Giăng 11
1 Có một người tên La-xa-rơ đang bị bệnh. Ông sống tại Bê-tha-ni cùng với hai em gái là Ma-ri và Ma-thê.
And a certain man was sick, Lazarus of the town of Bethany, the brother of Mary and Martha.
2 Ma-ri là người xức dầu thơm cho Chúa và lấy tóc mình lau chân Ngài. La-xa-rơ, anh nàng, bệnh ngày càng trầm trọng.
It was that Mary who anointed the feet of Jesus with perfume, and wiped them with her hair, whose brother Lazarus was sick.
3 Hai chị em liền sai người đến thưa với Chúa Giê-xu: “Thưa Chúa, người bạn thân yêu của Chúa đang đau nặng.”
And his two sisters sent to Jesus, and said: Our Lord, he whom thou lovest is sick.
4 Nghe tin ấy, Chúa Giê-xu phán: “Bệnh của La-xa-rơ không đến nỗi thiệt mạng. Nhưng sẽ làm rạng danh Đức Chúa Trời, và Con của Đức Chúa Trời cũng được vinh quang.”
And Jesus said: This sickness is not that of death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified by means of it.
5 Chúa Giê-xu yêu mến Ma-thê, Ma-ri, và La-xa-rơ,
Now Jesus loved Martha and Mary, and Lazarus.
6 tuy nhiên, khi nghe tin La-xa-rơ bị bệnh, Chúa không đến ngay, nhưng ở lại thêm hai ngày nơi Ngài đang trọ.
And when he heard that he was sick, he remained in the place where he was two days.
7 Sau đó, Chúa nói với các môn đệ: “Chúng ta hãy trở về xứ Giu-đê.”
And afterwards he said to his disciples: Come, let us go again into Judaea.
8 Các môn đệ Ngài thưa: “Thưa Thầy, hôm trước các nhà lãnh đạo Do Thái định ném đá Thầy. Sao Thầy còn qua đó làm gì?”
His disciples say to him: Our Rabbi, the Jews have just sought to stone thee; and goest thou again thither.
9 Chúa Giê-xu đáp: “Trong một ngày chỉ mười hai giờ có ánh sáng. Ai đi trong những giờ ấy sẽ không vấp ngã vì có ánh sáng của thế giới này.
Jesus said to them: Are there not twelve hours in the day? And if a man walk in the daytime, he stumbleth not; because he seeth the light of the world.
10 Nhưng ai đi trong đêm tối sẽ vấp ngã vì không có ánh sáng.”
But if one walk in the night, he stumbleth; because there is no light in him.
11 Chúa tiếp: “La-xa-rơ, bạn Ta đang ngủ, nay Ta đi đánh thức người dậy.”
These things said Jesus, and afterwards he said to them: Lazarus our friend reposeth. But I go to awake him.
12 Các môn đệ thưa: “Thưa Chúa, nếu anh ấy ngủ, anh ấy sẽ mau lành bệnh!”
His disciples say to him: Our Lord, if he sleepeth, he is recovering.
13 Chúa Giê-xu ngụ ý nói La-xa-rơ đã chết, nhưng các môn đệ tưởng Chúa Giê-xu nói về giấc ngủ thường.
But Jesus spoke of his death; and they thought, he spoke of the sleep of repose.
14 Vì thế Chúa nói rõ với họ: “La-xa-rơ đã chết.
Then Jesus said to them explicitly; Lazarus is dead.
15 Cơ hội này giúp các con thêm đức tin, nên Ta mừng vì không có mặt Ta tại đó. Nào, chúng ta hãy đến thăm anh ấy.”
And I rejoice, for your sakes, that I was not there; that ye may believe. But let us go there.
16 Thô-ma, cũng gọi là Song Sinh, khuyến khích các môn đệ khác: “Chúng ta cứ theo Thầy, sẵn sàng chết với Thầy!”
Thomas, who is called the Twin, said to his fellow-disciples: Let us also go and die with him.
17 Khi Chúa Giê-xu đến Bê-tha-ni, Ngài thấy La-xa-rơ đã được an táng bốn ngày rồi.
And Jesus came to Bethany, and found that he had been in the grave four days.
18 Làng Bê-tha-ni chỉ cách Giê-ru-sa-lem độ vài dặm,
Now Bethany was near to Jerusalem, distant from it about fifteen furlongs.
19 nên có nhiều người đến an ủi Ma-thê và Ma-ri về sự mất mát của họ.
And many of the Jews had come to Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.
20 Nghe Chúa Giê-xu đến, Ma-thê ra ngoài nghênh tiếp. Nhưng Ma-ri vẫn ở trong nhà.
And Martha, when she heard that Jesus was coming, went out to meet him; but Mary was sitting in the house.
