Công Vụ Các Sứ đồ 15
1 Phao-lô và Ba-na-ba đang ở An-ti-ốt, một nhóm người từ xứ Giu-đê xuống, dạy các tín hữu: “Nếu không chịu cắt bì theo luật Môi-se, anh em không được cứu rỗi.”
Bantu nabambi balafuma ku Yudeya, balesa ku Antiyokeya, kabayisha bashoma banabo kwambeti, “Na mubula kupalulwa kwelana ne ncelambanga milawo ya Mose, nkamwelela kupuluka sobwe.”
2 Sau cuộc tranh luận sôi nổi, mọi người quyết định cử Phao-lô và Ba-na-ba cùng đi với mấy người trong nhóm ấy lên Giê-ru-sa-lem trình bày vấn đề cho các sứ đồ và trưởng lão.
Nomba Paulo ne Banabasi baliya kusuminishana ne ciyisho cilico sobwe, neco balatotekeshana nabo cangofu. Lino banse balapangana kwambeti Paulo ne Banabasi ne banse nabambi baku Antiyokeya, bakenga ku Yelusalemu kuya kubandika makani awa pamo ne batumwa ne bamakulene bamubungano waku Yelusalemu.
3 Hội Thánh tiễn họ lên Giê-ru-sa-lem, và họ ghé qua xứ Phê-ni-xi và xứ Sa-ma-ri, họ tường thuật việc các dân ngoại trở về với Chúa, nên anh em tín hữu rất vui mừng.
Mubungano mpowalabatuma, balapitila ku Foinike ne ku Samaliya, kabaya kwamba mbuli bantu bakunsa mobalikusandukila kuli Lesa. Maswi awa alabakondwelesha beshikwiya bonse.
4 Tới Giê-ru-sa-lem, họ được Hội Thánh, các sứ đồ, và trưởng lão tiếp đón. Phao-lô và Ba-na-ba trình báo mọi việc Chúa đã cùng làm với mình.
Mpobalashika ku Yelusalemu, balatambulwa cena ne mubungano ne batumwa kayi ne bamakulene. Paulo ne Banabasi, balamba ncito shonse Lesa nshalensa kupitila mulyendibo.
5 Tuy nhiên, có mấy thầy Pha-ri-si đã tin Chúa, đứng lên yêu cầu: “Phải làm lễ cắt bì cho các tín hữu dân ngoại và buộc họ phải giữ luật pháp Môi-se.”
Nomba bashoma nabambi bali kabacili mu kalikoto ka Bafalisi, balanyamuka ne kwambeti, “Bantu balafumunga mumishobo naimbi kuba beshikwiya ba Yesu belela kupalulwa, kayi twelela kubambileti bakonke Milawo ya Mose.”
6 Các sứ đồ và trưởng lão họp lại để cứu xét việc ấy.
Lino batumwa ne bamakulene bamubungano, balabungana pamo kwambeti babonepo cena pa nkaniyi.
7 Sau khi thảo luận khá lâu, Phi-e-rơ đứng lên phát biểu: “Thưa anh em, trước đây Đức Chúa Trời đã chọn tôi giữa vòng anh em, sai đi truyền giảng Phúc Âm cho dân ngoại để họ tin Chúa, như anh em đã biết.
Mpobalambishana pankaniyi kwacindi citali, Petulo walemana ne kutatika kwambeti, “Mucinshi cena mobanse bame kwambeti, Lesa walansala kaindi pakati penu kwambeti njenga kuya kukambauka Mulumbe Waina, kubantu bamishobo naimbi kwambeti banyumfwe ne kushoma.
8 Đức Chúa Trời là Đấng biết rõ lòng người, đã minh xác việc Ngài tiếp nhận dân ngoại bằng cách ban Chúa Thánh Linh cho họ cũng như cho chúng ta.
Lesa uyo ukute kwinshiba cena myoyo ya bantu, walalesha kwambeti bantu ba mishobo naimbi labatambulu pakubapa Mushimu Uswepa, mbuli ncalatupa afwe.
9 Chúa không phân biệt họ với chúng ta vì Ngài cũng tẩy sạch lòng họ một khi họ tin nhận Chúa.
Lesa uliya kupusanyapo pakati pabo ne njafwe, pakwinga lushomo lwalaswepesha myoyo yabo.
