< Giảng Sư 10 >
1 Như một con ruồi chết làm hôi thối dầu thơm, một phút điên dại làm mất khôn ngoan và danh dự.
Dying flies spoil the sweetness of the ointment. Wisdom and glory is more precious than a small and shortlived folly.
2 Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải; lòng người dại dột nghiêng về điều trái.
The heart of a wise man is in his right hand, and the heart of a fool is in his left hand.
3 Con có thể nhận ra người dại qua cách đi đứng của họ trên đường!
Yea, and the fool when he walketh in the way, whereas be himself is a fool, esteemeth all men fools.
4 Nếu chủ nổi giận với con, đừng bỏ việc! Thái độ mềm mỏng có thể ngăn ngừa tội nặng.
If the spirit of him that hath power, ascend upon thee, leave not thy place: because care will make the greatest sins to cease.
5 Tôi có thấy một điều tệ hại khác dưới mặt trời. Các vua và những người lãnh đạo đã tạo lỗi lầm
There is an evil that I have seen under the sun, as it were by an error proceeding from the face of the prince:
6 khi họ cất nhắc người ngu dại lên chức vụ cao, và người có nhiều khả năng phải giữ địa vị thấp kém.
A fool set in high dignity, and the rich sitting beneath.
7 Tôi còn thấy cảnh đầy tớ đi ngựa như các hoàng tử—và hoàng tử lại đi bộ như đầy tớ!
I have seen servants upon horses: and princes walking on the ground as servants.
8 Ai đào hố phải sa xuống hố. Ai phá vách nhà cũ sẽ bị rắn rết cắn.
He that diggeth a pit, shall fall into it: and he that breaketh a hedge, a serpent shall bite him.
9 Người lăn đá bị đá đè. Người bổ củi bị củi gây thương tích.
He that removeth stones, shall be hurt by them: and he that cutteth trees, shall be wounded by them.
10 Dùng một cái rìu cùn sẽ phí nhiều sức, vậy phải mài lưỡi rìu trước. Đó là giá trị của sự khôn ngoan; nó sẽ giúp cho sự thành công.
If the iron be blunt, and be not as before, but be made blunt, with much labour it shall be sharpened: and after industry shall follow wisdom.
11 Nếu rắn cắn trước khi bị ếm, thì thầy bùa rắn có ích lợi gì?
If a serpent bite in silence, he is nothing better that backbiteth secretly.
12 Lời nói của người khôn đem lại thắng lợi, nhưng miệng lưỡi người dại đem lại tai họa hiểm nghèo.
The words of the mouth of a wise man are grace: but the lips of a fool shall throw him down headlong.
13 Người dại khởi đầu bằng những lời dại khờ, rồi kết thúc bằng những lời điên cuồng, độc hại;
The beginning of his words is folly, and the end of his talk is a mischievous error.
14 họ khoác lác, rườm rà nói mãi. Không ai biết được việc gì sẽ xảy ra; không ai có thể đoán được việc tương lai.
A fool multiplieth words. A man cannot tell what hath been before him: and what shall be after him, who can tell him?
15 Người dại phí sức khi làm việc đến độ không còn biết đường về thành.
The labour of fools shall afflict them that know not bow to go to the city.
16 Thật khốn cho quốc gia có vua còn trẻ, có người lãnh đạo đãi tiệc lúc hừng đông.
Woe to thee, O land, when thy king is a child, and when the princes eat in the morning.
17 Phước cho quốc gia có vua thuộc dòng quý tộc, và cấp lãnh đạo chỉ ăn uống để bổ sức chứ không phải để say sưa.
Blessed is the land, whose king is noble, and whose princes eat in due season for refreshment, and not for riotousness.
18 Sự biếng nhác làm mái nhà xiêu vẹo; lười chảy thây làm nhà dột khắp nơi.
By slothfulness a building shall be brought down, and through the weakness of hands, the house shall drop through.
19 Tiệc tùng tạo tiếng cười, rượu nồng thêm vui vẻ, và tiền bạc giải quyết mọi vấn đề!
For laughter they make bread, and wine that the living may feast: and all things obey money.
20 Đừng nhục mạ vua, dù chỉ trong tư tưởng. Và đừng nguyền rủa người giàu có, dù ở trong phòng ngủ mình. Vì chim trời có thể loan truyền lời con và loài có cánh có thể thuật điều con nói.
Detract not the king, no not in thy thought; and speak not evil of the rich man in thy private chamber: because even the birds of the air will carry thy voice, and he that hath wings will tell what thou hast said.