Gióp 28
1 “Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
Habet argentum, venarum suarum principia: et auro locus est, in quo conflatur.
2 Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
Ferrum de terra tollitur: et lapis solutus calore, in æs vertitur.
3 Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
Tempus posuit tenebris, et universorum finem ipse considerat, lapidem quoque caliginis, et umbram mortis.
4 Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
Dividit torrens a populo peregrinante, eos, quos oblitus est pes egentis hominis, et invios.
5 Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
Terra, de qua oriebatur panis in loco suo, igni subversa est.
6 Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
Locus sapphiri lapides eius, et glebæ illius aurum.
7 Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
Semitam ignoravit avis, nec intuitus est eam oculus vulturis.
8 Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
Non calcaverunt eam filii institorum, nec pertransivit per eam leæna.
9 Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
Ad silicem extendit manum suam, subvertit a radicibus montes.
10 Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
In petris rivos excidit, et omne pretiosum vidit oculus eius.
11 Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
Profunda quoque fluviorum scrutatus est, et abscondita in lucem produxit.
12 Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
Sapientia vero ubi invenitur? et quis est locus intelligentiæ?
13 Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
Nescit homo pretium eius, nec invenitur in terra suaviter viventium.
14 Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
Abyssus dicit: Non est in me: et mare loquitur: Non est mecum.
15 Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
Non dabitur aurum obrizum pro ea, nec appendetur argentum in commutatione eius.
16 Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
Non conferetur tinctis Indiæ coloribus, nec lapidi sardonycho pretiosissimo, vel sapphiro.
17 Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
Non adæquabitur ei aurum vel vitrum, nec commutabuntur pro ea vasa auri:
18 Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
Excelsa et eminentia non memorabuntur comparatione eius: trahitur autem sapientia de occultis.
19 Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
Non adæquabitur ei topazius de Æthiopia, nec tincturæ mundissimæ componetur.
20 Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
Unde ergo sapientia venit? et quis est locus intelligentiæ?
21 Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
Abscondita est ab oculis omnium viventium, volucres quoque cæli latet.
22 Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
Perditio et mors dixerunt: Auribus nostris audivimus famam eius.
23 Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
Deus intelligit viam eius, et ipse novit locum illius.
24 vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
Ipse enim fines mundi intuetur: et omnia, quæ sub cælo sunt, respicit.
25 Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
Qui fecit ventis pondus, et aquas appendit in mensura.
26 Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
Quando ponebat pluviis legem, et viam procellis sonantibus:
27 Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
Tunc vidit illam, et enarravit, et præparavit, et investigavit.
28 Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
Et dixit homini: Ecce timor Domini, ipsa est sapientia: et recedere a malo, intelligentia.
