Gióp 28
1 “Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
2 Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
Iron is taken out of the earth, and copper is molten out of the stone.
3 Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
Man sets an end to darkness, and searches out to the furthest bound the stones of obscurity and of thick darkness.
4 Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
He breaks open a shaft away from where men sojourn, paths forgotten by the foot. They hang afar from men; they swing to and fro.
5 Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
As for the earth, out of it comes bread, and underneath it is turned up as it were by fire.
6 Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
The stones of it are the place of sapphires, and it has dust of gold.
7 Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
No bird of prey knows that path, nor has the falcon's eye seen it.
8 Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
The proud beasts have not trodden it, nor has the fierce lion passed thereby.
9 Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
He puts forth his hand upon the flinty rock. He overturns the mountains by the roots.
10 Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
He cuts out channels among the rocks, and his eye sees every precious thing.
11 Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
He binds the streams that they not trickle. And the thing that is hid he brings forth to light.
12 Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
But where shall wisdom be found? And where is the place of understanding?
13 Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
Man does not know the price of it, nor is it found in the land of the living.
14 Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
The deep says, It is not in me. And the sea says, It is not with me.
15 Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
It cannot be gotten for gold, nor shall silver be weighed for the price of it.
16 Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
17 Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
Gold and glass cannot equal it, nor shall it be exchanged for jewels of fine gold.
18 Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
No mention shall be made of coral or of crystal. Yea, the price of wisdom is above rubies.
19 Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
The topaz of Ethiopia shall not equal it, nor shall it be valued with pure gold.
20 Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
Where then does wisdom come from? And where is the place of understanding?
21 Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
Since it is hid from the eyes of all living, and kept closed from the birds of the heavens.
22 Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
Destruction and Death say, We have heard a rumor of it with our ears.
23 Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
God understands the way of it, and he knows the place of it.
24 vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole heaven,
25 Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
to make a weight for the wind. Yea, he distributes the waters by measure.
26 Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
27 Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
then he saw it, and declared it. He established it, yea, and searched it out.
28 Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
And to man he said, Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to depart from evil is understanding.
