Giăng 12
1 Sáu ngày trước lễ Vượt Qua, Chúa Giê-xu đến làng Bê-tha-ni, vào nhà La-xa-rơ—người mà Chúa đã kêu sống lại.
Six jours avant la Pâque, Jésus se rendit à Béthanie, où était Lazare, qui était mort, et qu'il avait ressuscité des morts.
2 Anh em La-xa-rơ mời Chúa Giê-xu dự tiệc. Ma-thê phục vụ, còn La-xa-rơ ngồi bàn tiếp Chúa và các tân khách.
Là, on lui fit un souper. Marthe servait, mais Lazare était du nombre de ceux qui étaient à table avec lui.
3 Ma-ri lấy một cân dầu cam tùng nguyên chất rất quý đổ lên chân Chúa Giê-xu, rồi lấy tóc mình lau. Hương thơm ngào ngạt khắp nhà.
Marie prit une livre d'onguent de nard pur, très précieux, et elle oignit les pieds de Jésus; elle lui essuya les pieds avec ses cheveux. La maison fut remplie de l'odeur du parfum.
4 Nhưng Giu-đa Ích-ca-ri-ốt, môn đệ sau này phản Chúa, nói:
Alors Judas Iscariote, fils de Simon, l'un de ses disciples, qui allait le trahir, dit:
5 “Chai dầu thơm ấy giá khoảng một năm làm công. Sao cô không đem bán nó lấy bạc bố thí cho người nghèo?”
« Pourquoi ce parfum n'a-t-il pas été vendu trois cents deniers et donné aux pauvres? »
6 Anh nói thế không phải vì thương người nghèo, nhưng vì anh là tên trộm cắp, và từ khi anh giữ túi tiền nên thường quen thói lấy tiền trong túi.
Il disait cela, non qu'il se souciât des pauvres, mais parce qu'il était voleur et qu'ayant la tirelire, il avait l'habitude de voler ce qu'on y mettait.
7 Chúa Giê-xu phán: “Đừng quấy rầy cô ấy. Cô ấy dành chai dầu này cho ngày mai táng Ta.
Mais Jésus dit: « Laisse-la tranquille. Elle a gardé cela pour le jour de ma sépulture.
8 Các con có dịp giúp đỡ người nghèo luôn, nhưng không có Ta ở bên mình mãi mãi.”
Car vous avez toujours les pauvres avec vous, mais vous ne m'avez pas toujours, moi. »
9 Nghe tin Chúa Giê-xu đang ở làng Bê-tha-ni, người Do Thái kéo đến rất đông, ngoài mục đích gặp Chúa, họ còn muốn thấy La-xa-rơ là người Chúa kêu sống lại.
Une grande foule de Juifs apprit donc qu'il était là, et ils vinrent, non seulement à cause de Jésus, mais aussi pour voir Lazare, qu'il avait ressuscité des morts.
10 Các thầy trưởng tế hay tin liền quyết định giết La-xa-rơ,
Mais les principaux sacrificateurs complotèrent de faire mourir aussi Lazare,
11 vì nhiều người Do Thái nhân La-xa-rơ sống lại đã bỏ họ và tin nhận Chúa Giê-xu.
parce que, à cause de lui, beaucoup de Juifs s'en allèrent et crurent en Jésus.
12 Hôm sau, được tin Chúa Giê-xu trên đường lên Giê-ru-sa-lem sắp vào thành, một đoàn dân đông đảo về dự lễ Vượt Qua,
Le lendemain, une grande foule était venue à la fête. Lorsqu'ils apprirent que Jésus venait à Jérusalem,
13 liền lũ lượt kéo ra đường, mỗi người cầm cành cây cọ đi đón Chúa. Dân chúng nô nức tung hô: “Chúc tụng Đức Chúa Trời! Phước cho Đấng nhân danh Chúa Hằng Hữu mà đến! Hoan hô Vua Ít-ra-ên!”
ils prirent les branches des palmiers, sortirent à sa rencontre et s'écrièrent: « Hosanna! Béni soit celui qui vient au nom du Seigneur, le roi d'Israël! »
14 Chúa Giê-xu gặp một lừa con liền cỡi đi, đúng như lời tiên tri đã nói:
Jésus, ayant trouvé un jeune âne, s'assit dessus. Selon qu'il est écrit:
15 “Dân chúng Giê-ru-sa-lem, đừng sợ hãi! Vì Vua các ngươi đang ngự đến, cỡi trên lưng lừa con.”
« Ne crains pas, fille de Sion. Voici que ton Roi vient, assis sur un ânon. »
16 Lúc ấy, các môn đệ Chúa chưa hiểu. Nhưng sau khi Chúa Giê-xu được vinh quang, họ nhớ lại và nhận thấy bao nhiêu lời tiên tri đều ứng nghiệm ngay trước mắt họ.
Ses disciples ne comprirent pas d'abord ces choses; mais, lorsque Jésus fut glorifié, ils se souvinrent que ces choses étaient écrites de lui, et qu'ils les avaient faites pour lui.
