Giảng Sư 7
1 Danh tiếng tốt hơn dầu quý giá. Ngày qua đời hơn hẳn ngày sinh.
A good name is better than good oil; and the day of death than the day of birth.
2 Thà dành thời gian tại tang chế hơn tại yến tiệc. Ai rồi cũng phải chết—vậy người sống hãy để tâm suy nghĩ điều này.
[It is] better to go to the house of mourning, than to go to the banquet house: since this is the end of every man; and the living man will apply good [warning] to his heart.
3 Buồn bã hơn cười vui, vì buồn bã luyện lọc lòng chúng ta.
Sorrow is better than laughter: for by the sadness of the countenance the heart will be made better.
4 Người khôn ngoan nghiền ngẫm về sự chết, trong khi người dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
The heart of the wise is in the house of mourning; but the heart of fools is in the house of mirth.
5 Thà bị người khôn ngoan chỉ trích còn hơn được người ngu dại ngợi khen.
[It is] better to hear a reproof of a wise man, than for a man to hear the song of fools.
6 Tiếng cười của người dại chóng qua, như tiếng nổ lách tách trong lửa. Đây cũng thật là điều vô nghĩa.
As the sound of thorns under a caldron, so is the laughter of fools: this is also vanity.
7 Của hối lộ khiến người khôn hóa dại, và nó làm hư hỏng lòng người.
for oppression makes a wise man mad, and destroys his noble heart.
8 Kết thúc việc hơn khởi đầu một việc. Lòng kiên nhẫn hơn tính kiêu căng.
The end of a matter is better than the beginning thereof: the patient is better than the high-minded.
9 Đừng vội để lòng mình nóng giận, vì cơn giận sẵn trong lòng người dại.
Be not hasty in your spirit to be angry: for anger will rest in the bosom of fools.
10 Đừng ước ao “những ngày quá khứ tốt đẹp.” Vì như thế chẳng phải khôn ngoan chút nào.
Say not, What has happened, that the former days were better than these? for you do not enquire in wisdom concerning this.
11 Sự khôn ngoan như kế thừa gia sản. Cả hai đều ích lợi cho đời sống của người.
Wisdom is good with an inheritance: and [there is] an advantage [by it] to them that see the sun.
12 Khôn ngoan và tiền bạc có thể giúp mình có mọi thứ, nhưng chỉ có khôn ngoan mới cứu được mạng sống mình.
For wisdom in its shadow is as the shadow of silver: and the excellence of the knowledge of wisdom will give life to him that has it.
13 Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời, vì ai có thể làm cho thẳng vật Ngài đã bẻ cong?
Behold the works of God: for who shall be able to straighten him whom God has made crooked?
14 Lúc thịnh vượng hãy nên vui hưởng, nhưng khi tai biến ập đến, nên biết rằng Đức Chúa Trời cho cả hai điều đó xảy ra. Nên nhớ rằng ở đời không có gì là chắc chắn.
In the day of prosperity live joyfully, and consider in the day of adversity: consider, [I say], God also has caused the one to agree with the other for [this] reason, that man should find nothing after him.
15 Tôi đã thấy mọi điều trong cuộc đời vô nghĩa này, kể cả người tốt chết sớm và người ác sống lâu.
I have seen all things in the days of my vanity: there is a just man perishing in his justice, and there is an ungodly man remaining in his wickedness.
16 Vậy, đừng tỏ ra quá tốt hoặc quá khôn! Sao phải tự hại mình?
Be not very just; neither be very wise: lest you be confounded.
17 Mặt khác, đừng theo đường gian ác. Cũng đừng sống dại khờ! Tại sao phải chết trước hạn kỳ?
Be not very wicked; and be not stubborn: lest you should die before your time.
18 Hãy chú ý những điều chỉ dẫn này, vì bất cứ ai kính sợ Đức Chúa Trời sẽ tránh được cả hai.
It is well for you to hold fast by this; also by this defile not your hand: for to them that fear God all things shall come forth [well].
19 Một người khôn ngoan mạnh hơn mười người lãnh đạo thành.
Wisdom will help the wise man more than ten mighty men which are in the city.
20 Chẳng có một người nào suốt đời làm điều phải mà không phạm tội.
For there is not a righteous man in the earth, who will do good, and not sin
21 Đừng chú tâm đến lời nhỏ to—kẻo con sẽ nghe lời của đầy tớ nguyền rủa mình.
Also take no heed to all the words which ungodly men shall speak; lest you hear your servant cursing you.
22 Vì lòng con biết rằng chính con cũng hay nguyền rủa người khác.
For many times he shall trespass against you, and repeatedly shall he afflict your heart; for thus also have you cursed others.
23 Tôi cố gắng hết sức để trí khôn hướng dẫn mọi suy nghĩ và hành động mình. Tôi tự nói: “Tôi kiên quyết trở nên khôn ngoan.” Nhưng sự khôn ngoan vẫn ở quá xa.
All these things have I proved in wisdom: I said, I will be wise; but it was far from me.
24 Sự khôn ngoan ở nơi xa thẳm và khó tìm được?
[That which is] far beyond what was, and a great depth, who shall find it out?
25 Tôi tìm kiếm khắp nơi, quyết tâm tìm kiếm sự khôn ngoan và tìm hiểu nguyên lý muôn vật. Tôi đã quyết tâm để chứng tỏ rằng gian ác là ngu dốt và dại dột là điên rồ.
I and my heart went round about to know, and to examine, and to seek wisdom, and the account [of things], and to know the folly and trouble and madness of the ungodly man.
26 Tôi nhận thấy một người đàn bà quyến rũ là một cái bẫy cay đắng hơn sự chết. Tình nàng là bẫy lưới, và đôi tay mềm của nàng là dây xích. Những ai đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi tay nàng, còn người tội lỗi sẽ rơi vào bẫy của nàng.
And I find her [to be], and I will pronounce [to be] more bitter than death the woman which is a snare, and her heart nets, [who has] a band in her hands: [he that is] good in the sight of God shall be delivered from her; but the sinner shall be caught by her.
27 Người Truyền Đạo nói: “Đây là kết luận của tôi. Tôi nhận thấy điều này sau khi xem xét kỹ lưỡng từ nhiều khía cạnh.
Behold, this have I found, said the Preacher, [seeking] by one at a time to find out the account,
28 Dù tôi đã tìm kiếm nhiều lần, tôi vẫn không tìm được điều mình đang tìm kiếm. Trong một nghìn người đàn ông, chỉ có một người là ngay thẳng, còn trong tất cả người đàn bà, chẳng có một người nào!
which my soul sought after, but I found not: for I have found one man of a thousand; but a woman in all these I have not found.
29 Nhưng tôi tìm được điều này: Đức Chúa Trời tạo dựng con người ngay thẳng, nhưng loài người lại đi theo con đường xấu của riêng mình.”
But, behold, this have I found, that God made man upright; but they have sought out many devices.
