Giảng Sư 10
1 Như một con ruồi chết làm hôi thối dầu thơm, một phút điên dại làm mất khôn ngoan và danh dự.
Gagoba: bogoi da gabusiga: manoma ganagu ganodini sali, amo huluane gaha hamomusa: dawa: Amola gagaoui hou fonobahadi da bagade dawa: su hou bagade amo wadela: lesimusa: dawa:
2 Lòng người khôn ngoan hướng về điều phải; lòng người dại dột nghiêng về điều trái.
Bagade dawa: su dunu da hi hou hamosea, moloidafa hou hamosa. Amola gagaoui dunu da hi hou hamosea, wadela: i hou fawane hamosa.
3 Con có thể nhận ra người dại qua cách đi đứng của họ trên đường!
Amomane, gagaoui dunu da degabo misi dunu logoa gousa: sea, ilia da ea gagaoui hou hedolo dawa: mu. E da hi hou hamobeba: le, dunu huluane ilima hi gagaoui hou olelesa.
4 Nếu chủ nổi giận với con, đừng bỏ việc! Thái độ mềm mỏng có thể ngăn ngừa tội nặng.
Dia ouligisu dunu da dima ougi ba: sea, dia hawa: hamosu mae yolesima. Di da asabole esalea, dia bagade giadofai da gogolema: ne olofoi dagoi ba: mu.
5 Tôi có thấy một điều tệ hại khác dưới mặt trời. Các vua và những người lãnh đạo đã tạo lỗi lầm
Na da giadofai hou afae osobo bagadega dialebe ba: i. Amo giadofasu ouligisu dunu da hamosa.
6 khi họ cất nhắc người ngu dại lên chức vụ cao, và người có nhiều khả năng phải giữ địa vị thấp kém.
Ilia da gagaoui dunu amo ouligisu hawa: hamoma: ne ilegesa. Amola bagade gagui dunu yolesisa.
7 Tôi còn thấy cảnh đầy tớ đi ngựa như các hoàng tử—và hoàng tử lại đi bộ như đầy tớ!
Na da udigili hawa: hamosu dunu hosiga fila heda: lebe ba: i. Amola hina bagade ea fi dunu udigili hawa: hamosu dunu agoane emoga ahoanebe ba: i.
8 Ai đào hố phải sa xuống hố. Ai phá vách nhà cũ sẽ bị rắn rết cắn.
Dia da uli dogonesisia, dina: amo ganodini sa: imu. Di da dobea fei gadelale dasea, sania da di gasomanu.
9 Người lăn đá bị đá đè. Người bổ củi bị củi gây thương tích.
Di da igi gagoudasu sogebi hawa: hamosea, di da igiga se nabimu. Di da ifa oda hida: sea, di da amo hamonana, se nabimu.
10 Dùng một cái rìu cùn sẽ phí nhiều sức, vậy phải mài lưỡi rìu trước. Đó là giá trị của sự khôn ngoan; nó sẽ giúp cho sự thành công.
Dia goaha: i da bahuai, amola di amo hame debesea, di da amoga hawa: bagade hamone helemu. Hidadea dia hawa: hamosu ilegemu da defea.
11 Nếu rắn cắn trước khi bị ếm, thì thầy bùa rắn có ích lợi gì?
Di da asigi dawa: suga sania ouligimu da defea. Be sania da hidadea di gasonasea, amo da dia ouligisu hou wadela: lesimu.
12 Lời nói của người khôn đem lại thắng lợi, nhưng miệng lưỡi người dại đem lại tai họa hiểm nghèo.
Dunu eno da bagade dawa: su dunu ea sia: beba: le, ema nodosa. Be gagaoui dunu ea sia: i liligi da ea hou wadela: lesisa.
13 Người dại khởi đầu bằng những lời dại khờ, rồi kết thúc bằng những lời điên cuồng, độc hại;
E da ea sia: udigili hamedei agoane musa. Be ea sia: dagosu da doulasi dunu ea sia: agoane ba: sa.
14 họ khoác lác, rườm rà nói mãi. Không ai biết được việc gì sẽ xảy ra; không ai có thể đoán được việc tương lai.
Gagaoui da gebewane mae yolesili sia: daha. Dunu afae da fa: no hedolo mabe hou hamedafa dawa: Amola ninia bogole fa: no hamomu, dunu huluane da adomu gogolei.
15 Người dại phí sức khi làm việc đến độ không còn biết đường về thành.
Di da bagade hawa: hamobeba: le, gufia: ne esalumu da defea hame. Gagaoui dunu amo da hi diasua buhagimu logo da hame dawa: , agoai dunu fawane da agoane hawa: hamosa.
16 Thật khốn cho quốc gia có vua còn trẻ, có người lãnh đạo đãi tiệc lúc hừng đông.
Soge amo ea hina bagade da goi fawane, amola ea ouligisu dunu da daeya ganini hahabe lolo nabe fawane hamosa, amo soge da bidi hamosu ba: mu.
17 Phước cho quốc gia có vua thuộc dòng quý tộc, và cấp lãnh đạo chỉ ăn uống để bổ sức chứ không phải để say sưa.
Be soge amogawi ea hina bagade da hi asigi dawa: suga hawa: hamosa, amola ea ouligisu dunu da ilegesu defele ha: i naha amola ilia hou ouligisa amola feloale hame hamosa, amo soge da hahawane bagade gala.
18 Sự biếng nhác làm mái nhà xiêu vẹo; lười chảy thây làm nhà dột khắp nơi.
Dunu da hawa: hamomu higabeba: le, ea diasu figisu hame hahamosea, amo da dadadini, diasu amola da gelemu.
19 Tiệc tùng tạo tiếng cười, rượu nồng thêm vui vẻ, và tiền bạc giải quyết mọi vấn đề!
Di da lolo nasea, hahawane ba: mu, amola waini hano nasea, hahawane ba: mu. Be muni hame galea, ha: i manu amola waini hano lamu da hamedei ba: mu.
20 Đừng nhục mạ vua, dù chỉ trong tư tưởng. Và đừng nguyền rủa người giàu có, dù ở trong phòng ngủ mình. Vì chim trời có thể loan truyền lời con và loài có cánh có thể thuật điều con nói.
Osobo bagade hina bagade amoma lalasogole mae sia: ma. Amola dia golabe sesei amo ganodini, bagade gagui dunu ilia houba: le amo mae lalasogole sia: ma. Bai sioga da amo sia: ilima mini asili, adosa: besa: le, mae sia: ma.