17 Những người chứng kiến việc Chúa Giê-xu gọi La-xa-rơ ra khỏi mộ, khiến ông sống lại từ cõi chết, cũng tường thuật chuyện ấy cho mọi người nghe.
La foule qui était avec lui, lorsqu'il appela Lazare hors du sépulcre et le ressuscita des morts, rendait donc témoignage à ce sujet.
18 Đó là lý do dân chúng ùn ùn kéo ra nghênh đón Chúa—vì họ đã nghe về những phép lạ này.
C'est pourquoi aussi la foule alla au-devant de lui, parce qu'elle avait appris qu'il avait fait ce miracle.
19 Các thầy Pha-ri-si bảo nhau: “Chúng ta thất bại rồi! Tất cả dân chúng đều theo ông ấy hết!”
Les pharisiens se dirent alors entre eux: « Voyez comme vous ne faites rien. Voici que le monde est allé après lui. »
20 Trong đoàn dân lên Giê-ru-sa-lem dự lễ Vượt Qua, có vài người Hy Lạp.
Or, il y avait quelques Grecs parmi ceux qui montaient se prosterner à la fête.
21 Họ đến tìm Phi-líp, người làng Bết-sai-đa, xứ Ga-li-lê. Họ nói: “Thưa ông, chúng tôi xin được gặp Chúa Giê-xu.”
Ils vinrent donc trouver Philippe, qui était de Bethsaïda en Galilée, et lui demandèrent: « Seigneur, nous voulons voir Jésus. »
22 Phi-líp bàn với Anh-rê, rồi hai người đến trình với Chúa Giê-xu.
Philippe vint le dire à André; et André vint à son tour avec Philippe, et ils le dirent à Jésus.
23 Chúa Giê-xu đáp: “Đã đến giờ Con Người trở về nhà vinh quang rồi.
Jésus leur répondit: « Le temps est venu où le Fils de l'homme sera glorifié.
24 Ta quả quyết với các người, nếu hạt lúa kia không được gieo vào lòng đất và chết đi, nó chỉ là một hạt giống lẻ loi. Nhưng nếu chết đi, nó sinh sôi nẩy nở rất nhiều.
Je vous le dis en vérité, si le grain de blé ne tombe en terre et ne meurt, il reste seul. Mais s'il meurt, il porte beaucoup de fruit.
25 Ai quý chuộng mạng sống mình sẽ mất nó. Ai hy sinh tính mạng trong đời này, sẽ được sự sống vĩnh cửu. (aiōnios g166)
Celui qui aime sa vie la perdra. Celui qui hait sa vie dans ce monde la gardera pour la vie éternelle. (aiōnios g166)
26 Ai phục vụ Ta đều phải theo Ta, vì Ta ở đâu, người phục vụ Ta cũng ở đó. Ai phục vụ Ta sẽ được Cha Ta tôn trọng.
Si quelqu'un me sert, qu'il me suive. Là où je suis, là aussi sera mon serviteur. Si quelqu'un me sert, le Père l'honorera.
27 Bây giờ linh hồn Ta phiền não quá. Ta có thể nói: ‘Xin Cha cho Con thoát khỏi giờ này’ không? Không, chính vì việc ấy mà Ta xuống trần gian.
« Maintenant mon âme est troublée. Que dirai-je? « Père, sauve-moi de ce temps »? Mais c'est pour cette cause que je suis arrivé à ce moment.
28 Thưa Cha, xin Danh Cha được ngợi tôn!” Bỗng có tiếng vang dội từ trời: “Ta đã làm vinh hiển rồi, Ta sẽ còn làm vinh hiển nữa.”
Père, glorifie ton nom! » Alors une voix sortit du ciel, disant: « Je l'ai glorifié et je le glorifierai encore. »
29 Nghe tiếng ấy, dân chúng đứng chung quanh tưởng là tiếng sấm, trong khi những người khác lại bảo một thiên sứ đã nói chuyện với Ngài.
C'est pourquoi la foule qui se tenait là et qui l'entendait disait que c'était un tonnerre. D'autres disaient: « Un ange lui a parlé. »
30 Chúa Giê-xu giải thích: “Tiếng ấy vang ra không phải vì Ta mà vì các người.
Jésus répondit: « Cette voix n'est pas venue à cause de moi, mais à cause de vous.
31 Đã đến lúc thế gian bị xét xử, và Sa-tan, kẻ thống trị thế gian bị trục xuất.
Maintenant, c'est le jugement de ce monde. Maintenant, le prince de ce monde sera chassé.
32 Còn Ta, khi bị treo lên khỏi mặt đất, Ta sẽ kéo mọi người đến cùng Ta.”
Et moi, si je suis élevé de la terre, j'attirerai à moi tous les peuples. »
33 Chúa nói câu này để chỉ Ngài sẽ chết cách nào.
Mais il disait cela en indiquant par quel genre de mort il devait mourir.
