Công Vụ Các Sứ đồ 16
1 Lần đầu Phao-lô đến thành Đẹt-bơ và Lít-trơ, tại Lít-trơ có một tính hữu trẻ tên Ti-mô-thê. Mẹ cậu là tín hữu Do Thái, nhưng cha là người Hy lạp.
Among other places Paul went to Derbe and Lystra. At the latter place they found a disciple, named Timothy, whose mother was a Jewess who had become a believer in Christ, while his father was a Greek,
2 Anh em ở Lít-trơ và Y-cô-ni đều khen ngợi cậu,
and who was well spoken of by the Brethren in Lystra and Iconium.
3 vì vậy, Phao-lô muốn đem Ti-mô-thê theo, nên ông làm lễ cắt bì cho cậu. Vì người Do Thái ở các nơi ấy đều biết cha cậu là người Hy Lạp.
Wishing to take this man with him on his journey, Paul caused him to be circumcised on account of the Jews in that neighbourhood, for they all knew that his father had been a Greek.
4 Đoàn truyền giáo đến thành phố nào cũng bảo các tín hữu phải vâng giữ quyết nghị của các sứ đồ và các trưởng lão tại Giê-ru-sa-lem.
As they traveled from town to town, they gave the Brethren the decisions which had been reached by the Apostles and Officers of the Church at Jerusalem, for them to observe.
5 Vậy đức tin của các Hội Thánh càng vững mạnh và mỗi ngày số tín hữu càng gia tăng.
So the Churches grew stronger in the Faith, and increased in numbers from day to day.
6 Sau đó, Phao-lô và Si-la qua các xứ Phi-ri-gi và Ga-la-ti, vì Chúa Thánh Linh không cho giảng đạo ở Tiểu Á trong thời gian ấy.
They next went through the Phrygian district of Galatia, but were restrained by the Holy Spirit from delivering the Message in Roman Asia.
7 Khi đến ngang My-si-a, họ định vào xứ Bi-thi-ni nhưng Thánh Linh của Chúa Giê-xu không cho phép,
When they reached the borders of Mysia, they attempted to go into Bithynia, but the Spirit of Jesus did not permit them.
8 nên họ vượt qua xứ My-si-a xuống thành Trô-ách.
Passing through Mysia, they went down to Troas;
9 Đêm ấy, Phao-lô thấy khải tượng: Một người Ma-xê-đoan đứng trước mặt ông van nài: “Xin đến xứ Ma-xê-đoan cứu giúp chúng tôi.”
and there one night Paul saw a vision. A Macedonian was standing and appealing to him — ‘Come over to Macedonia and help us.’
10 Được khải tượng ấy, chúng tôi tìm cách đi Ma-xê-đoan ngay, vì tin chắc Đức Chúa Trời bảo chúng tôi truyền giảng Phúc Âm tại đó.
So, immediately after Paul had seen the vision, we looked for an opportunity to cross over to Macedonia, concluding that God had summoned us to tell the Good News to the people there.
11 Từ Trô-ách, chúng tôi đáp tàu thẳng qua Sa-mô-trắc, ngày sau tới Nê-a-bô-li,
Accordingly we set sail from Troas, and ran before the wind to Samothrace, reaching Neapolis the next day.
12 rồi đến Phi-líp, thành phố của tỉnh Ma-xê-đoan, thuộc địa La Mã, chúng tôi ở lại đây nhiều ngày.
From there we made our way to Philippi, which is the principal city of that part of Macedonia, and also a Roman Settlement. In that city we spent several days.
13 Ngày Sa-bát chúng tôi ra ngoài thành, đến bên bờ sông là nơi người ta họp nhau cầu nguyện. Chúng tôi ngồi giảng giải Phúc Âm cho các phụ nữ đang họp.
On the Sabbath we went outside the gate to the river-side, where we supposed there would be a Place of Prayer; and we sat down and talked to the women who were gathered there.
14 Có bà Ly-đi, quê ở Thi-a-ti-rơ, buôn vải nhuộm, là người sùng kính Đức Chúa Trời. Được Chúa mở tâm trí, bà chăm chú nghe Phao-lô giảng dạy.
Among them was a woman, named Lydia, belonging to Thyatira, a dealer in purple cloth, who was accustomed to join in the worship of God. The Lord touched this woman’s heart, so that she gave attention to the Message delivered by Paul,
15 Cả gia đình bà đều chịu báp-tem. Bà mời chúng tôi về nhà: “Nếu các ông thấy tôi có lòng tin Chúa, xin kính mời các ông ở lại nhà tôi.”
and, when she and her household had been baptized, she urged us to become her guests. “Since you have shown your conviction,” she said, “that I really am a believer in the Lord, come and stay in my house.” And she insisted on our doing so.
16 Một hôm, chúng tôi đến chỗ cầu nguyện bên bờ sông, gặp một đầy tớ gái bị quỷ ám, có thể bói số nên kiếm được nhiều tiền cho chủ.
One day, as we were on our way to the Place of Prayer, we were met by a girl possessed by a divining spirit, who made large profits for her masters by fortune-telling.
17 Cô theo sau Phao-lô và chúng tôi, luôn miệng kêu lên: “Các ông này là đầy tớ của Đức Chúa Trời Chí Cao, đến đây giảng đạo cứu rỗi.”
This girl followed Paul and the rest of us, calling: “These men are servants of the most high God, and they are bringing you news of a way to Salvation.”
18 Việc này cứ xảy ra nhiều ngày liên tiếp đến nỗi Phao-lô phiền lắm, quay lại bảo quỷ: “Nhân danh Chúa Cứu Thế Giê-xu, ta truyền bảo ngươi phải ra khỏi người này!” Lập tức quỷ bị trục xuất.
