Giăng 6
1 Sau đó, Chúa Giê-xu xuống thuyền qua bên kia biển Ga-li-lê, cũng gọi là biển Ti-bê-ri-át.
AFTER these Jeshu went over the Sea of Galila of Tiberios,
2 Một đoàn dân đông theo Chúa vì được xem Chúa làm phép lạ, chữa lành bệnh tật.
and great multitudes went after him, because they had seen the signs which he wrought on the diseased.
3 Chúa Giê-xu lên một ngọn đồi, ngồi giữa các môn đệ.
And Jeshu ascended a mountain, and there sat with his disciples.
4 (Hôm ấy gần đến lễ Vượt Qua của người Do Thái.)
Now the feast of the petscha of the Jihudoyee drew nigh.
5 Chúa Giê-xu nhìn đoàn dân đông đảo đang chen chúc nhau đến gần. Quay sang Phi-líp, Chúa hỏi: “Chúng ta mua thức ăn tại đâu để đãi dân chúng?”
And Jeshu lifted up his eyes, and saw the great assembly which had come to him; and he said to Philipos, Whence shall we buy bread, that these may eat?
6 Chúa chỉ muốn thử Phi-líp, vì Ngài biết Ngài sẽ làm gì.
But this he said trying him; for he knew what he was about to do.
7 Phi-líp thưa: “Nếu chúng ta làm việc cả tháng, chúng ta cũng không đủ tiền để chia cho mỗi người một ít.”
Philipos saith to him, Two hundred dinoreen of bread is not sufficient for them, that a little every one of them may take.
8 Sứ đồ Anh-rê, em của Si-môn Phi-e-rơ, thưa:
Saith to him one of his disciples, Andreas, brother of Shemun Kipha,
9 “Có cậu bé đem theo năm ổ bánh lúa mạch và hai con cá. Nhưng chẳng thấm gì với đoàn dân đông đảo này!”
There is here a certain youth, who hath with him five cakes of barley and two fishes; but these what are they for these all?
10 Chúa Giê-xu phán: “Hãy bảo mọi người ngồi xuống.” Mọi người chia nhau ngồi trên các bãi cỏ. (Riêng số đàn ông đã lên đến 5.000).
Jeshu saith to them, Make all the men recline; for there was much herbage in that place. And the men reclined, in number five thousand.
11 Chúa Giê-xu cầm bánh, tạ ơn Đức Chúa Trời và chia cho mỗi người, rồi đem cá phân phát. Ai muốn ăn bao nhiêu tùy thích.
And Jeshu took the bread, and blessed, and divided unto those who reclined, and likewise also of the fishes, as much as they willed.
12 Khi dân chúng no nê rồi, Chúa Giê-xu nói với các môn đệ: “Hãy đi nhặt những mẩu bánh còn thừa, đừng bỏ phí!”
And when they were satisfied, he said to his disciples, Gather the fragments that abound, that nothing be lost;
13 Họ đi lượm nhưng mẩu vụn của năm ổ bánh mà người ta ăn còn thừa, đựng đầy mười hai giỏ.
and they gathered and filled twelve baskets of fragments, those which abounded unto them who had eaten of the five loaves of barley.
14 Dân chúng thấy phép lạ Chúa làm, họ bảo nhau: “Ngài đúng là Nhà Tiên Tri chúng ta đang mong đợi.”
But those men, when they had seen the sign which Jeshu had wrought, said, Truly this is the Prophet that cometh into the world.
15 Chúa Giê-xu thấy họ sắp tạo áp lực đưa Ngài lên làm vua, Chúa liền đi lên núi một mình.
But when Jeshu knew that they were about to come to seize him and make him the King, he passed away to a mountain alone.
16 Chiều hôm ấy, các môn đệ của Chúa Giê-xu đến bờ biển chờ Ngài.
AND when it was eventide, his disciples went down to the sea.
17 Trời đã tối mà Chúa Giê-xu vẫn chưa đến. Họ xuống thuyền, định sang thành Ca-bê-na-um.
And they sat in a vessel, and went over for Kapher-nachum. And it was dark, and Jeshu had not come to them.
18 Mặt biển nổi sóng vì gió thổi mạnh.
But the sea had risen against them, because a great wind blew.
19 Chèo đi được ba hay bốn dặm, bỗng các môn đệ thấy Chúa Giê-xu đi trên mặt nước đến gần thuyền. Họ đều khiếp sợ,
And they had led stadia twentyfive or thirty, and they saw Jeshu walking upon the sea, and drawing nigh to the vessel; and they feared.
