Gióp 28
1 “Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
“Surely there is a mine for silver and a place where gold is refined.
2 Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
Iron is taken from the earth, and copper is smelted from ore.
3 Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
Man puts an end to the darkness; he probes the farthest recesses for ore in deepest darkness.
4 Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
Far from human habitation he cuts a shaft in places forgotten by the foot of man. Far from men he dangles and sways.
5 Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
Food may come from the earth, but from below it is transformed as by fire.
6 Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
Its rocks are the source of sapphires, containing flecks of gold.
7 Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
No bird of prey knows that path; no falcon’s eye has seen it.
8 Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
Proud beasts have never trodden it; no lion has ever prowled over it.
9 Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
The miner strikes the flint; he overturns mountains at their base.
10 Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
He hews out channels in the rocks, and his eyes spot every treasure.
11 Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
He stops up the sources of the streams to bring what is hidden to light.
12 Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
But where can wisdom be found, and where does understanding dwell?
13 Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
No man can know its value, nor is it found in the land of the living.
14 Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
The ocean depths say, ‘It is not in me,’ while the sea declares, ‘It is not with me.’
15 Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
It cannot be bought with gold, nor can its price be weighed out in silver.
16 Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
It cannot be valued in the gold of Ophir, in precious onyx or sapphire.
17 Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
Neither gold nor crystal can compare to it, nor jewels of fine gold be exchanged for it.
18 Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
Coral and quartz are unworthy of mention; the price of wisdom is beyond rubies.
19 Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
Topaz from Cush cannot compare to it, nor can it be valued in pure gold.
20 Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
From where then does wisdom come, and where does understanding dwell?
21 Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
It is hidden from the eyes of every living thing and concealed from the birds of the air.
22 Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
Abaddon and Death say, ‘We have heard a rumor about it.’
23 Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
But God understands its way, and He knows its place.
24 vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
For He looks to the ends of the earth and sees everything under the heavens.
25 Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
When God fixed the weight of the wind and measured out the waters,
26 Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
when He set a limit for the rain and a path for the thunderbolt,
27 Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
then He looked at wisdom and appraised it; He established it and searched it out.
28 Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
And He said to man, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