21 Ma-thê thưa với Chúa Giê-xu: “Thưa Chúa, nếu Chúa đến ngay hôm ấy, thì anh con đã không chết!
And Martha said to Jesus: My Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
22 Nhưng con biết bây giờ Chúa xin điều gì, Đức Chúa Trời cũng cho cả.”
But even now, I know, that whatever thou wilt ask of God, he will give it thee.
23 Chúa Giê-xu phán: “Anh con sẽ sống lại.”
Jesus said to her: Thy brother will rise.
24 Ma-thê đáp: “Con biết anh con sẽ sống lại vào ngày phục sinh sau cùng.”
Martha said to him: I know, that he will rise in the consolation, at the last day.
25 Chúa Giê-xu phán: “Ta là sự sống lại và nguồn sống. Người nào tin Ta sẽ sống, dù đã chết rồi.
Jesus said to her: I am the consolation, and life. And he that believeth in me, though he should die, will live.
26 Những ai đang sống mà tin Ta sẽ không bao giờ chết. Con có tin điều này không, Ma-thê?” (aiōn g165)
And every one that liveth, and believeth in me, will not die for ever. Believest thou this? (aiōn g165)
27 Ma-thê thưa: “Thưa Chúa, con tin! Con tin Chúa là Đấng Mết-si-a, Con Đức Chúa Trời, Đấng phải đến thế gian.”
She said to him: Yes, my Lord; I believe, that thou art the Messiah, the Son of God, that cometh into the world.
28 Nói xong, Ma-thê về nhà gọi riêng Ma-ri bảo: “Thầy đến rồi! Thầy gọi em đó!”
And when she had thus said, she went and called her sister Mary, secretly, and said to her: Our Rabbi hath come, and calleth for thee.
29 Ma-ri vội vàng đứng dậy đi đón Chúa.
And Mary, when she heard it, rose up quickly, and went to meet him.
30 Lúc ấy Chúa Giê-xu chưa vào làng mà vẫn còn ở nơi Ma-thê gặp Ngài.
And Jesus had not yet entered the village, but was in the place where Martha met him.
31 Thấy Ma-ri vội vã đứng dậy ra đi, những người Do Thái đến chia buồn cũng đi theo, vì tưởng cô ra mộ La-xa-rơ khóc lần nữa.
Those Jews also, who were with her in the house and consoled her, when they saw that Mary rose up quickly and went out, followed after her; for they supposed, she was going to the grave to weep.
32 Khi Ma-ri đến và thấy Chúa Giê-xu, cô quỳ dưới chân Ngài và nói: “Thưa Chúa, nếu Chúa đến ngay hôm ấy, thì anh con không chết.”
And Mary, when she came where Jesus was and saw him, fell at his feet, and said to him: If thou hadst been here, my Lord, my brother had not died.
33 Chúa Giê-xu thấy Ma-ri khóc, những người Do Thái đi theo cô cũng khóc, nên tâm linh Ngài xúc động.
And when Jesus saw her weeping, and the Jews weeping who came with her, he was moved in spirit, and was agitated.
34 Chúa hỏi: “Các con an táng anh ấy tại đâu?” Họ thưa: “Thưa Chúa, mời Chúa đến và xem.”
And he said: Where have ye laid him? They say to him: Our Lord, come, and see.
35 Rồi Chúa Giê-xu khóc.
And the tears of Jesus came.
36 Thấy thế, người Do Thái bảo nhau: “Xem kìa, ông ấy thương La-xa-rơ biết chừng nào!”
And the Jews said: See, how much he loved him.
37 Có người nói: “Ông ấy đã mở mắt người khiếm thị. Lẽ nào không cứu được La-xa-rơ khỏi chết sao?”
And some of them said: Could not he who opened the eyes of the blind man, have caused that this also should not have died?
38 Chúa Giê-xu càng đau lòng hơn nữa, bước đến mộ. Ngôi mộ đục trong sườn núi, có tảng đá chặn bên ngoài.
And Jesus, still agitated within, came to the grave. Now the grave was a cave, and a stone was laid upon its entrance.
39 Chúa nói với họ: “Hãy lăn tảng đá đi.” Nhưng Ma-thê, em gái của người chết, ngăn lại: “Thưa Chúa, bây giờ đã có mùi, vì chôn cất bốn ngày rồi.”
And Jesus said: Take away this stone. Martha, the sister of the deceased, said to him: My Lord, by this time he is putrid; for four days have elapsed.
40 Chúa Giê-xu đáp: “Ta đã chẳng từng bảo con rằng nếu con tin, con sẽ thấy vinh quang của Đức Chúa Trời sao?”
Jesus said to her: Did I not tell thee, that if thou wouldst believe, thou shouldst see the glory of God?
