Giăng 7
1 Sau đó, Chúa Giê-xu đi thăm khắp xứ Ga-li-lê. Chúa không muốn qua xứ Giu-đê, vì các nhà lãnh đạo Do Thái đang tìm giết Ngài.
After these things, Yeshua was walking in Galil, for he would not walk in Judea, because the Jewish leaders sought to kill him.
2 Lúc ấy lễ Lều Tạm của người Do Thái gần đến,
Now the Jewish festival, the Feast of Tabernacles, was near.
3 các em trai của Chúa Giê-xu nói với Ngài: “Anh nên qua xứ Giu-đê, cho các môn đệ anh chứng kiến phép lạ của anh!
So his brothers said to him, "Depart from here, and go into Judea, that your talmidim also may see your works that you are doing.
4 Muốn được danh tiếng, đâu cần lẩn tránh giấu giếm! Nếu anh muốn làm việc lớn, cứ ra mặt cho thiên hạ biết rõ!”
For no one does anything in secret when he himself seeks to be known openly. If you do these things, show yourself to the world."
5 Ngay cả các em của Chúa cũng chưa tin Ngài.
For even his brothers did not believe in him.
6 Chúa Giê-xu đáp: “Chưa đến giờ anh qua đó, còn các em đi lúc nào cũng được.
Yeshua therefore said to them, "My time has not yet come, but your time is always ready.
7 Người ta không thể ghét các em, nhưng họ ghét anh vì anh tố cáo tội ác của họ.
The world cannot hate you, but it hates me, because I testify about it, that its works are evil.
8 Các em cứ đi dự lễ. Anh chưa đi vì chưa phải lúc.”
You go up to the feast. I am not yet going up to this feast, because my time is not yet fulfilled."
9 Nói chuyện xong, Chúa Giê-xu vẫn ở lại xứ Ga-li-lê.
After he had said this, he stayed in Galil.
10 Khi các em Ngài đã đi dự lễ, Chúa Giê-xu cũng kín đáo lên đường, tránh sự dòm ngó của mọi người.
But when his brothers had gone up to the feast, then he also went up, not publicly, but as it were in secret.
11 Các nhà lãnh đạo Do Thái tìm Chúa trong kỳ lễ và hỏi xem có ai trông thấy Ngài không.
The Jewish leaders therefore sought him at the feast, and said, "Where is he?"
12 Dân chúng thì thầm bàn tán về Chúa. Có người nói: “Ông ấy thật là nhân đức,” người khác bảo: “Không, ông ấy chỉ khéo mị dân!”
There was much murmuring among the crowds concerning him. Some said, "He is a good man." But others said, "Not so, but he leads the crowd astray."
13 Tuy nhiên, không ai dám công khai nói về Chúa vì sợ các nhà lãnh đạo Do Thái.
Yet no one spoke openly of him for fear of the Jewish leaders.
14 Đến giữa kỳ lễ, Chúa Giê-xu xuất hiện trong Đền Thờ và bắt đầu giảng dạy.
But when it was now the midst of the feast, Yeshua went up into the temple and taught.
15 Dân chúng ngạc nhiên hỏi nhau: “Ông này có được học đâu, sao mà uyên bác thế?”
Then the Jewish leaders were astonished, saying, "How does this man know such writings, having never been educated?"
16 Chúa Giê-xu đáp: “Ta không đặt ra những lời này. Đó là lời Đức Chúa Trời, Đấng sai Ta xuống trần gian.
Yeshua therefore answered them, "My teaching is not mine, but his who sent me.
17 Người nào sẵn lòng làm theo ý muốn Đức Chúa Trời hẳn biết lời Ta dạy là của Đức Chúa Trời hay của Ta.
If anyone desires to do his will, he will know about the teaching, whether it is from God, or if I am speaking from myself.
18 Người trình bày tư tưởng riêng chỉ mong người đời ca tụng, còn người tìm vinh dự cho Đấng sai mình mới đúng là người tốt và chân thật.
He who speaks from himself seeks his own glory, but he who seeks the glory of him who sent him is true, and no unrighteousness is in him.
19 Môi-se đã ban hành luật pháp cho các ngươi, nhưng chẳng một ai vâng giữ! Sao các ngươi lại nói Ta phạm luật và tìm cách giết Ta?”