She had been doing this for several days, when Paul, much vexed, turned and said to the spirit within her: “In the Name of Jesus Christ I command you to leave her.” That very moment the spirit left her.
19 Những người chủ thấy không còn dùng cô để kiếm lợi được nữa, liền bắt Phao-lô và Si-la, đưa đến quảng trường.
When her masters saw that there was no hope of further profit from her, they seized Paul and Silas, dragged them into the public square to the authorities,
20 Họ kéo hai ông đến trước các phán quan, vu cáo rằng: “Mấy người Do Thái này làm loạn trong thành phố chúng ta.
and took them before the Magistrates. “These men are causing a great disturbance in our town,” they complained;
21 Họ xúi giục dân chúng làm những điều trái luật La Mã!”
“They are Jews, and they are teaching customs which it is not right for us, as Romans, to sanction or adopt.”
22 Dân chúng cũng nổi dậy chống đối hai ông, nên các phán quan ra lệnh lột áo và đánh đòn.
On this the mob rose as one man against them, and the Magistrates stripped them of their clothing and ordered them to be beaten with rods.
23 Sau khi bị đánh đập tàn nhẫn, hai ông bị giam vào ngục. Viên giám ngục được lệnh canh gác nghiêm mật.
After beating them severely, the Magistrates put them in prison, with orders to the Governor of the Jail to keep them in safe custody.
24 Viên giám ngục đem giam hai ông vào phòng tối và cùm chân lại.
On receiving so strict an order, the Governor put them into the inner cell, and secured their feet in the stocks.
25 Khoảng nửa đêm, Phao-lô và Si-la cầu nguyện và ca ngợi Chúa; các tù nhân đều lắng nghe.
About midnight, while Paul and Silas were praying and singing hymns to God, and while the prisoners were listening to them,
26 Thình lình có trận động đất dữ dội. Nền ngục thất rung chuyển. Tất cả cửa ngục đều mở tung. Xiềng xích bị tháo rời ra cả.
suddenly there was an earthquake of such violence that the Jail was shaken to its foundations; all the doors flew open, and all the prisoners’ chains were loosened.
27 Giám ngục thức giấc, thấy các cửa ngục đều mở, tưởng các tù nhân đã trốn thoát nên ông rút gươm tự sát,
Roused from his sleep, and seeing the prison doors open, the Governor drew his sword intending to kill himself, in the belief that the prisoners had escaped.
28 nhưng Phao-lô kêu lớn: “Đừng hủy mình! Chúng tôi còn cả đây!”
But Paul called our loudly: “Do not harm yourself; we are all here.”
29 Giám ngục sai lấy đèn rồi chạy vào phòng tối, run sợ quỳ dưới chân Phao-lô và Si-la.
Calling for a light, the Governor rushed in, and flung himself trembling at the feet of Paul and Silas.
30 Ông đưa hai người ra ngoài, rồi hỏi: “Thưa các ông, tôi phải làm gì để được cứu rỗi?”
Then he led them out, and said: “What must I do to be saved?”
31 Họ đáp: “Tin Chúa Giê-xu thì ông và cả nhà ông sẽ được cứu!”
“Believe in Jesus, our Lord,” they replied, “and you shall be saved, you and your household too.”
32 Hai ông giảng giải Đạo Chúa cho giám ngục và mọi người trong nhà.
Then they spoke to him of God’s Message, and to all his household as well.
33 Ngay lúc đêm khuya, giám ngục đem hai ông đi rửa vết thương rồi lập tức tin Chúa và chịu báp-tem với cả gia đình.
And that very hour of the night he took them and washed their wounds, and he himself and every one belonging to him were baptized without delay.
34 Giám ngục đưa hai ông về nhà, dọn tiệc khoản đãi và hết sức vui mừng vì mình và cả nhà đã tin Đức Chúa Trời.
Afterwards he took them up to his house and set before them something to eat, rejoicing that he, with all his household, had come to believe in God.
35 Đến sáng, các quan chức thành phố sai cảnh vệ đến nói với giám ngục: “Hãy phóng thích hai người ấy đi!”
In the morning the Magistrates sent the police with an order for the men to be discharged.
36 Giám ngục thuật lại cho Phao-lô: “Các quan chức thành phố truyền thả ông và Si-la. Vậy xin các ông ra đi bình an.”
The Governor of the Jail told Paul of his instructions. “The Magistrates have sent an order for your discharge,” he said, “so you had better leave the place at once and go quietly away.”
37 Nhưng Phao-lô đáp: “Chúng tôi có quốc tịch La Mã. Khi chưa thành án, người ta đã đánh đòn chúng tôi trước công chúng, rồi giam vào ngục. Bây giờ lại muốn chúng tôi âm thầm ra đi sao? Không được! Chính họ phải đến đưa chúng tôi ra.”
But Paul’s answer to them was: “They have flogged us in public without trial, though we are Roman citizens, and they have put us in prison, and now they are for sending us out secretly! No, indeed! Let them come and take us out themselves.”
38 Cảnh vệ báo lên các quan chức thành phố. Biết mình đã hành động trái luật đối với công dân La Mã, các quan chức thành phố sợ hãi,
The police reported his words to the Magistrates, who, on hearing that Paul and Silas were Roman citizens, were alarmed,
39 liền đến năn nỉ, đưa hai ông ra và xin rời khỏi thành phố.
and went to the prison, and did their best to conciliate them. Then they took them out, and begged them to leave the city.
40 Ra khỏi ngục, Phao-lô và Si-la đến nhà Ly-đi, khích lệ anh em tín hữu, rồi lên đường.
When Paul and Silas left the prison, they went to Lydia’s house, and, after they had seen the Brethren, and encouraged them, they left the place.