20 nhưng Chúa gọi họ: “Đừng sợ. Ta đây!”
But Jeshu himself said to them, I am, fear not.
21 Lúc ấy, họ mới dám mời Chúa lên thuyền, và lập tức con thuyền cập bến đúng nơi họ muốn đi.
And they willed to receive him into the vessel, and soon that vessel was at that land to which they were going.
22 Sáng hôm sau, đoàn dân bên kia bờ biển nhìn sang, chỉ thấy chiếc thuyền của các môn đệ, vì lúc thuyền rời bến, không có Chúa Giê-xu đi theo.
The day after the people that stood on the opposite shore of the sea saw that there was not another vessel there except that into which the disciples had ascended, and that Jeshu had not entered with his disciples into the vessel;
23 Lúc ấy, có mấy chiếc thuyền từ cảng Ti-bê-ri-át đến đậu gần nơi Chúa đãi dân chúng ăn bánh hôm trước.
but there came other boats from Tiberios near the place, where they did eat bread when Jeshu had blessed.
24 Thấy bên bờ này không có Chúa Giê-xu, các môn đệ Chúa cũng đã đi rồi, đoàn dân xuống thuyền qua Ca-bê-na-um tìm Ngài.
And when that company saw that Jeshu was not there nor his disciples, they ascended into those boats, and came to Kapher-nachum. And they sought Jeshu;
25 Gặp Chúa bên bờ biển, họ hỏi: “Thầy đến đây bao giờ?”
and when they had found him on the opposite side of the sea, they say to him, Raban, when camest thou hither?
26 Chúa Giê-xu đáp: “Ta quả quyết với anh chị em, anh chị em tìm Ta không phải vì tin Ta sau khi thấy Ta làm phép lạ, nhưng vì được ăn bánh no nê thỏa thích.
Jeshu answered and said to them, Amen, amen, I tell you, You seek me, not because you considered the signs, but because you did eat the bread, and were satisfied.
27 Đừng nhọc công tìm kiếm thức ăn dễ hư nát. Nhưng hãy cất công tìm kiếm sự sống vĩnh cửu mà Con Người ban cho anh chị em. Chính vì mục đích ấy mà Đức Chúa Trời là Cha đã ấn chứng cho.” (aiōnios g166)
Work not (for) the food which perisheth, but (for) the food that endureth unto the life that is eternal, which the Son of man shall give to you: for this hath the Father sealed, (even) Aloha. (aiōnios g166)
28 Họ hỏi: “Chúng tôi phải làm gì cho đẹp ý Đức Chúa Trời?”
They say to him, What shall we do that we may work the works of Aloha?
29 Chúa Giê-xu đáp: “Anh chị em chỉ làm một việc Đức Chúa Trời muốn: Tin Đấng mà Ngài đã sai đến.”
Jeshu answered and said to them, This is the work of Aloha, that you believe in Him whom he hath sent.
30 Họ thắc mắc: “Thầy làm phép lạ gì cho chúng tôi thấy, rồi chúng tôi mới tin Thầy. Thầy có thể làm gì?
THEY say to him, What sign doest thou that we may see, and believe in thee? What performest thou?
31 Tổ phụ chúng tôi đã ăn bánh ma-na trong hành trình xuyên hoang mạc! Như Thánh Kinh đã ghi: ‘Môi-se cho họ ăn bánh từ trời.’”
Our fathers manna did eat in the desert, as it is written, that bread from heaven be gave them to eat.
32 Chúa Giê-xu giải thích: “Ta quả quyết với anh chị em, không phải Môi-se cho anh chị em bánh từ trời. Chính Cha Ta đã làm. Ngày nay, Ngài đã cho anh chị em bánh thật từ trời.
Jeshu saith to them, Amen, amen, I tell you, That Musha gave you not that bread from heaven, but my Father giveth you the true bread from heaven:
33 Bánh thật của Đức Chúa Trời là Đấng từ trời xuống và ban cho nhân loại sự sống vĩnh cửu.”
for the bread of Aloha is He who hath descended from heaven, and giveth life to the world.
34 Họ yêu cầu: “Thưa Thầy, xin Thầy cho chúng tôi bánh ấy hằng ngày.”
They say to him, Our Lord, at all time give us this bread.
