Xuất Hành 21
1 Sau đây là những luật lệ khác các ngươi phải tuân giữ:
EIA na olelo kupaa au e kau ai imua o lakou.
2 “Nếu ai mua một người Hê-bơ-rơ làm nô lệ, người ấy sẽ phục vụ trong sáu năm. Năm thứ bảy sẽ được tự do, không cần đóng tiền chuộc.
Ina kuai oe nau i kauwa Hebera, e hookauwa mai no oia i eono makahiki; a i ka hiku hoi, o kuu wale ia'ku no oia.
3 Nếu lúc bắt đầu làm nô lệ, người ấy còn độc thân, lúc ra sẽ ra một mình. Nhưng nếu đã có vợ từ trước, cả hai vợ chồng đều được tự do.
Ina i komo mai oia iloko, o kona kino wale no, alaila, e hele aku no oia iwaho, o kona kino wale no: aka, ina i mareia oia, alaila e hele pu aku no kana wahine me ia.
4 Nếu người nô lệ được chủ cưới vợ cho và nếu họ có con cái, vợ con người sẽ thuộc về chủ, chỉ có người được tự do.
Ina ua haawi mai kona haku i wahine nana, a ua hanau mai oia i mau keikikane nana, a i mau kaikamahine paha, alaila no ka haku ka wahine a me kana mau keiki. a e hele aku no ke kane, oia wale no.
5 Nhưng nếu người ấy công nhiên nói rằng: ‘Tôi thương chủ và vợ con tôi, thà ở lại còn hơn ra đi tự do.’
Aka, ina olelo ikaika mai ke kauwa, Ua aloha au i kuu haku, a me kuu wahine, a me ka'u mau ken ki, aole au e hele kuu wale ia;
6 Người chủ sẽ đem người nô lệ đến trước Đức Chúa Trời. Sau đó trình người ấy trước mặt các thẩm phán, rồi dùng dùi xỏ tai người ấy. Người ấy sẽ làm nô lệ trọn đời.
Alaila, e lawe mai kona haku ia ia i na lunakanawai; a lawe mai no hoi ia ia i ka puka, a i ka lapauwila o ka puka paha; a e hou iho koua haku i kona pepeiao i ke kui, a e hookauwa mau loa mai oia nana.
7 Nếu có người bán con gái mình làm nô lệ, đến năm thứ bảy, người nô lệ sẽ không được tự do.
Ina e kuai lilo aku ke kanaka i kana kaikamahine i kauwawahine, aole ia e hookuuia aku e like me ke kuuia'na o na kauwakane.
8 Nếu người chủ đã cưới nàng, sau lại không yêu thích nàng nữa, phải để cho người nhà nàng chuộc lại, chứ không được bán nàng cho người nước ngoài, vì chính chủ đã không trung thành với nàng.
Ina i hewa oia i na maka o kona haku, ka mea i hoopalau mai ia ia nana, alaila, o hoolapanai oia ia ia. Aole ia e hiki ke kuai aku ia ia i ko ka aina e, no kana hana ino ana ia ia.
9 Nếu chủ cưới người nô lệ cho con trai mình, chủ phải coi nàng như con gái mình vậy.
A ina ua hoopalau oia ia ia na kana keikikane, e hana aku no oia ia ia e like me ka hana ana i na kaikamahine.
10 Nếu chủ đã cưới một người nô lệ, sau lại cưới vợ khác nữa, chủ không được giảm thức ăn, y phục và tình nghĩa vợ chồng với người vợ thứ nhất.
A ina i lawe oia i wahine hou nana, mai hoemi ia i ka ai a me ka aahu, a me ka launa mare o kela wahine.
11 Nếu không làm theo ba điều này, chủ phải để cho nàng đi tự do, không cần đóng tiền chuộc”.
A i ole ia e hana aku i keia mau mea ekolu ia ia, alaila, e hookuu wale ia aku oia, me ka uku ole ia mai i ke kala.
12 “Nếu ai ra tay đánh chết người khác, sẽ bị xử tử.
O ka mea pepehi i kanaka, a make ia, e oiaio no e pepehiia oia.
