說：「他們好像你，各人都有王子的樣式。」
19 Ghi-đê-ôn nói: “Họ là anh em ta, là con của mẹ ta. Thật như Chúa Hằng Hữu Hằng Sống, ta sẽ không giết các người nếu các người không giết họ.”
基甸說：「他們是我同母的弟兄，我指着永生的耶和華起誓，你們從前若存留他們的性命，我如今就不殺你們了。」
20 Rồi quay sang Giê-the, con trưởng nam mình, ông nói: “Hãy giết họ đi!” Nhưng Giê-the sợ nên không dám rút gươm, vì cậu chỉ là một thiếu niên.
於是對他的長子益帖說：「你起來殺他們。」但益帖因為是童子，害怕，不敢拔刀。
21 Xê-bách và Xanh-mu-na nói với Ghi-đê-ôn: “Hãy là một người đàn ông! Tự ông hãy giết chúng tôi đi!” Vậy Ghi-đê-ôn giết Xê-bách và Xanh-mu-na, rồi lấy những vật hình trăng lưỡi liềm đeo nơi cổ lạc đà của họ.
西巴和撒慕拿說：「你自己起來殺我們吧！因為人如何，力量也是如何。」基甸就起來，殺了西巴和撒慕拿，奪獲他們駱駝項上戴的月牙圈。
22 Người Ít-ra-ên nói với Ghi-đê-ôn: “Xin cai trị chúng tôi! Vì ông và con cháu ông đã giải cứu chúng tôi khỏi quyền lực Ma-đi-an.”
以色列人對基甸說：「你既救我們脫離米甸人的手，願你和你的兒孫管理我們。」
23 Nhưng Ghi-đê-ôn từ chối: “Tôi và con tôi sẽ không quản trị Ít-ra-ên đâu. Chính Chúa Hằng Hữu sẽ cai trị anh em!
基甸說：「我不管理你們，我的兒子也不管理你們，惟有耶和華管理你們。」
24 Tuy nhiên, tôi xin anh em một điều: Hãy đem cho tôi các vòng đeo tai anh em lấy được của địch.” (Quân địch là người Ích-ma-ên, tất cả đều đeo vòng vàng nơi tai.)
基甸又對他們說：「我有一件事求你們：請你們各人將所奪的耳環給我。」（原來仇敵是以實瑪利人，都是戴金耳環的。）
25 Họ đáp: “Chúng tôi sẵn lòng!” Rồi họ trải một cái áo ra, bỏ tất cả vòng vàng thu được vào đó.
他們說：「我們情願給你」，就鋪開一件外衣，各人將所奪的耳環丟在其上。
26 Tổng số vàng nặng tương đương với 19,4 ký, không kể các vòng cổ, đồ trang sức, áo màu tím của các vua Ma-đi-an mặc, cùng đồ đeo nơi cổ lạc đà họ cưỡi.
基甸所要出來的金耳環重一千七百舍客勒金子。此外還有米甸王所戴的月環、耳墜，和所穿的紫色衣服，並駱駝項上的金鍊子。
27 Ghi-đê-ôn dùng vàng ấy làm thành một ê-phót để tại Óp-ra, thành ông đang ở. Người Ít-ra-ên kính thờ ê-phót ấy, và nó trở thành nguyên nhân gây cho Ghi-đê-ôn và gia đình ông vấp ngã.
基甸以此製造了一個以弗得，設立在本城俄弗拉。後來以色列人拜那以弗得行了邪淫；這就作了基甸和他全家的網羅。
28 Vậy, Ma-đi-an bị Ít-ra-ên trấn áp, không còn ngất đầu lên được. Và đất nước Ít-ra-ên được thái bình trong bốn mươi năm, trong đời Ghi-đê-ôn.
這樣，米甸人被以色列人制伏了，不敢再抬頭。基甸還在的日子，國中太平四十年。
29 Ghi-đê-ôn, con Giô-ách, quay về nhà mình.
約阿施的兒子耶路‧巴力回去，住在自己家裏。
30 Ông có bảy mươi con trai, vì nhiều vợ.
基甸有七十個親生的兒子，因為他有許多的妻。
31 Ông còn có vợ bé ở Si-chem, bà này cũng sinh được một con trai tên là A-bi-mê-léc.
他的妾住在示劍，也給他生了一個兒子。基甸與他起名叫亞比米勒。
32 Ghi-đê-ôn qua đời vào lúc tuổi cao, được chôn trong mộ của cha mình là Giô-ách, tại Óp-ra, địa phận của đại tộc A-bi-ê-xe.
約阿施的兒子基甸，年紀老邁而死，葬在亞比以謝族的俄弗拉，在他父親約阿施的墳墓裏。
33 Nhưng Ghi-đê-ôn vừa chết đi, người Ít-ra-ên trở lại phạm tội tà dâm bởi thờ cúng Ba-anh, chọn Ba-anh Bê-rít làm thần mình.
基甸死後，以色列人又去隨從諸巴力行邪淫，以巴力‧比利土為他們的神。
34 Họ không còn nhớ đến Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời, Đấng đã giải cứu họ khỏi tay quân thù sống chung quanh.
以色列人不記念耶和華－他們的上帝，就是拯救他們脫離四圍仇敵之手的，
35 Họ cũng không tỏ lòng thuận thảo với gia đình Giê-ru Ba-anh (tức Ghi-đê-ôn), không nhớ ơn ông gì nữa bất kể những điều tốt đẹp ông đã làm cho Ít-ra-ên.
也不照着耶路‧巴力，就是基甸向他們所施的恩惠厚待他的家。