35 Chúa Giê-xu đáp: “Ta là Bánh Hằng Sống. Ai đến cùng Ta chẳng bao giờ đói. Ai tin Ta chẳng bao giờ khát.
Jeshu saith to them, I am the bread of life: he who cometh to me shall not hunger, and he who believeth in me shall not thirst, for ever.
36 Nhưng anh chị em không tin Ta dù anh chị em đã thấy Ta.
But I have told you that you have seen me, and have not believed.
37 Vậy nên, người nào Cha dành cho Ta sẽ đến với Ta và Ta chẳng bao giờ xua đuổi họ.
Every one whom the Father hath given me, unto me will come; and him who unto me shall come, I will not cast out.
38 Vì Ta từ trời xuống, không phải để làm theo ý mình, nhưng để thực hiện ý muốn của Đức Chúa Trời, Đấng đã sai Ta.
I descended from heaven not to do mine own will, but the will of Him who sent me.
39 Và đây là ý muốn của Đức Chúa Trời, Ta sẽ không làm mất một người nào trong những người Ngài giao cho Ta, nhưng cho họ sống lại trong ngày cuối cùng.
But this is the will of my Father who sent me, that of all whom he hath given me I shall lose not of him, but shall raise him at the last day.
40 Vì ý muốn của Cha Ta là những người thấy Con và tin Ngài đều được sự sống vĩnh cửu và được sống lại trong ngày cuối cùng.” (aiōnios g166)
For this is the will of my Father, that every one who seeth the Son and believeth on him, shall have the life that is eternal, and I will raise him at the last day. (aiōnios g166)
41 Người Do Thái lẩm bẩm trách Chúa vì Ngài nói: “Ta là Bánh từ trời xuống.”
But the Jihudoyee murmured against him because he said, I am the bread which hath descended from heaven.
42 Họ nói: “Ông ấy chẳng phải là Giê-xu, con trai của Giô-sép sao? Chúng ta đều biết cha và mẹ của ông ấy. Thế mà ông ấy dám nói: ‘Ta từ trời xuống’ sao?”
And they said, Is not this Jeshu bar Jauseph, he whose father and mother we know? and how saith this, From heaven I have descended?
43 Chúa Giê-xu nói với họ: “Hãy thôi phàn nàn về những gì Ta nói.
Jeshu answered and said to them, Murmur not one with another.
44 Chẳng một người nào đến với Ta nếu không được Cha Ta thu hút. Người đến với Ta sẽ được Ta cho sống lại trong ngày cuối cùng.
No man can come to me unless the Father who sent me shall attract him, and I will raise him at the last day.
45 Như có viết trong Thánh Kinh: ‘Họ sẽ được Đức Chúa Trời dạy dỗ.’ Hễ ai nghe lời Cha và chịu Ngài dạy dỗ đều đến với Ta.
It is written in the prophet, that they shall be all taught of Aloha: every one, therefore, who hath heard from the Father and learned of him, cometh unto me.
46 (Chẳng có người nào nhìn thấy Cha, ngoại trừ Ta, Người được Đức Chúa Trời sai đến, đã thấy Ngài.)
There is no man who hath seen the Father, but he who is from Aloha, he hath seen the Father.
AMEN, amen, I say to you, Whosoever believeth in me hath the life which is eternal. (aiōnios g166)
48 Phải, Ta là Bánh Hằng Sống!
I am the bread of life.
49 Tổ phụ anh chị em ăn bánh ma-na trong hoang mạc rồi cũng chết.
Your fathers did eat manna in the desert, and are dead:
50 Ai ăn Bánh từ trời xuống, chẳng bao giờ chết.
but this is the bread which hath descended from heaven, that man may eat of it, and die not.
51 Ta là Bánh Hằng Sống từ trời xuống. Ai ăn Bánh này sẽ được sự sống đời đời; Bánh cứu sống nhân loại chính là thân thể Ta.” (aiōn g165)
I am the bread of life that from heaven hath descended; and if man shall eat of this bread, he shall live for ever; and the bread that I will give is my body, which for the life of the world I give. (aiōn g165)
52 Người Do Thái cãi nhau: “Làm sao ông này cắt thịt mình cho chúng ta ăn được?”
The Jihudoyee contended one with another, saying, How can this his body give to us to eat?
53 Chúa Giê-xu nhắc lại: “Ta quả quyết với anh chị em, nếu không ăn thịt và uống máu của Con Người, anh chị em không có sự sống thật.