41 Họ lăn tảng đá đi. Chúa Giê-xu ngước mắt lên trời và cầu nguyện: “Thưa Cha, Con cảm tạ Cha vì nghe lời Con cầu xin.
And they took away the stone. And Jesus raised his eyes on high, and said: Father, I thank thee that thou hast heard me.
42 Con biết Cha luôn luôn nghe lời Con cầu xin, nhưng Con nói lên để những người đứng quanh đây tin Cha đã sai Con xuống trần.”
And I know that thou hearest me always; but on account of this multitude that standeth here, I say these things; that they may believe, that thou hast sent me.
43 Cầu nguyện xong, Chúa Giê-xu gọi lớn: “La-xa-rơ, ra đây!”
And when he had thus spoken, he called with a loud voice: Lazarus, come forth!
44 Người chết ra khỏi mộ, tay chân còn quấn vải liệm, mặt phủ khăn. Chúa Giê-xu phán: “Hãy mở vải liệm để anh ấy đi!”
And the dead man came forth, with his hands and his feet swathed with bandages, and his face with a napkin. Jesus said to them: Loose him, and let him go.
45 Nhiều người Do Thái đến thăm Ma-ri, đã tin Chúa Giê-xu khi họ thấy việc xảy ra.
And many of the Jews who had come to Mary, when they saw what Jesus did, believed on him.
46 Nhưng có vài người khác đến với phái Pha-ri-si và nói với họ về những việc Chúa Giê-xu đã làm.
But some of them went to the Pharisees, and told them all that Jesus had done.
47 Các thầy trưởng tế và các thầy Pha-ri-si liền triệu tập hội đồng công luận. Họ hỏi nhau: “Chúng ta phải tìm biện pháp cứng rắn vì người này đã làm nhiều phép lạ hiển nhiên.
And the chief priests and Pharisees assembled together, and said: What shall we do? For this man worketh many signs.
48 Nếu cứ để yên không can thiệp, dân chúng sẽ tin theo người, rồi quân đội La Mã sẽ đến tàn phá Đền Thờ và tiêu diệt đất nước chúng ta.”
And if we thus let him alone, all the people will believe in him; and the Romans will come, and will take away our place and our nation.
49 Cai-phe, thầy thượng tế đương thời lên tiếng: “Các ông không biết mình đang nói gì!
But, one of them, named Caiaphas, was the high priest of that year; and he said to them: Ye know not any thing.
50 Các ông không nhận thấy rằng, thà một người chết thay cho toàn dân còn hơn để cả dân tộc bị tiêu diệt.”
Neither do ye consider, that it is expedient for us, that one man die for the people, and not that this whole people perish.
51 Ông không nói lời này theo ý mình; nhưng trong cương vị thầy thượng tế, ông nói tiên tri về việc Chúa Giê-xu sẽ hy sinh vì dân tộc.
This he said, however, not from the promptings of his own mind; but being the high priest of that year, he prophesied, that Jesus was about to die for the people:
52 Không riêng dân tộc Do Thái nhưng vì tất cả con cái Đức Chúa Trời khắp thế giới sẽ được Ngài quy tụ làm một dân tộc.
and not only for the people, but also that he might collect together the sons of God that were dispersed.
53 Từ hôm ấy, các cấp lãnh đạo Do Thái âm mưu giết Chúa Giê-xu.
And from that day, they plotted to kill him.
54 Vì thế, Chúa Giê-xu không công khai hoạt động trong xứ Giu-đê như trước. Ngài đến làng Ép-ra-im, gần hoang mạc, và ở lại đó với các môn đệ của mình.
And Jesus did not walk openly among the Jews; but retired from them to a place near the wilderness, to a town called Ephraim; and there he abode with his disciples.
55 Gần đến lễ Vượt Qua của người Do Thái, dân chúng khắp nơi kéo về Giê-ru-sa-lem tẩy uế để chuẩn bị dự lễ.
And the passover of the Jews drew near: and many went up from the villages to Jerusalem, before the feast, that they might purify themselves.
56 Họ đi tìm Chúa Giê-xu khắp khu vực Đền Thờ và bàn tán xôn xao: “Anh chị em nghĩ thế nào? Ông ấy không về dự lễ Vượt Qua sao?”
And they sought for Jesus; and they said one to another, in the temple: What think ye? that he will not come to the feast?
57 Lúc ấy, các thầy trưởng tế và phái Pha-ri-si đã ra lệnh hễ ai gặp Chúa tại đâu, phải báo ngay để họ đến bắt Ngài.
And the chief priests and the Pharisees had commanded that if any one knew where he was, he should make it known to them, that they might take him.