34 Đám đông thắc mắc: “Chúng tôi hiểu từ Thánh Kinh cho biết Đấng Mết-si-a sống vĩnh viễn. Sao Thầy nói Con Người sẽ chết. Con Người này là ai?” (aiōn g165)
La foule lui répondit: « Nous avons appris par la loi que le Christ demeure éternellement. Comment dis-tu: « Il faut que le Fils de l'homme soit élevé »? Qui est ce Fils de l'homme? » (aiōn g165)
35 Chúa Giê-xu đáp: “Các người chỉ còn hưởng ánh sáng trong một thời gian ngắn. Vậy hãy bước đi khi còn ánh sáng. Khi bóng đêm phủ xuống, các người sẽ chẳng nhìn thấy gì.
Jésus leur dit donc: « La lumière est encore pour un peu de temps avec vous. Marchez pendant que vous avez la lumière, afin que les ténèbres ne vous surprennent pas. Celui qui marche dans les ténèbres ne sait pas où il va.
36 Hãy tin cậy ánh sáng đang khi còn ánh sáng; để các người trở nên con cái của ánh sáng.” Nói xong những điều đó, Chúa Giê-xu đi và lánh khỏi họ.
Pendant que vous avez la lumière, croyez en la lumière, afin de devenir des enfants de lumière. » Jésus dit ces choses, puis il s'en alla et se cacha d'eux.
37 Dù Chúa Giê-xu đã làm bao nhiêu phép lạ trước mắt, người Do Thái vẫn không tin Ngài.
Mais, bien qu'il eût fait devant eux tant de miracles, ils ne crurent pas en lui,
38 Thật đúng như lời Tiên tri Y-sai đã nói: “Lạy Chúa Hằng Hữu, ai tin lời giảng của chúng con? Ai thấy được cánh tay uy quyền của Chúa Hằng Hữu?”
afin que s'accomplît la parole qu'Ésaïe, le prophète, avait prononcée: « Seigneur, qui a cru à notre rapport? A qui le bras du Seigneur a-t-il été révélé? »
39 Nhưng dân chúng không thể tin, vì như Y-sai đã nói:
C'est pour cela qu'ils ne pouvaient pas croire, car Ésaïe a encore dit:
40 “Chúa khiến mắt họ đui mù và lòng họ cứng cỏi chai đá— để mắt họ không thể thấy, lòng họ không thể hiểu, và họ không thể quay về với Ta để Ta chữa lành cho họ.”
« Il a aveuglé leurs yeux et il a endurci leur cœur, de peur qu'ils ne voient avec leurs yeux, et perçoivent avec leur cœur, et tournerait, et je les guérirais. »
41 Y-sai nói tiên tri về Chúa Giê-xu, vì ông đã được chiêm ngưỡng và nói về vinh quang của Đấng Mết-si-a.
Ésaïe a dit ces choses en voyant sa gloire, et il a parlé de lui.
42 Tuy nhiên, có nhiều người trong giới lãnh đạo Do Thái tin Chúa mà không dám công nhận, vì sợ phái Pha-ri-si khai trừ.
Cependant, beaucoup de chefs croyaient en lui; mais, à cause des pharisiens, ils ne le confessaient pas, afin de ne pas être exclus de la synagogue,
43 Họ thích được loài người tán tụng hơn là Đức Chúa Trời khen ngợi.
car ils aimaient mieux les louanges des hommes que celles de Dieu.
44 Chúa Giê-xu nói lớn với đoàn dân: “Ai tin Ta, không chỉ tin Ta, nhưng tin Đức Chúa Trời, Đấng đã sai Ta.
Jésus s'écria: « Celui qui croit en moi ne croit pas en moi, mais en celui qui m'a envoyé.
45 Ai thấy Ta là thấy Đấng đã sai Ta.
Celui qui me voit voit celui qui m'a envoyé.
46 Ta đến như ánh sáng chiếu rọi trong thế gian tối tăm này, vì vậy ai tin Ta sẽ không còn lẩn quẩn trong bóng tối nữa.
Je suis venu comme une lumière dans le monde, afin que quiconque croit en moi ne demeure pas dans les ténèbres.
47 Người nào nghe lời Ta mà không vâng giữ, Ta cũng không kết tội, vì lần này Ta đến thế gian không phải để kết tội, nhưng để cứu chuộc.
Si quelqu'un écoute mes paroles et ne croit pas, je ne le juge pas. Car je suis venu non pas pour juger le monde, mais pour sauver le monde.
48 Nhưng ai chối bỏ Ta, không chịu tiếp nhận lời Ta đều sẽ bị kết tội, chính lời Ta nói hôm nay sẽ kết tội họ trong ngày phán xét.
Celui qui me rejette, et qui ne reçoit pas mes paroles, a quelqu'un qui le juge. La parole que j'ai prononcée le jugera au dernier jour.
49 Ta không nói theo ý Ta. Nhưng Cha là Đấng sai Ta đã truyền cho Ta nói.
Car je n'ai pas parlé de moi-même, mais le Père qui m'a envoyé m'a donné un commandement, celui de savoir ce que je dois dire et ce que je dois dire.
