Giảng Sư 10
1 Như một con ruồi chết làm hôi thối dầu thơm, một phút điên dại làm mất khôn ngoan và danh dự.
As dead flies cause perfume to stink, so a little folly can overpower wisdom and honor.
2 Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải; lòng người dại dột nghiêng về điều trái.
The heart of a wise person tends to the right, but the heart of a fool tends to the left.
3 Con có thể nhận ra người dại qua cách đi đứng của họ trên đường!
When a fool walks down a road, his thinking is deficient, proving to everyone he is a fool.
4 Nếu chủ nổi giận với con, đừng bỏ việc! Thái độ mềm mỏng có thể ngăn ngừa tội nặng.
If the emotions of a ruler rise up against you, do not leave your work. Calm can quiet down great outrage.
5 Tôi có thấy một điều tệ hại khác dưới mặt trời. Các vua và những người lãnh đạo đã tạo lỗi lầm
There is an evil that I have seen under the sun, a kind of error that comes from a ruler:
6 khi họ cất nhắc người ngu dại lên chức vụ cao, và người có nhiều khả năng phải giữ địa vị thấp kém.
Fools are given leadership positions, while successful men are given low positions.
7 Tôi còn thấy cảnh đầy tớ đi ngựa như các hoàng tử—và hoàng tử lại đi bộ như đầy tớ!
I have seen slaves riding horses, and successful men walking like slaves on the ground.
8 Ai đào hố phải sa xuống hố. Ai phá vách nhà cũ sẽ bị rắn rết cắn.
Anyone who digs a pit can fall into it, and whenever someone breaks down a wall, a snake can bite him.
9 Người lăn đá bị đá đè. Người bổ củi bị củi gây thương tích.
Whoever cuts out stones can be hurt by them, and the man who chops wood is endangered by it.
10 Dùng một cái rìu cùn sẽ phí nhiều sức, vậy phải mài lưỡi rìu trước. Đó là giá trị của sự khôn ngoan; nó sẽ giúp cho sự thành công.
If an iron blade is dull, and a man does not sharpen it, then he must use more strength, but wisdom provides an advantage for success.
11 Nếu rắn cắn trước khi bị ếm, thì thầy bùa rắn có ích lợi gì?
If a snake bites before it is charmed, then there is no advantage for the charmer.
12 Lời nói của người khôn đem lại thắng lợi, nhưng miệng lưỡi người dại đem lại tai họa hiểm nghèo.
The words of a wise man's mouth are gracious, but the lips of a fool consume him.
13 Người dại khởi đầu bằng những lời dại khờ, rồi kết thúc bằng những lời điên cuồng, độc hại;
As words begin to flow from a fool's mouth, foolishness comes out, and at the end his mouth flows with wicked madness.
14 họ khoác lác, rườm rà nói mãi. Không ai biết được việc gì sẽ xảy ra; không ai có thể đoán được việc tương lai.
A fool multiplies words, but no one knows what is coming. Who knows what is coming after him?
15 Người dại phí sức khi làm việc đến độ không còn biết đường về thành.
The toil of fools wearies them, so that they do not even know the road to town.
16 Thật khốn cho quốc gia có vua còn trẻ, có người lãnh đạo đãi tiệc lúc hừng đông.
Woe to you, land, if your king is a young boy, and if your leaders begin feasting in the morning!
17 Phước cho quốc gia có vua thuộc dòng quý tộc, và cấp lãnh đạo chỉ ăn uống để bổ sức chứ không phải để say sưa.
But blessed are you, land, if your king is the son of nobles, and if your leaders eat at the right time, for strength, and not for drunkenness!
18 Sự biếng nhác làm mái nhà xiêu vẹo; lười chảy thây làm nhà dột khắp nơi.
Because of laziness the roof sinks in, and because of idle hands the house leaks.
19 Tiệc tùng tạo tiếng cười, rượu nồng thêm vui vẻ, và tiền bạc giải quyết mọi vấn đề!
People prepare food for laughter, wine brings enjoyment to life, and money fills the need for everything.
20 Đừng nhục mạ vua, dù chỉ trong tư tưởng. Và đừng nguyền rủa người giàu có, dù ở trong phòng ngủ mình. Vì chim trời có thể loan truyền lời con và loài có cánh có thể thuật điều con nói.
Do not curse the king, not even in your mind, and do not curse rich people in your bedroom. For a bird of the sky might carry your words; whatever has wings can spread the matter.
