Gióp 28
1 “Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
Surely there is a mine for silver, a place where they refine gold.
2 Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
Iron is taken out of the earth; copper is smelted out of the stone.
3 Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
A man sets an end to darkness and searches out, to the farthest limit, the stones in obscurity and thick darkness.
4 Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
He breaks open a shaft away from where people live, places that are forgotten by anyone's foot. He hangs far away from people; he swings to and fro.
5 Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
As for the earth, out of which comes bread, it is turned up below as if by fire.
6 Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
Its stones are the place where sapphires are found, and its dust contains gold.
7 Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
No bird of prey knows the path to it, nor has the falcon's eye seen it.
8 Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
The proud animals have not walked such a path, nor has the fierce lion passed there.
9 Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
A man lays his hand on the flinty rock; he overturns mountains by their roots.
10 Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
He cuts out channels among the rocks; his eye sees every valuable thing there.
11 Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
He ties up the streams so they do not run; what is hidden there he brings out to the light.
12 Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
Where will wisdom be found? Where is the place of understanding?
13 Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
Man does not know its price; neither is it found in the land of the living.
14 Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
The deep waters under the earth say, 'It is not in me'; the sea says, 'It is not with me.'
15 Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
It cannot be gotten for gold; neither can silver be weighed as its price.
16 Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
It cannot be valued with the gold of Ophir, with precious onyx or sapphire.
17 Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
Gold and crystal cannot equal it in worth; neither can it be exchanged for jewels of fine gold.
18 Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
No mention is worth making of coral or jasper; indeed, the price of wisdom is more than rubies.
19 Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
The topaz of Cush does not equal it; neither can it be valued in terms of pure gold.
20 Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
From where, then, comes wisdom? Where is the place of understanding?
21 Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
Wisdom is hidden from the eyes of all living things and is kept hidden from the birds of the heavens.
22 Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
Destruction and Death say, 'We have heard just a rumor about it with our ears.'
23 Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
God understands the way to it; he knows its place.
24 vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
For he looks to the very ends of the earth and sees under all the heavens.
25 Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
He made the force of the wind and parceled out the waters by measure.
26 Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
He made a decree for the rain and a path for the thunder.
27 Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
Then he saw wisdom and announced it; he established it, indeed, and he examined it.
28 Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
To people he said, 'See, the fear of the Lord—that is wisdom; to depart from evil is understanding.'”
