< Giảng Sư 7 >
1 Danh tiếng tốt hơn dầu quý giá. Ngày qua đời hơn hẳn ngày sinh.
A good name is better than precious oil, and the day of death, better than the day of one's birth.
2 Thà dành thời gian tại tang chế hơn tại yến tiệc. Ai rồi cũng phải chết—vậy người sống hãy để tâm suy nghĩ điều này.
It is better to go to the house of mourning than to go to the house of feasting; inasmuch as that is the end of all men: and let the living lay it to his heart.
3 Buồn bã hơn cười vui, vì buồn bã luyện lọc lòng chúng ta.
Better is vexation than laughing; for through the sadness of the countenance the heart is made better.
4 Người khôn ngoan nghiền ngẫm về sự chết, trong khi người dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
The heart of the wise is in the house of mourning; but the heart of fools is in the house of joy.
5 Thà bị người khôn ngoan chỉ trích còn hơn được người ngu dại ngợi khen.
It is better to hear the rebuke of the wise, than that a man should hear the song of fools.
6 Tiếng cười của người dại chóng qua, như tiếng nổ lách tách trong lửa. Đây cũng thật là điều vô nghĩa.
For as the crackling of thorns under a pot, so is the laughter of the fool. Also this is vanity.
7 Của hối lộ khiến người khôn hóa dại, và nó làm hư hỏng lòng người.
For [exercising] oppression maketh a wise man mad; and bribery corrupteth the heart.
8 Kết thúc việc hơn khởi đầu một việc. Lòng kiên nhẫn hơn tính kiêu căng.
Better is the end of a thing than the beginning thereof: better is the patient in spirit than the proud in spirit.
9 Đừng vội để lòng mình nóng giận, vì cơn giận sẵn trong lòng người dại.
Be not rash in thy spirit to be angry; for anger resteth in bosom of fools.
10 Đừng ước ao “những ngày quá khứ tốt đẹp.” Vì như thế chẳng phải khôn ngoan chút nào.
Thou must not say, How was it that the former days were better than these? for it is not out of wisdom that thou askest concerning this.
11 Sự khôn ngoan như kế thừa gia sản. Cả hai đều ích lợi cho đời sống của người.
Wisdom is better than an inheritance, yea, preferable for those that see the sun;
12 Khôn ngoan và tiền bạc có thể giúp mình có mọi thứ, nhưng chỉ có khôn ngoan mới cứu được mạng sống mình.
For under the shadow of wisdom [a man is equally well as] under the shadow of money; but the superior excellency of knowledge is, that wisdom giveth life to him that possesseth it.
13 Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời, vì ai có thể làm cho thẳng vật Ngài đã bẻ cong?
Consider [then] the work of God; for who can make straight what he hath made crooked?
14 Lúc thịnh vượng hãy nên vui hưởng, nhưng khi tai biến ập đến, nên biết rằng Đức Chúa Trời cho cả hai điều đó xảy ra. Nên nhớ rằng ở đời không có gì là chắc chắn.
On the day of prosperity be happy, but on the day of adversity look on: also this hath God made in equal measure with the other, to the end that man should not find the least to censure him.
15 Tôi đã thấy mọi điều trong cuộc đời vô nghĩa này, kể cả người tốt chết sớm và người ác sống lâu.
All things have I seen in the days of my vanity: there is many a righteous man that perisheth in his righteousness, and there is many a wicked man that liveth long in his wickedness.—
16 Vậy, đừng tỏ ra quá tốt hoặc quá khôn! Sao phải tự hại mình?
Be not righteous over much; neither show thyself over wise: why wouldst thou destroy thyself?
17 Mặt khác, đừng theo đường gian ác. Cũng đừng sống dại khờ! Tại sao phải chết trước hạn kỳ?
Be not wicked over much, and be no fool: why wouldst thou die before thy time?
18 Hãy chú ý những điều chỉ dẫn này, vì bất cứ ai kính sợ Đức Chúa Trời sẽ tránh được cả hai.
It is good that thou shouldst take hold of that, and that also from this thou withdraw not thy hand; for he that feareth God will come forth out of them all.
19 Một người khôn ngoan mạnh hơn mười người lãnh đạo thành.
Wisdom giveth more strength to the wise than ten rulers which were in the city.
20 Chẳng có một người nào suốt đời làm điều phải mà không phạm tội.
For no man is so righteous upon earth, that he should do always good, and never sin.—
21 Đừng chú tâm đến lời nhỏ to—kẻo con sẽ nghe lời của đầy tớ nguyền rủa mình.
Also take no heed unto all the words that are spoken: lest thou hear thy servant cursing thee.
22 Vì lòng con biết rằng chính con cũng hay nguyền rủa người khác.
For oftentimes also doth thy own heart know that thou thyself likewise hast cursed others.—
23 Tôi cố gắng hết sức để trí khôn hướng dẫn mọi suy nghĩ và hành động mình. Tôi tự nói: “Tôi kiên quyết trở nên khôn ngoan.” Nhưng sự khôn ngoan vẫn ở quá xa.
All this have I proved by wisdom: I said, I will be wise; but it was far from me.
24 Sự khôn ngoan ở nơi xa thẳm và khó tìm được?
Far is what formerly was so, and what was deep remaineth deep: who can find it out?
25 Tôi tìm kiếm khắp nơi, quyết tâm tìm kiếm sự khôn ngoan và tìm hiểu nguyên lý muôn vật. Tôi đã quyết tâm để chứng tỏ rằng gian ác là ngu dốt và dại dột là điên rồ.
Then I turned myself about together with my heart to know, and to search, and to seek out wisdom, and experience, and to know the wickedness of folly, and the foolishness of madness.
26 Tôi nhận thấy một người đàn bà quyến rũ là một cái bẫy cay đắng hơn sự chết. Tình nàng là bẫy lưới, và đôi tay mềm của nàng là dây xích. Những ai đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi tay nàng, còn người tội lỗi sẽ rơi vào bẫy của nàng.
And I find as more bitter than death the woman, whose heart is snares and nets, and whose hands are bonds: he that is deemed good before God will escape from her; but the sinner will be caught by her.
27 Người Truyền Đạo nói: “Đây là kết luận của tôi. Tôi nhận thấy điều này sau khi xem xét kỹ lưỡng từ nhiều khía cạnh.
Behold, this have I found, saith Koheleth, [adding] one to the other, to find experience,
28 Dù tôi đã tìm kiếm nhiều lần, tôi vẫn không tìm được điều mình đang tìm kiếm. Trong một nghìn người đàn ông, chỉ có một người là ngay thẳng, còn trong tất cả người đàn bà, chẳng có một người nào!
What my soul constantly sought, but I found it not; one man among a thousand did I find; but a woman among all these did I not find.
29 Nhưng tôi tìm được điều này: Đức Chúa Trời tạo dựng con người ngay thẳng, nhưng loài người lại đi theo con đường xấu của riêng mình.”
Lo, this only did I find, that God hath made man upright; but they have sought for many [sinful] devices.