Did not Moses give you the Law, and yet none of you keeps the Law? Why do you seek to kill me?"
20 Dân chúng không hiểu, vội trả lời: “Ông bị quỷ ám rồi sao? Có ai tìm giết ông đâu?”
The crowd answered, "You have a demon. Who seeks to kill you?"
21 Chúa Giê-xu đáp: “Ta đã làm một phép lạ trong ngày Sa-bát, các ngươi đều kinh ngạc.
Yeshua answered them, "I did one work, and you are all amazed.
22 Chính các người theo lệnh Môi-se cắt bì cho con cháu vào ngày Sa-bát. (Thật ra tục lệ ấy đã có từ thời các tổ tiên, không phải đến đời Môi-se mới có).
Moses has given you circumcision (not that it is of Moses, but of the fathers), and on the Sabbath you circumcise a boy.
23 Nếu các ngươi cắt bì vào ngày Sa-bát để khỏi phạm luật Môi-se, tại sao các ngươi nổi giận khi Ta chữa lành cho một người bệnh trong ngày Sa-bát?
If a boy receives circumcision on the Sabbath, that the Law of Moses may not be broken, are you angry with me, because I made a man completely healthy on the Sabbath?
24 Các ngươi đừng phê phán hời hợt, nhưng phải lấy công tâm mà xét cho thật công bằng.”
Do not judge according to appearance, but judge righteous judgment."
25 Trong số người sống ở Giê-ru-sa-lem, có người hỏi: “Có phải đây là người mà các cấp lãnh đạo đang tìm giết không?
Therefore some of them of Jerusalem said, "Is not this he whom they seek to kill?
26 Sao họ để yên cho ông ấy giảng dạy công khai như thế? Không lẽ các cấp lãnh đạo thừa nhận ông là Đấng Mết-si-a sao?
Look, he speaks openly, and they say nothing to him. Can it be that the rulers indeed know that this is the Messiah?
27 Vô lý! Vì chúng ta biết ông này đến từ đâu. Khi Đấng Mết-si-a đến, Ngài chỉ đơn giản xuất hiện; không một ai biết Ngài đến từ đâu.”
However we know where this man comes from, but when the Messiah comes, no one will know where he comes from."
28 Lúc ấy Chúa Giê-xu đang giảng dạy trong Đền Thờ. Ngài lớn tiếng tuyên bố: “Phải, các ngươi biết Ta, các ngươi biết Ta từ đâu đến. Tuy nhiên, không phải Ta tự ý xuống đời, nhưng Đấng sai Ta là Nguồn Chân Lý, các ngươi chẳng biết Ngài.
Yeshua therefore called out in the temple, teaching and saying, "You both know me, and know where I am from. I have not come of myself, but he who sent me is true, whom you do not know.
29 Còn Ta biết Ngài, vì Ta từ Ngài mà ra và Ngài đã sai Ta đến.”
I know him, because I am from him, and he sent me."
30 Các nhà lãnh đạo lại tìm cách bắt Chúa, nhưng không ai tra tay trên Ngài vì giờ Ngài chưa đến.
They sought therefore to take him; but no one laid a hand on him, because his hour had not yet come.
31 Nhiều người trong đoàn dân tại Đền Thờ tin Chúa. Họ nói: “Đấng Mết-si-a chúng ta đang mong đợi có làm nhiều phép lạ hơn Người này không?”
But many in the crowd believed in him. They said, "When the Messiah comes, he won't do more signs than those which this man has done, will he?"
32 Phái Pha-ri-si nghe dân chúng bàn tán về Chúa liền hợp với các thầy trưởng tế sai cảnh vệ Đền Thờ đi bắt Chúa Giê-xu.
The Pharisees heard the crowd murmuring these things concerning him, and the chief cohanim and the Pharisees sent officers to arrest him.
33 Chúa nói với họ: “Ta còn ở đây với các người một thời gian ngắn, rồi Ta sẽ về với Đấng đã sai Ta.
Then Yeshua said, "I will be with you a little while longer, then I go to him who sent me.
34 Lúc ấy các người có tìm Ta cũng không gặp. Vì các người không thể đến nơi Ta ở.”
You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come."
35 Các nhà lãnh đạo Do Thái bảo nhau: “Ông ấy đi đâu mà tìm không được? Hay ông ấy định ra nước ngoài giảng đạo cho người Do Thái di cư hoặc truyền giáo cho người Hy Lạp?