And Jeshu said to them, Amen, amen, I tell you, That unless you eat the body of the Son of man, and drink his blood, you have no life in yourselves.
54 Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta sẽ được sự sống vĩnh cửu; Ta sẽ khiến người ấy sống lại trong ngày cuối cùng. (aiōnios g166)
He who eateth of my body, and drinketh of my blood, hath the life which is eternal, and I will raise him at the last day. (aiōnios g166)
55 Vì thịt Ta là thức ăn thật, máu Ta là nước uống thật.
For my body is truly food, and my blood is truly drink.
56 Ai ăn thịt Ta và uống máu Ta là người sống trong Ta và Ta sống trong người ấy.
He who eateth my body, and drinketh my blood, abideth in me, and I in him.
57 Như Cha Hằng sống là Đấng sai Ta xuống đời làm Nguồn Sống cho Ta; cũng vậy, Ta cũng làm Nguồn Sống cho người nào tiếp nhận Ta.
As the Father the Living (one) who hath sent me, and I live by the Father, even so he who shall eat me, shall live, too, by me.
58 Ta là Bánh thật từ trời xuống. Ai ăn Bánh này sẽ không chết như tổ phụ của anh chị em (dù họ đã ăn bánh ma-na) nhưng sẽ được sống đời đời.” (aiōn g165)
This is the bread which hath descended from heaven. Not as was the manna that your fathers ate, and are dead; he who eateth of this bread shall live for ever. (aiōn g165)
59 Chúa giảng dạy những lời ấy trong hội đường Do Thái tại Ca-bê-na-um.
These things he spake in the synagogue, as he taught in Kapher-nachum.
60 Nhiều môn đệ phàn nàn: “Lời dạy này khó quá. Ai có thể chấp nhận được?”
And many of his disciples who heard said, A hard word is this: who can hear it?
61 Nghe các môn đệ than phiền, Chúa Giê-xu liền hỏi: “Các con bất mãn vì những lời Ta dạy sao?
BUT Jeshu knew in himself that his disciples murmured concerning this; and he said to them, Does this stumble you?
62 Các con sẽ nghĩ thế nào nếu thấy Con Người trở về thiên đàng?
If you shall see then the Son of man ascend up to the place where he was from the first?
63 Chúa Thánh Linh ban sự sống mới. Xác thịt chẳng làm chi được. Lời Ta dạy biểu hiện Chúa Thánh Linh và đầy sức sống.
It is the Spirit that maketh alive, the body profiteth nothing: the words which I have spoken to you, they are spirit and they are life.
64 Nhưng trong các con vẫn có người ngoan cố không tin Ta.” (Vì Chúa Giê-xu biết từ đầu ai cứng cỏi không tin, và Ngài biết ai sẽ phản Ngài.)
But there are some of you who do not believe. For Jeshu knew from the first who they were who believed not, and who it was who would betray him.
65 Chúa dạy tiếp: “Vì thế Ta đã bảo các con, nếu Cha Ta không cho, chẳng ai đến cùng Ta được.”
And he said to them, On account of this I told you that no man can come to me, unless it be given him of my Father.
66 Từ đó, nhiều môn đệ bỏ cuộc, không theo Ngài nữa.
On account of this word many of his disciples went back, and walked not with him.
67 Chúa Giê-xu hỏi mười hai sứ đồ: “Còn các con muốn bỏ Ta không?”
Jeshu said to the twelve, Do you also will to go?
68 Si-môn Phi-e-rơ thưa: “Thưa Chúa, chúng con sẽ đi theo ai? Chúa đem lại cho chúng con Đạo sống vĩnh cửu. (aiōnios g166)
Shemun Kipha answered and said, My Lord, unto whom shall we go? thou hast the words of eternal life; (aiōnios g166)
69 Chúng con tin và biết Chúa là Đấng Thánh của Đức Chúa Trời.”
and we believe and know that thou art the Meshicha, the Son of Aloha the Living.
70 Chúa Giê-xu đáp: “Ta lựa chọn có mười hai người thân tín, mà một người đã thành ác quỷ.”
Jeshu saith to them, Have I not chosen you twelve, and from you one is Satana?
71 Chúa muốn nói về Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, con Si-môn, một trong mười hai sứ đồ, người sẽ phản Chúa sau này.
He spake concerning Jihuda bar Shemun Scarjuta; for he it was who would betray him, one from the twelve.
