Sáng Thế 14
1 Lúc ấy, chiến tranh xảy ra trong xứ. Am-ra-phên, vua Si-nê-a; A-ri-óc, vua Ê-la-sa; Kết-rô-lao-me, vua Ê-lam; và Ti-đanh, vua Gô-im
In the days of Amraphel, king of Shinar, Arioch, king of Ellasar, Chedorlaomer, king of Elam, and Tidal, king of Goiim,
2 đem quân tấn công Bê-ra, vua Sô-đôm; Biệt-sa, vua Gô-mô-rơ; Si-náp, vua Át-ma; Sê-mê-be, vua Xê-bô-im, và vua Bê-la (tức là Xoa).
they made war with Bera, king of Sodom [Burning], and with Birsha, king of Gomorrah [Rebellious people, Tyrants], Shinab, king of Admah, and Shemeber, king of Zeboiim, and the king of Bela (also called Zoar [Small]).
3 Năm vua này đóng quân tại thung lũng Si-đim (tức là Biển Chết).
All these joined together in the valley of Siddim (also called the Salt Sea).
4 Trong mười hai năm, họ tùng phục Kết-rô-lao-me, nhưng sang năm thứ mười ba, họ nổi loạn.
They served Chedorlaomer for twelve years, and in the thirteenth year, they rebelled.
5 Một năm sau, Kết-rô-lao-me và các vua đồng minh đem quân chinh phạt người Rê-pha-im tại Ách-ta-rốt Cát-na-im, người Xu-xim tại Cham, người Ê-mim tại đồng bằng Ki-ri-a-ta-im,
In the fourteenth year Chedorlaomer came, and the kings who were with him, and struck the Rephaim [Descendants of Terrible one] in Ashteroth Karnaim, and the Zuzim in Ham [Hot, Intensity, Passion], and the Emim in Shaveh Kiriathaim,
6 người Hô-rít tại núi Sê-i-rơ cho đến Ên-Ba-ran gần hoang mạc.
and the Horites in their Mount Seir, to El Paran, which is by the wilderness.
7 Các vua quay lại Ên-mích-phát (tức là Ca-đe), xâm lược lãnh thổ người A-ma-léc và người A-mô-rít tại Ha-xa-xôn Tha-ma.
They returned, and came to En Mishpat (also called Kadesh), and struck all the country of the Amalekites [Descendants of Man who licks up], and also the Amorites [Descendants of Talkers], that lived in Hazazon Tamar [Palm tree].
8 Vua Sô-đôm, vua Gô-mô-rơ, vua Át-ma, vua Xê-bô-im, và vua Bê-la (tức là Xoa) đem quân dàn trận trong thung lũng Si-đim,
The king of Sodom [Burning], and the king of Gomorrah [Rebellious people, Tyrants], and the king of Admah, and the king of Zeboiim, and the king of Bela (also called Zoar [Small]) went out; and they set the battle in array against them in the valley of Siddim;
9 để chống lại Kết-rô-lao-me, vua Ê-lam; Ti-đanh, vua Gô-im; Am-ra-phên, vua Si-nê-a; và A-ri-óc, vua Ê-la-sa—(năm vua chống bốn.)
against Chedorlaomer king of Elam, and Tidal king of Goiim, and Amraphel king of Shinar, and Arioch king of Ellasar; four kings against the five.
10 Thung lũng Si-đim có nhiều hố nhựa. Quân của vua Sô-đôm và vua Gô-mô-rơ thua chạy, một phần rơi xuống hố, phần còn lại trốn lên núi.
Now the valley of Siddim was full of tar pits; and the kings of Sodom [Burning] and Gomorrah [Rebellious people, Tyrants] fled, and some fell there, and those who remained fled to the hills.
11 Quân thắng trận cướp và đem đi tất cả tài sản, lương thực trong thành Sô-đôm và Gô-mô-rơ.
They took all the goods of Sodom [Burning] and Gomorrah [Rebellious people, Tyrants], and all their food, and went their way.
12 Họ cũng bắt Lót—cháu Áp-ram ở Sô-đôm—và cướp đoạt tài sản.
They took Lot [Veil, Covering], Avram [Exalted father]’s brother’s son, who lived in Sodom [Burning], and his goods, and departed.
