Hê-bơ-rơ 7
1 Mên-chi-xê-đéc làm vua nước Sa-lem, cũng là thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao. Vua đã tiếp đón Áp-ra-ham khi ông kéo quân khải hoàn để chúc phước lành cho ông.
ⲁ̅ⲡⲉⲉⲓⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ ⲅⲁⲣ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲥⲁⲗⲏⲙ ⲡⲉ. ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲧϫⲟⲥⲉ ⲡⲉ. ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥⲧⲱⲙⲛⲧ̅ ⲉⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲉⲁϥⲕⲟⲧϥ̅ ⲉⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲡϭⲟϫϭϫ̅ ⲛ̅ⲛⲉⲣⲣⲱⲟⲩ ⲁϥⲥⲙⲟⲩ ⲉⲣⲟϥ
2 Áp-ra-ham dâng lên vua một phần mười chiến lợi phẩm. Mên-chi-xê-đéc có nghĩa là “vua công chính,” lại làm vua của Sa-lem, nên cũng là “vua hòa bình.”
ⲃ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ϯⲣⲉⲙⲏⲧ ⲛⲁϥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛ̅ⲕⲁ ⲛⲓⲙ. ϣⲟⲣⲡ̅ ⲙⲉⲛ ⲉϣⲁⲩϩⲉⲣⲙⲏⲛⲉⲩⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ϫⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲧⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ. ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲱⲥ ⲟⲛ ϫⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲥⲁⲗⲏⲙ ⲉⲧⲉⲡⲁⲓ̈ ⲡⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ϯⲣⲏⲛⲏ.
3 Vua không có cha mẹ, không tổ tiên, cũng không có ngày sinh ngày mất, nên vua giống như Con Đức Chúa Trời, làm thầy tế lễ đời đời.
ⲅ̅ⲉⲩⲁⲧⲉⲓⲱⲧ ⲡⲉ ⲉⲩⲁⲧⲙⲁⲁⲩ ⲡⲉ. ⲉⲙⲡⲟⲩϣⲁϫⲉ ⲉⲧⲉϥⲅⲉⲛⲉⲁ. ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ⲁⲣⲭⲏ ⲛ̅ϩⲟⲟⲩ. ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ϩⲁⲏ ⲛ̅ⲱⲛϩ̅. ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲇⲉ ⲉⲡϣⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉϥϣⲟⲟⲡ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲃⲟⲗ.
4 Mên-chi-xê-đéc thật cao trọng, vì Áp-ra-ham đã dâng cho vua một phần mười chiến lợi phẩm.
ⲇ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲛⲁⲩ ⲇⲉ ϫⲉ ⲟⲩⲁϣ ⲛ̅ϭⲟⲧ ⲡⲉ ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁⲁⲃⲣⲁⲁⲙ ⲡ̅ⲡⲁⲧⲣⲓⲁⲣⲭⲏⲥ ϯⲣⲉⲙⲏⲧ ⲛⲁϥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛ̅ϣⲱⲗ.
5 Sau này, con cháu Lê-vi làm thầy tế lễ, chiếu theo luật pháp, được thu nhận phần mười sản vật của dân chúng. Dân chúng với thầy tế lễ đều là anh chị em, vì cùng một dòng họ Áp-ra-ham.
ⲉ̅ⲛⲉⲃⲟⲗ ⲙⲉⲛ ϩⲛ̅ⲛ̅ϣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲗⲉⲩⲉⲓ ⲉⲧϫⲓ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ. ⲟⲩⲛ̅ⲧⲁⲩ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲟⲩⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲧⲧⲉⲡⲗⲁⲟⲥ ⲣⲉⲙⲏⲧ ⲕⲁⲧⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲧⲉⲛⲁⲓ̈ ⲛⲉ ⲛⲉⲩⲥⲛⲏⲩ. ⲕⲁⲓⲡⲉⲣ ⲉⲛⲧⲁⲩⲉⲓ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧϯⲡⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ.
6 Nhưng Mên-chi-xê-đéc, dù không phải là con cháu Lê-vi, cũng nhận lễ vật phần mười của Áp-ra-ham và chúc phước lành cho ông là người đã nhận lãnh lời hứa của Chúa.
ⲋ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲟⲩⲧⲁⲩⲉⲧⲉϥⲅⲉⲛⲉⲁ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ. ⲁϥⲧⲧⲉⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ⲣⲉⲙⲏⲧ. ⲁⲩⲱ ⲁϥⲥⲙⲟⲩ ⲉⲡⲉⲧⲉⲩⲛ̅ⲧⲁϥ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲛⲉⲣⲏⲧ.
7 Ai cũng biết người chúc phước bao giờ cũng lớn hơn người nhận lãnh.
ⲍ̅ⲭⲱⲣⲓⲥⲟⲩⲱϩⲙ̅ ⲇⲉ ⲛⲓⲙ ⲉϣⲁⲣⲉⲡⲉⲧⲥⲟⲃⲕ̅ ϫⲓⲥⲙⲟⲩ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅ ⲉⲣⲟϥ.
8 Các thầy tế lễ dù không sống mãi, vẫn được thu lễ vật phần mười, huống chi Mên-chi-xê-đéc là người được xem là bất tử.
ⲏ̅ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲡⲉⲉⲓⲙⲁ ⲙⲉⲛ ϩⲉⲛⲣⲱⲙⲉ ⲉϣⲁⲩⲙⲟⲩ ⲛⲉϣⲁⲩϫⲓ ⲛ̅ⲛ̅ⲣⲉⲙⲏⲧ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲇⲉ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲉⲩⲣ̅ⲙⲛ̅ⲧⲣⲉ ϩⲁⲣⲟϥ ϫⲉ ϥⲟⲛϩ̅.
9 Ta có thể nói Lê-vi—tổ phụ các thầy tế lễ là những người được thu lễ vật—cũng đã hiệp với Áp-ra-ham dâng lễ vật cho Mên-chi-xê-đéc.
ⲑ̅ⲁⲩⲱ ⲡϣⲁϫⲉ ⲉⲧⲣⲉⲛϫⲟⲟϥ ϩⲓⲧⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲡⲕⲉⲗⲉⲩⲉⲓ ⲉϣⲁϥϫⲓⲣⲉⲙⲏⲧ ⲁⲩϯⲣⲉⲙⲏⲧ ϩⲁⲣⲟϥ.
10 Vì khi Áp-ra-ham gặp Mên-chi-xê-đéc, Lê-vi còn ở trong lòng tổ phụ.
ⲓ̅ⲉⲧⲉⲓ ⲅⲁⲣ ⲛⲉϥϩⲛ̅ⲧϯⲡⲉ ⲙ̅ⲡⲉϥⲉⲓⲱⲧ ⲡⲉ ϩⲙ̅ⲡⲧⲣⲉϥⲧⲱⲙⲛⲧ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ϭⲓⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ.
11 Nếu công việc của các thầy tế lễ dòng họ Lê-vi đã hoàn hảo và có thể cứu rỗi chúng ta, sao phải cần một thầy tế lễ khác, theo dòng Mên-chi-xê-đéc chứ không theo dòng A-rôn, họ Lê-vi? Luật pháp ban hành cho người Do Thái được xây dựng trên chức quyền của thầy tế lễ.
ⲓ̅ⲁ̅ⲉⲛⲉⲟⲩⲛ̅ⲟⲩϫⲱⲕ ϭⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϣⲟⲟⲡ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ⲗⲉⲩⲉⲓ. ⲡⲗⲁⲟⲥ ⲅⲁⲣ ⲉⲛⲧⲁϥϫⲓⲛⲟⲙⲟⲥ ϩⲓⲱⲱⲥ. ⲛⲉⲟⲩ ⲧⲉ ⲧⲉⲭⲣⲓⲁ ⲉⲧⲣⲉϥⲧⲱⲟⲩⲛ ⲛ̅ϭⲓⲕⲉⲟⲩⲏⲏⲃ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ. ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲥⲉⲧⲙ̅ϫⲟⲟⲥ ϫⲉ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲛ̅ⲁⲁⲣⲱⲛ.
12 Vậy, một khi thay đổi chức tế lễ, hẳn cũng phải thay đổi luật pháp.
ⲓ̅ⲃ̅ϩⲙ̅ⲡⲧⲣⲉⲩⲡⲱⲱⲛⲉ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ. ϩⲁⲡⲥ̅ ⲟⲛ ⲡⲉ ⲉⲧⲣⲉⲩⲡⲱⲱⲛⲉ ϣⲱⲡⲉ ⲙ̅ⲡⲕⲉⲛⲟⲙⲟⲥ.
13 Vì thầy tế lễ mà chúng ta nói đến lại thuộc về một đại tộc khác, trong đại tộc đó chưa từng có ai phục vụ nơi bàn thờ như thầy tế lễ.
ⲓ̅ⲅ̅ⲡⲉⲧⲟⲩϫⲱ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ⲛⲁⲓ̈ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ⲧⲁϥⲙⲉⲧⲉⲭⲉ ⲉⲕⲉⲫⲩⲗⲏ ⲧⲁⲓ̈ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲉⲗⲁⲁⲩ ⲛ̅ϩⲏⲧⲥ̅ ⲡⲣⲟⲥⲉⲭⲉ ⲉⲡⲉⲑⲩⲥⲓⲁⲥⲧⲏⲣⲓⲟⲛ·
14 Ý tôi là, Chúa chúng ta đến từ đại tộc Giu-đa, và Môi-se cũng không giao việc tế lễ gì cho đại tộc ấy.