13 Nhưng nếu tai nạn là do Đức Chúa Trời cho xảy ra, chứ không phải do kẻ sát nhân dự mưu, thì Ta có dự liệu một nơi cho kẻ sát nhân ẩn náu.
Ina hoohalua ole ke kanaka, a na ke Akua i haawi mai ia ia iloko o kona lima, alaila, na'u no e kuhikuhi aku ia oe i kahi nona e pee aku ai.
14 Nếu kẻ sát nhân có dự mưu giết người, thì dù có trốn nơi bàn thờ Ta, Ta cũng bắt ra xử tử.
Aka, ina i hana hookiekie ke kanaka i kona hoalauna, e pepehi maalea ia ia, e lawe no oe ia ia mai ko'u kuahu aku, i make ia.
15 Ai đánh cha hay mẹ mình phải bị xử tử.
O ka mea hahau i kona makuakane, a i kona makuwahine, e oiaio no, e make ia.
16 Ai bắt cóc một người, hoặc đem bán đi hoặc giữ lại, phải bị xử tử.
O ka mea aihne i ke kanaka, a kuai lilo aku ia ia, a ina i loaa oia ma kona lima, e oiaio no, e make ia.
17 Ai chửi rủa cha mẹ phải bị xử tử.
A o ka mea hailiili i kona makuakane, a me kona makuwahine, he oiaio no, e make ia.
18 Nếu hai người cãi nhau và một người lấy đá hay dùng tay đánh, làm người kia tuy không chết nhưng bị thương, phải nằm liệt giường,
A ina hakaka na kanaka, a pehi aku kekahi i kona hoa i ka pohaku, a kui aku i ka lima, aole hoi ia i make, na moe nae ma kahi moe;
19 nếu nạn nhân đứng dậy chống gậy đi ra ngoài được, thì người gây thương tích sẽ được tha, nhưng phải bồi thường thiệt hại, vì nạn nhân không làm việc được trong lúc đau ốm, cùng bồi thường mọi phí khoản khác cho đến khi nạn nhân lành mạnh.
Ina ala hou oia a hele iwaho ma kona kookoo, alaila, e pakele no ka mea nana ia i pepehi; aka, e uku no oia, no kona booki ana i kana hana, a nana no hoi e hoola loa aku ia ia.
20 Nếu một người chủ dùng gậy đánh người nô lệ nam hay nữ của mình, và người nô lệ chết ngay tại chỗ, thì chủ phải bị trừng phạt.
A ina e hahau ke kanaka i kana kauwakane, a i kana kauwawahine, i ka laau, a make ia malalo iho o kona lima, e oiaio no, e hoopaiia oia.
21 Nhưng nếu người nô lệ còn sống vài ngày sau khi bị đánh, thì chủ khỏi bị trừng phạt, vì người nô lệ thuộc quyền sở hữu của chủ.
Aka, ina e ola oia i hookahi la paha, a i elua paha, alaila, aole ia e hooukuia: no ka mea, oia kana kala.
22 Nếu hai người trong lúc đánh nhau, vô tình gây thương tích cho một phụ nữ có mang khiến hư thai, nhưng không gây thiệt hại gì khác, thì người gây thương tích phải bồi thường theo mức chồng phụ nữ này ấn định và được phán quan chấp thuận.
Ina hakaka na kanaka, a hooeha i ka wahine hapai keiki, a hemo aku la kana keiki, aole hoi he hewa mahope; e oiaio no e hooukuia oia e like me ka mea e kauia maluna ona e ke kane a ka wahine; a e haawi no oia imua o na lunakanawai.
23 Nhưng nếu phụ nữ này còn bị thiệt thòi gì khác, thì luật sau đây được áp dụng: Mạng đền mạng,
Aka, ina he hewa mahope, alaila, e haawi no oe i ke ola no ke ola,
24 mắt đền mắt, răng đền răng, tay đền tay, chân đền chân,
I ka maka no ka maka, i ka lima no ka lima, i ka wawae no ka wawae.