13 Một người chạy thoát và đến báo tin cho Áp-ram, người Hê-bơ-rơ, ngụ tại chòm cây sồi của Mam-rê, người A-mô-rít. Mam-rê, bà con của ông là Ếch-côn, và A-ne cùng kết ước với Áp-ram.
One who had escaped came and told Avram [Exalted father], the Hebrew [Immigrant]. At that time, he lived by the oaks of Mamre [Bitter, Fatness], the Amorite [Descendants of Talkers], brother of Eshcol, and brother of Aner; and they were allies of Avram [Exalted father].
14 Khi Áp-ram hay tin Lót bị bắt, ông liền tập họp 318 gia nhân đã sinh trưởng và huấn luyện trong nhà, đuổi theo địch quân cho đến Đan.
When Avram [Exalted father] sh'ma ·heard obeyed· that his relative was taken captive, he led out his trained men, born in his house, three hundred and eighteen, and pursued as far as Dan [He judged].
15 Đang đêm, ông chia quân tiến công, đánh đuổi quân địch cho đến Hô-ba, về phía bắc Đa-mách.
He divided himself against them by night, he and his servants, and struck them, and pursued them to Hobah, which is on the left hand of Damascus [Bucket of blood].
16 Ông thu hồi tất cả tài sản đã mất, cũng đem Lót, cháu mình, tài sản, cùng với phụ nữ và dân chúng.
He brought back all the goods, and also brought back his relative, Lot [Veil, Covering], and his goods, and the women also, and the other people.
17 Sau khi chiến thắng Kết-rô-lao-me và các vua đồng minh, Áp-ram quay về. Vua Sô-đôm ra đón người trong Thung lũng Các Vua.
The king of Sodom [Burning] went out to meet him after his return from the slaughter of Chedorlaomer and the kings who were with him, at the valley of Shaveh (that is, the King’s Valley).
18 Mên-chi-xê-đéc, vua Sa-lem cũng là thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao, đem bánh và rượu ra đón Áp-ram.
Malki-Tzedek king of Shalem [My king Righteousness king of City peace] brought out bread and wine. He was a priest of El 'Elyon [God Most High],
19 Mên-chi-xê-đéc chúc phước lành cho Áp-ram rằng: “Cầu Đức Chúa Trời Chí Cao, Ngài là Đấng sáng tạo trời đất ban phước lành cho Áp-ram.
so he blessed him saying, “Blessed be Avram [Exalted father] of El 'Elyon [God Most High], possessor of heaven and earth:
20 Đức Chúa Trời Chí Cao đáng được ca ngợi, vì Ngài đã giao nạp quân thù vào tay ngươi!” Áp-ram dâng cho Mên-chi-sê-đéc một phần mười tài sản và chiến lợi phẩm.
and blessed be El 'Elyon [God Most High], who has delivered your enemies into your hand.” Avram [Exalted father] gave him a tenth of all.
21 Vua Sô-đôm yêu cầu Áp-ram: “Ông giao trả người ông bắt lại cho chúng tôi. Còn tài vật thì ông có thể giữ lại.”
The king of Sodom [Burning] said to Avram [Exalted father], “Give me the people, and take the goods for yourself.”
22 Nhưng Áp-ram trả lời với vua Sô-đôm: “Tôi đã thề trước Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời Chí Cao—Đấng đã sáng tạo trời đất—
Avram [Exalted father] said to the king of Sodom [Burning], “I have lifted up my hand to Adonai, El 'Elyon [Yahweh, God Most High], possessor of heaven and earth,
23 rằng tôi không lấy vật gì của vua cả, dù một sợi chỉ hay một sợi dây giày cũng không, để vua đừng nói: ‘Nhờ ta mà nó giàu!’
that I will not take a thread nor a sandal strap nor anything that is yours, lest you should say, ‘I have made Avram [Exalted father] rich.’
24 Tôi không lấy gì cả, ngoại trừ số thực phẩm mà đám gia nhân đã ăn và phần chiến lợi phẩm chia cho các chiến sĩ đã theo tôi chiến đấu. Hãy để cho A-ne, Ếch-côn, và Mam-rê lãnh phần của họ đi.”
I will accept nothing from you except that which the young men have eaten, and the portion of the men who went with me: Aner, Eshcol, and Mamre [Bitter, Fatness]. Let them take their portion.”