The Jewish leaders therefore said among themselves, "Where will this man go that we won't find him? Will he go to the Diaspora among the Greeks, and teach the Greeks?
36 Câu: ‘Các người có tìm Ta cũng không gặp,’ và ‘Các người không thể đến nơi Ta ở’ có ẩn ý gì?”
What is this word that he said, 'You will seek me, but won't find; and where I am, you cannot come'?"
37 Ngày cuối trong kỳ lễ là ngày long trọng nhất, Chúa Giê-xu đứng lên, lớn tiếng kêu gọi: “Người nào khát hãy đến với Ta mà uống.
Now on the last and greatest day of the feast, Yeshua stood and said in a loud voice, "If anyone is thirsty, let him come to me and drink.
38 Người nào tin Ta sẽ được các mạch nước hằng sống tuôn trào không dứt trong lòng, đúng như Thánh Kinh đã chép.”
He who believes in me, as the Scripture has said, from within him will flow rivers of living water."
39 (Chúa ngụ ý nói về Chúa Thánh Linh mà người nào tin Ngài sẽ tiếp nhận vào lòng. Lúc ấy Chúa Thánh Linh chưa giáng xuống vì Chúa Giê-xu chưa được vinh quang).
But he said this about the Ruach, which those believing in him were to receive. For the Ruach was not yet given, because Yeshua was not yet glorified.
40 Nghe Chúa kêu gọi, trong dân chúng có nhiều người nhìn nhận: “Ông ấy đúng là nhà tiên tri.”
Some of the crowd therefore, when they heard these words, said, "This is truly the Prophet."
41 Người khác nói: “Đây chính là Đấng Mết-si-a.” Nhưng một số khác thắc mắc: “Đấng Mết-si-a sao quê quán ở Ga-li-lê?
Others said, "This is the Messiah." But some said, "What, does the Messiah come out of Galil?
42 Thánh Kinh chẳng dạy rõ Đấng Mết-si-a thuộc dòng dõi Đa-vít, quê ở Bết-lê-hem, là làng mà Vua Đa-vít đã sinh ra sao?”
Hasn't the Scripture said that the Messiah comes of the offspring of David, and from Bethlehem, the village where David was?"
43 Dân chúng chia rẽ nhau vì Chúa.
So there arose a division in the crowd because of him.
44 Có mấy người định bắt Chúa nhưng không ai đụng đến Ngài được.
Some of them would have arrested him, but no one laid hands on him.
45 Các tuần cảnh Đền Thờ quay về tay không. Các thầy trưởng tế và các thầy Pha-ri-si hỏi: “Sao không giải nó về đây?”
The officers therefore came to the chief cohanim and Pharisees, and they said to them, "Why did you not bring him?"
46 Họ thưa: “Chúng tôi chưa bao giờ nghe ai giảng dạy tuyệt diệu như ông ấy!”
The officers answered, "No man ever spoke like this man."
47 Mấy thầy Pha-ri-si bực tức: “Các anh cũng bị mê hoặc nữa sao?
The Pharisees therefore answered them, "You are not also led astray, are you?
48 Các anh thấy có ai trong giới lãnh đạo và phái Pha-ri-si tin theo nó không?
Have any of the rulers believed in him, or of the Pharisees?
49 Chỉ có đám dân dốt đặc không biết gì về luật pháp tin theo nó mà thôi. Đức Chúa Trời sẽ nguyền rủa họ!”
But this crowd that does not know the Law is accursed."
50 Ni-cô-đem, một người trong giới lãnh đạo, trước đây có đến yết kiến Chúa Giê-xu, phát biểu:
Nicodemus (he who came to him before, being one of them) said to them,
51 “Theo pháp luật, chúng ta không có quyền kết án ai trước khi thẩm vấn điều tra cẩn thận.”
"Does our Law judge a man, unless it first hears from him personally and knows what he does?"
52 Nhưng họ cãi lại: “Ông cũng là người Ga-li-lê sao? Hãy khảo cứu tìm tòi đi, chẳng có nhà tiên tri nào xuất thân từ Ga-li-lê cả!”
They answered him, "Are you also from Galil? Search, and see that no prophet comes from Galil."
53 Cuộc họp giải tán, ai nấy đều trở về nhà mình.
Then everyone went to his own house,