25 phỏng đền phỏng, thương tích đền thương tích, vết đòn đền vết đòn.
I ke kuni ana no ke kuni ana, i ka palapu no ka palapu, i ka paopao ana no ka paopao ana.
26 Nếu chủ đánh mù mắt một người nô lệ, dù nam hay nữ, thì người nô lệ sẽ được tự do vì mắt bị mù.
A ina e hahau ke kanaka i ka maka o kana kauwakane, a i ka maka o kana kauwawahine, a oki loa ia, alaila, e hookuu wale iho oia ia ia, no kona maka.
27 Nếu chủ đánh gãy răng một người nô lệ, dù nam hay nữ, thì người nô lệ sẽ được tự do vì răng bị gãy.
A ina kui oia i ka niho o kana kauwakane, a i ka niho o kana kauwawahine, alaila, e hookuu wale iho oia ia ia, no kona niho.
28 Nếu một con bò húc chết người, dù đàn ông hay đàn bà, thì con bò sẽ bị ném đá cho chết; còn người chủ sẽ được tha.
Ina e o iho ka bipi i ke kanaka, a i ka wahine, a make laua; alaila, e oiaio no e hailukuia ua bipi la, aole hoi e aiia kona io, a e hala ole ke kahu o ka bipi.
29 Nhưng nếu con bò có tật hay húc và chủ đã bị cảnh cáo nhưng vẫn không chịu nhốt bò lại, nếu bò này đi húc chết người, dù đàn ông hay đàn bà, thì con bò sẽ bị ném đá cho chết, và chủ bò sẽ bị xử tử.
Aka, ina i o oia mamua, a na haiia i kona kahu, aole nae ia i hoopaa ia ia, a ua pepehi oia i ke kanaka, a i ka wahine paha, alaila, e hailukuia ua bipi la, a e make no hoi kona kahu.
30 Nếu thân nhân của người chết thuận cho chủ bò chuộc mạng, chủ bò phải chuộc theo giá thân nhân định.
Aka, ina o hooukuia oia i ke kala, alaila, e haawi no oia i ka uku no kona ola, e like me ka mea i kauia maluna ona.
31 Luật trên cũng được áp dụng nếu bò húc chết một vị thành niên trai hay gái.
Ina i o oia i ke keikikane, a ina i o oia i ke kaikamahine paha, e hanaia aku no oia e like me keia kanawai.
32 Nếu bò húc chết một người nô lệ, dù nam hay nữ, thì chủ bò phải trả cho chủ người nô lệ ba mươi miếng bạc, và con bò sẽ bị ném đá cho chết.
Ina e o iho ka bipi i ke kauwakane, a i ke kauwawahine paha, alaila, e uku aku oia i kanakolu sekela kala na ko laua haku, a e hailukuia ua bipi la.
33 Nếu ai đào một cái hầm mà không đậy lại, và nếu có con bò hay lừa ngã xuống đó,
A ina wehe ke kanaka i lua, a ina eli ke kanaka i lua, aole hoi e uhi, a i haule ka bipi maloko, a he hoki paha;
34 thì chủ hầm phải trả tiền bồi thường cho chủ súc vật, và con vật chết sẽ thuộc về chủ hầm.
Alaila, e uku ka mea nana ka lua, a e haawi hoi i kala na ke kahu o laua; a e lilo ka mea make nana.
35 Nếu bò người này húc chết bò người khác, thì hai người chủ sẽ bán con bò sống chia tiền, và chia nhau con bò chết.
A ina hooeha ka bipi a ke kahi kanaka i ka kekahi, a make ia, alaila, e kuai lilo aku laua i ka bipi ola, a e puunaue i ke kala, a e puunaue no hoi laua i ka bipi i make.
36 Nhưng nếu ai đã biết bò mình có tật hay húc mà vẫn không nhốt nó lại, thì người này phải đem bò đền bò, và được giữ con bò chết.”
Aka, ina i ikeia ua o no ia bipi mamua, aole nae i hoopaa kona kahu ia ia, alaila, e oiaio no e uku aku no ia i bipi no ka bipi, a e lilo no ka bipi make nana.
