Giảng Sư 7
1 Danh tiếng tốt hơn dầu quý giá. Ngày qua đời hơn hẳn ngày sinh.
A good reputation is better than expensive perfume, and the day you die is better than the day you were born.
2 Thà dành thời gian tại tang chế hơn tại yến tiệc. Ai rồi cũng phải chết—vậy người sống hãy để tâm suy nghĩ điều này.
It's better to go to a funeral than to a party. In the end, everyone dies, and those who are still alive should think about it.
3 Buồn bã hơn cười vui, vì buồn bã luyện lọc lòng chúng ta.
Sorrow is better than laughter, for tragedy helps us by making us think.
4 Người khôn ngoan nghiền ngẫm về sự chết, trong khi người dại chỉ nghĩ đến vui chơi.
Wise people think about the impact of death, while those who are fools only think about having a good time.
5 Thà bị người khôn ngoan chỉ trích còn hơn được người ngu dại ngợi khen.
It's better to listen to criticism from a wise person than to hear the song of fools.
6 Tiếng cười của người dại chóng qua, như tiếng nổ lách tách trong lửa. Đây cũng thật là điều vô nghĩa.
The laughter of fools is like the crackling of thorn twigs burning under a pot—without sense and quickly over.
7 Của hối lộ khiến người khôn hóa dại, và nó làm hư hỏng lòng người.
Extorting money from others makes wise people into fools, and accepting bribes corrupts the mind.
8 Kết thúc việc hơn khởi đầu một việc. Lòng kiên nhẫn hơn tính kiêu căng.
Completing something is better than starting it. Being patient is better than being proud.
9 Đừng vội để lòng mình nóng giận, vì cơn giận sẵn trong lòng người dại.
Don't be quick to get angry, for anger controls the minds of fools.
10 Đừng ước ao “những ngày quá khứ tốt đẹp.” Vì như thế chẳng phải khôn ngoan chút nào.
Don't ask, “Why were the good old days better than now?” Asking such questions shows you are not wise.
11 Sự khôn ngoan như kế thừa gia sản. Cả hai đều ích lợi cho đời sống của người.
Wisdom is good—it's like receiving an inheritance. It benefits everyone in life.
12 Khôn ngoan và tiền bạc có thể giúp mình có mọi thứ, nhưng chỉ có khôn ngoan mới cứu được mạng sống mình.
For wisdom provides security, as does money, but the advantage for those who have wisdom is that they are kept safe and sound!
13 Hãy suy ngẫm công việc của Đức Chúa Trời, vì ai có thể làm cho thẳng vật Ngài đã bẻ cong?
Think about what God does. If he makes something bent, you can't straighten it!
14 Lúc thịnh vượng hãy nên vui hưởng, nhưng khi tai biến ập đến, nên biết rằng Đức Chúa Trời cho cả hai điều đó xảy ra. Nên nhớ rằng ở đời không có gì là chắc chắn.
On a good day, be happy. When a bad day comes, stop and think. God made each day, so you don't know what will happen to you next.
15 Tôi đã thấy mọi điều trong cuộc đời vô nghĩa này, kể cả người tốt chết sớm và người ác sống lâu.
Throughout my life I've seen so much that is hard to understand. Good people who die young despite doing what is right, and wicked people who live long evil lives.
16 Vậy, đừng tỏ ra quá tốt hoặc quá khôn! Sao phải tự hại mình?
Don't think you can make yourself right by a lot of religious observance, and don't pretend to be so wise. Do you want to destroy yourself?
17 Mặt khác, đừng theo đường gian ác. Cũng đừng sống dại khờ! Tại sao phải chết trước hạn kỳ?
On the other hand, don't decide to live an evil life—don't be a fool! Why die before your time?
18 Hãy chú ý những điều chỉ dẫn này, vì bất cứ ai kính sợ Đức Chúa Trời sẽ tránh được cả hai.
You ought to keep in mind these warnings. Those who follow God will be sure to avoid both.
19 Một người khôn ngoan mạnh hơn mười người lãnh đạo thành.
Wisdom gives a wise person greater power than ten town councilors.
20 Chẳng có một người nào suốt đời làm điều phải mà không phạm tội.
There's not one good person in all the world who always does what is right and never sins.
21 Đừng chú tâm đến lời nhỏ to—kẻo con sẽ nghe lời của đầy tớ nguyền rủa mình.
Don't take to heart everything that people say, otherwise you may hear your servant talking badly about you,
22 Vì lòng con biết rằng chính con cũng hay nguyền rủa người khác.
for you know how many times you yourself have talked badly about others!
23 Tôi cố gắng hết sức để trí khôn hướng dẫn mọi suy nghĩ và hành động mình. Tôi tự nói: “Tôi kiên quyết trở nên khôn ngoan.” Nhưng sự khôn ngoan vẫn ở quá xa.
I have examined all this using the principles of wisdom. I told myself, “I will think wisely.” But wisdom eluded me.
24 Sự khôn ngoan ở nơi xa thẳm và khó tìm được?
Everything that exists is beyond our grasp—too deep for our understanding. Who can comprehend it?
25 Tôi tìm kiếm khắp nơi, quyết tâm tìm kiếm sự khôn ngoan và tìm hiểu nguyên lý muôn vật. Tôi đã quyết tâm để chứng tỏ rằng gian ác là ngu dốt và dại dột là điên rồ.
I turned my thoughts to discover, investigate, and to find out more about wisdom and what makes sense. I wanted to know more about how stupid evil really is, and how ridiculous it is to be a fool.
26 Tôi nhận thấy một người đàn bà quyến rũ là một cái bẫy cay đắng hơn sự chết. Tình nàng là bẫy lưới, và đôi tay mềm của nàng là dây xích. Những ai đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát khỏi tay nàng, còn người tội lỗi sẽ rơi vào bẫy của nàng.
I discovered something more horrible than death: foolishness like a woman who tries to entrap you, who wants to use her mind and hands to catch you and tie you up. Those who follow God will not be caught, but sinners will fall into her trap.
27 Người Truyền Đạo nói: “Đây là kết luận của tôi. Tôi nhận thấy điều này sau khi xem xét kỹ lưỡng từ nhiều khía cạnh.
This is what I discovered after putting two and two together to try and find out what it all meant, says the Teacher.
28 Dù tôi đã tìm kiếm nhiều lần, tôi vẫn không tìm được điều mình đang tìm kiếm. Trong một nghìn người đàn ông, chỉ có một người là ngay thẳng, còn trong tất cả người đàn bà, chẳng có một người nào!
Although I really searched, I didn't find what I was looking for. People say, “I found one man among a thousand, but not one woman.”
29 Nhưng tôi tìm được điều này: Đức Chúa Trời tạo dựng con người ngay thẳng, nhưng loài người lại đi theo con đường xấu của riêng mình.”
But I did find this one thing: God made people to do what's right, but they have followed their own ideas.