10 Như thế, tại sao anh em dám thách thức Chúa và quàng vào cổ tín hữu dân ngoại cái ách mà tổ phụ chúng ta và chính chúng ta chẳng từng mang nổi?
Nipacebo cini ncemulamwelekeshelenga Lesa, pakubabika lijoko panshingo beshikwiya, ilyo bamashali betu bakulukulu, nambi afwe tobene ndyetwalalilwa kulimanta?
11 Anh em không tin chúng ta được cứu chỉ nhờ ân sủng của Chúa Giê-xu cũng như họ sao?”
Nkacelela kubeco sobwe, twashoma kwambeti cilatupulushunga twense pamo ne ndibo ni Luse lwa Mwami Yesu.”
12 Cả hội nghị yên lặng nghe Phao-lô và Ba-na-ba kể lại những phép lạ và việc diệu kỳ Chúa đã dùng họ thực hiện giữa các dân ngoại.
Bonse mu mubunganowo balamwena tonto, kabanyumfwa Banabasi ne Paulo ncebalikwamba pabingashilo ne bishikukankamanisha mbyalikwinsa Lesa pakati pabantu bakunsa, kupitila mulyendibo.
13 Nghe tường trình xong, Gia-cơ tuyên bố: “Xin anh em lưu ý.
Mpobalapwisha kwamba, Jemusi walambeti, “Mobanse bame, kamunyumfwani.
14 Phi-e-rơ vừa kể lại lúc Chúa mới thăm viếng các dân ngoại lần đầu, Ngài đã cứu vớt một số người để làm rạng Danh Ngài.
Shimoni latwambili cena mbuli Lesa pakutatika, ncalanuka bantu bamishobo naimbi, kupatulapo nabambi kuba bantu bakendi mwine.
15 Việc ấy phù hợp với lời Chúa trong sách tiên tri:
Awa maswi alasuminishananga ne maswi abashinshimi bakulukulu, mbuli ncalembwa mu Mabala a Lesa kwambeti,
16 ‘Sau đó, Ta sẽ quay lại, dựng trại Đa-vít đã sụp đổ. Ta sẽ tu bổ những chỗ đổ nát và xây dựng lại,
“Ibi byakapwa ninkabwele, kayi ninkebake ng'anda yalawa ya Dafeti. Byapwaika ninkabibake ne kubibambulula cena.
17 hầu những người còn lại trong nhân loại, có thể tìm kiếm Chúa Hằng Hữu, kể cả dân ngoại— là những người mang Danh Ta. Chúa Hằng Hữu đã phán vậy—
‘Ninkenseco kwambeti bantu nabambi bapacishi capanshi naboyo balangaule Mwami Lesa, uku ekwambeti bantu bamishobo yonse mbondalasala kwambeti babe bakame.
Ici encalambanga Mwami Lesa uyo walayubulula ibi kufuma kumasuba akunyuma.” (aiōn g165)
19 Theo ý kiến tôi, không nên tạo khó khăn cho dân ngoại mới trở lại với Đức Chúa Trời.
Jemusi walapitilisha kwambeti, “Kwelana ne kuyeya kwakame, afwe katutabatwika mitolo bantu bakunsa balasandukilinga kuli Lesa.
20 Chỉ nên viết thư căn dặn họ đừng ăn của cúng thần tượng, đừng gian dâm, đừng ăn máu, và thịt thú vật chết ngạt.
Caina tubalembele kalata kwambeti kabatalyanga bintu byasafwana, byabengwa milumbo ku tulesa twakubumba. Balo kabatensanga bufule, kabatalyanga nyama yalifwila, kayi kabatalyanga milopa.
21 Vì khắp các đô thị đều có người giảng giải các luật lệ đó trong luật pháp Môi-se vào mỗi ngày Sa-bát, trong các hội đường Do Thái qua nhiều thế hệ rồi.”
Pakwinga Milawo ya Mose, yalatatika kubelengwa ne beshikwiyisha mu manda akupaililamo a Bayuda mu munshi uliwonse, pa busuba buli bonse bwa Sabata kufumina kubyaka byakunyuma.”
22 Các sứ đồ, trưởng lão, và cả Hội Thánh đồng ý cử hai người trong giới lãnh đạo Hội Thánh là Giu-đa (còn gọi là Ba-sa-ba) và Si-la cùng đi An-ti-ốt với Phao-lô và Ba-na-ba.
