Gióp 28
1 “Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
Silver has its fissures where it is first found, and gold has a place where it is melted.
2 Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
Iron is taken from the earth, and ore, unbound by heat, is turned into brass.
3 Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
He has established a time for darkness, and he has settled on an end for all things, as well as for the stone that is in the gloom and shadow of death.
4 Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
The burning separates a pilgrim people from those who have been forgotten by the feet of the destitute man and from the unapproachable.
5 Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
The land, where bread appeared in its place, has been destroyed by fire.
6 Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
Its stones are embedded with sapphires, and its soil, with gold.
7 Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
The bird does not know its path, nor has the eye of the vulture beheld it.
8 Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
The sons of merchants have not walked there, nor has the lioness traveled through it.
9 Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
He has stretched out his hand to the rocks; he has overturned the foundations of the mountains.
10 Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
He has cut rivers through the rocks, and his eye has seen all precious things.
11 Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
The depths of rivers he has also examined, and he has brought hidden things into the light.
12 Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
But, in truth, where is wisdom to be found, and where is the place of understanding?
13 Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
Man does not know its price, nor is it found in the land of those who live in sweetness.
14 Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
The abyss declares, “It is not in me.” And the sea says, “It is not with me.”
15 Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
The finest gold will not be paid for it, nor will silver be weighed in exchange for it.
16 Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
It will not be compared with the dyed colors of India, nor with the very costly stone sardonyx, nor with the sapphire.
17 Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
Neither gold nor crystal will be its equal; neither will vessels of gold be fitted for it.
18 Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
The exalted and the eminent will not be remembered in comparison with it. Yet wisdom is drawn out of concealment.
19 Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
The topaz of Ethiopia will not be equal to it, nor will it be compared to the purest dyes.
20 Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
So then, where does wisdom begin, and where is the place of understanding?
21 Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
It has been hidden from the eyes of all living things, just as the birds of the heavens escape notice.
22 Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
Perdition and death have said, “With our ears, we have heard its fame.”
23 Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
God understands its way, and he knows its location.
24 vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
For he beholds the limits of the world, and he looks upon all things that are under heaven.
25 Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
He created a counterweight for the winds, and he suspended the waters to measure them.
26 Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
At that time, he gave a law to the rain and a path to the resounding storms.
27 Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
Then he saw and explained it, and he made ready and examined it.
28 Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
And he said to man, “Behold the fear of the Lord. Such is wisdom. And to withdraw from evil, this is understanding.”