ⲓ̅ⲇ̅ϥⲟⲩⲟⲛϩ̅ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲁⲡⲉⲛϫⲟⲉⲓⲥ ϣⲁ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁ. ⲧⲉⲫⲩⲗⲏ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲉⲙⲱⲩ̈ⲥⲏⲥ ϣⲁϫⲉⲗⲁⲁⲩ ⲉⲧⲃⲉⲟⲩⲏⲏⲃ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ϩⲏⲧⲥ̅.
15 Sự thay đổi càng nổi bật khi một thầy tế lễ khác xuất hiện, giống như Mên-chi-xê-đéc.
ⲓ̅ⲉ̅ⲉⲧⲉⲓ ⲟⲛ ⲛ̅ϩⲟⲩⲟ ϥⲟⲩⲟⲛϩ̅ ⲉⲃⲟⲗ. ⲉϣϫⲉⲕⲁⲧⲁⲡⲓⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ ϥⲛⲁⲧⲱⲟⲩⲛ ⲛ̅ϭⲓⲕⲉⲟⲩⲏⲏⲃ.
16 Thầy tế lễ này được tấn phong không theo luật lệ cổ truyền, nhưng do quyền năng của đời sống bất diệt.
ⲓ̅ⲋ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲁⲛ ⲕⲁⲧⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲛ̅ⲧⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲛ̅ⲥⲁⲣⲕⲓⲕⲟⲛ. ⲁⲗⲗⲁ ⲕⲁⲧⲁⲧϭⲟⲙ ⲙ̅ⲡⲱⲛϩ̅ ϣⲁⲉⲛⲉϩ.
ⲓ̅ⲍ̅ⲥⲉⲣ̅ⲙⲛ̅ⲧⲣⲉ ⲅⲁⲣ ϩⲁⲣⲟϥ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲉⲛⲉϩ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ. (aiōn g165)
18 Luật lệ cổ truyền về chức tế lễ đã bị bãi bỏ vì suy yếu và vô hiệu.
ⲓ̅ⲏ̅ⲁⲩⲟⲩⲱⲥϥ̅ ⲅⲁⲣ ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲧϣⲟⲣⲡ̅ ⲛ̅ⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲧⲃⲉⲧⲉⲥⲙⲛ̅ⲧⲁⲧϭⲟⲙ. ⲁⲩⲱ ⲧⲉⲥⲙⲛ̅ⲧⲁⲧⲛⲟϥⲣⲉ.
19 Luật pháp Môi-se cũng chẳng đem lại điều gì hoàn hảo. Nhưng hiện nay, chúng ta có niềm hy vọng cao cả hơn, nhờ đó chúng ta được đến gần Đức Chúa Trời.
ⲓ̅ⲑ̅ⲙ̅ⲡⲉⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲅⲁⲣ ϫⲉⲕⲗⲁⲁⲩ ⲉⲃⲟⲗ. ⲡⲉⲓ ⲇⲉ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲛ̅ⲑⲉⲗⲡⲓⲥ ⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅. ⲧⲁⲓ̈ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧⲥ̅ ⲉⲛⲛⲁϩⲱⲛ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ.
20 Điều này đã được xác lập bằng một lời thề. Con cháu A-rôn được trở nên thầy tế lễ mà không có lời thề nào cả,
ⲕ̅ⲁⲩⲱ ϫⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲉϣ ⲛ̅ⲁⲛⲁϣ ⲁⲛ. ⲛⲏ ⲙⲉⲛ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ⲟⲩⲉϣ ⲛ̅ⲁⲛⲁϣ.
21 nhưng Chúa Giê-xu đã được lập lên bằng lời thề. Vì Đức Chúa Trời đã phán với Ngài: “Chúa Hằng Hữu đã thề và sẽ không bao giờ thay đổi: ‘Con làm Thầy Tế Lễ đời đời.’” Suốt cả lịch sử, không một thầy tế lễ nào được Đức Chúa Trời thề hứa như thế. (aiōn g165)
ⲕ̅ⲁ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ϩⲛ̅ⲟⲩⲁⲛⲁϣ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲧϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲁϥ. ϫⲉ ⲁⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲱⲣⲕ̅ ⲁⲩⲱ ⲛϥ̅ⲛⲁⲣ̅ϩⲧⲏϥ ⲁⲛ. ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. (aiōn g165)
22 Do đó, Chúa Giê-xu đủ điều kiện bảo đảm chắc chắn cho giao ước tốt đẹp hơn.
ⲕ̅ⲃ̅ⲕⲁⲧⲁⲧⲉⲓ̈ϭⲟⲧ ⲁⲓ̅ⲥ̅ ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ϣⲡ̅ⲧⲱⲣⲉ ⲛ̅ⲧⲇⲓⲁⲑⲏⲕⲏ ⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅.
23 Trước kia phải có nhiều thầy tế lễ, cha truyền con nối, để tiếp tục nhiệm vụ.
ⲕ̅ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲛⲏ ⲙⲉⲛ ⲁϩⲁϩ ⲣ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⲙ̅ⲡⲙⲟⲩ ⲕⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ⲁⲛ ⲉⲙⲟⲩⲛ ⲉⲃⲟⲗ.
ⲕ̅ⲇ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ϫⲉ ϥⲛⲁϭⲱ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. ⲟⲩⲛ̅ⲧⲁϥ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲧⲉϥⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ ⲁϫⲛ̅ⲱϫⲛ̅. (aiōn g165)
25 Do đó, Chúa có quyền cứu rỗi hoàn toàn những người nhờ Ngài mà đến gần Đức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho họ.
ⲕ̅ⲉ̅ⲉⲧⲃⲉⲡⲁⲓ̈ ⲟⲛ ⲟⲩⲛ̅ϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲉⲧⲟⲩϫⲟ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲛⲁϯⲡⲉⲩⲟⲩⲟⲓ̈ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧϥ̅. ⲉϥⲟⲛϩ̅ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ⲉϥⲥⲙ̅ⲙⲉ ϩⲁⲣⲟⲟⲩ·
26 Chúa Giê-xu là Thầy Thượng Tế duy nhất đáp ứng được tất cả nhu cầu của chúng ta. Ngài thánh khiết, vô tội, trong sạch, tách biệt khỏi người tội lỗi, vượt cao hơn các tầng trời.
ⲕ̅ⲋ̅ⲟⲩⲁⲣⲭⲓⲉⲣⲉⲩⲥ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ⲧⲉⲉⲓⲙⲓⲛⲉ ⲡⲉⲧⲡⲣⲉⲡⲉⲓ ⲛⲁⲛ ⲉϥⲟⲩⲁⲁⲃ ⲛ̅ⲃⲁⲗϩⲏⲧ ⲛ̅ⲁⲧⲧⲱⲗⲙ̅. ⲉϥⲥⲁϩⲏⲩ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲛ̅ⲛⲟⲃⲉ. ⲉⲁϥϫⲓⲥⲉ ⲉⲙⲡⲏⲩⲉ.
27 Ngài không giống các thầy thượng tế Do Thái phải dâng sinh tế hằng ngày, trước vì tội họ, sau vì tội dân chúng. Nhưng Ngài hiến thân làm sinh tế chuộc tội, một lần là đủ.
ⲕ̅ⲍ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ⲁⲛⲁⲅⲕⲏ ⲙ̅ⲙⲏⲛⲉ ⲛ̅ⲑⲉ ⲛ̅ⲛ̅ⲁⲣⲭⲓⲉⲣⲉⲩⲥ ⲉϣⲁⲩⲧⲁⲗⲟ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ϩⲁⲛⲉⲩⲛⲟⲃⲉ ⲛ̅ϩⲉⲛⲑⲩⲥⲓⲁ ⲛ̅ϣⲟⲣⲡ̅. ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲱⲥ ϩⲁⲛⲁⲡⲗⲁⲟⲥ. ⲡⲁⲓ̈ ⲅⲁⲣ ⲁϥⲁⲁϥ ⲛ̅ⲟⲩⲥⲟⲡ ⲉⲁϥⲧⲁⲗⲟϥ ⲉϩⲣⲁⲓ̈.
28 Trước kia, luật pháp Môi-se bổ nhiệm những người bất toàn giữ chức thượng tế lễ. Nhưng sau này, Đức Chúa Trời dùng lời thề bổ nhiệm Con Ngài, là Đấng trọn vẹn đời đời. (aiōn g165)
ⲕ̅ⲏ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲅⲁⲣ ⲉϣⲁϥⲕⲁⲑⲓⲥⲧⲁ ⲛ̅ϩⲉⲛⲣⲱⲙⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲉⲩϣⲟⲟⲡ ϩⲱⲟⲩ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲛ̅ⲧⲁⲧϭⲟⲙ. ⲡϣⲁϫⲉ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲛ̅ⲧⲉⲡⲱⲣⲕ̅ ⲉⲧⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ. ⲡϣⲏⲣⲉ ⲡⲉ ⲉⲧϫⲏⲕ ⲉⲃⲟⲗ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. (aiōn g165)