Popelapo batumwa ne bamakulene, pamo ne mubungano wonse, balasuminishana kwambeti basalepo bantu beti batumwe pamo ne Paulo ne Banabasi kuya ku Antiyokeya. Balasalapo Yudasi, walikukwiweti Basabasi, ne Sailasi, batuloba babili aba balikukute bulemu pakati pabashoma.
23 Họ mang theo bức thư nội dung như sau: “Các sứ đồ, trưởng lão và anh em tín hữu tại Giê-ru-sa-lem. Thân gửi anh em tín hữu dân ngoại tại An-ti-ốt, Sy-ri và Si-li-si.
Kalata njebalabapa yalikwambeti. “Mobanse, afwe batumwa pamo ne bamakulene bamubungano, tulamupanga mitende amwe mobanse baku Antiyokeya, baku Siliya, ne njamwe baku Kilikiya omwashoma muli Mwami Yesu, amwe bantu bakunsa.
24 Chúng tôi nghe có mấy người từ đây đi ra, đã gây hoang mang và làm rối loạn tinh thần anh em. Chúng tôi không hề sai họ làm việc ấy.
Tulanyumfu kwambeti bantu nabambi bamulikoto lyetu bafumina kuno, besa uko kwisa kumupensha ne kumufulunganya bongo ne ciyisho cabo. Abo ntafwe twabatuma sobwe.
25 Vì thế chúng tôi đồng tâm hiệp ý lựa chọn hai đại biểu đi theo hai anh em thân yêu của chúng tôi là Ba-na-ba và Phao-lô,
Lino mpotwabungana twense, twasuminishana kusalapo bantu ne kubatuma uko kuli njamwe. Nibakese pamo ne Paulo ne Banabasi bantu mbotusuni.
26 hai người đã liều chết truyền giảng Danh Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Abo balabenga buyumi bwabo kusebensela Mwami Yesu Klistu.
27 Chúng tôi cử Giu-đa và Si-la đến trình bày trực tiếp cho anh em vấn đề này.
Ecebo cakendi tulatumu Yudasi ne Sailasi, kwambeti bese bamwambile ne mulomo mbyotulalembe mukalata.
28 Chúa Thánh Linh và chúng tôi đều không đặt thêm gánh nặng gì cho anh em ngoài mấy điều cần thiết:
Kuyeya kwetu kulelana ndendende ne Mushimu Uswepa, kwambeti katutamutwika mitolo naimbi yalema sobwe, nsombi milawo ilayandikinga iyi;
29 Anh em đừng ăn của cúng thần tượng, máu, thịt thú vật chết ngạt, và đừng gian dâm. Anh em nên tránh những điều ấy. Thân ái.”
Kamutalyanga nyama njebalatwalilinga milumbo tulesa twakubumba, kamutalyanga milopa, nambi nyama yalifwila, kayi kamutensanga bufule. Na muyamuke ku bintu ibi nimwinse cena. Kamushalani cena.”
30 Phái đoàn lên đường đến thành An-ti-ốt, triệu tập Hội Thánh và trao bức thư.
Basa mbobalatuma balaya ku Antiyokeya uko nkobalabunganya mubungano wonse ne kubapa kalata isa.
31 Đọc thư xong, các tín hữu dân ngoại đều vui mừng vì được khích lệ.
Mpobalaibelenga kalata isa balakondwa, pakwinga mwalikuba maswi alabayuminisha.
32 Giu-đa và Si-la, cả hai tiên tri vốn có ân tứ giảng dạy, giãi bày lời Chúa để khích lệ và củng cố đức tin các tín hữu.
Yudasi ne Sailasi balikuba bashinshimi, balabayuminisha banse, balamba nabo kwacindi citali ne kubekalika myoyo panshi.
33 Hai người ở tại An-ti-ốt ít lâu rồi anh em tiễn họ về Hội Thánh Giê-ru-sa-lem.
Mpobalekalako nsondo shing'ana, beshikwiya baku Antiyokeya balalayana ne kwambeti, bende mulumuno pa kubwelela kuli balabatuma.
34 Nhưng Si-la quyết định ở lại.
Nomba nendi Sailasi walashalila.
35 Phao-lô và Ba-na-ba cũng ở lại An-ti-ốt hợp tác với nhiều anh em, tiếp tục giảng dạy Đạo Chúa.
Paulo ne Banabasi balekala ku Antiyokeya, kabeyisha ne kukambauka maswi a Mwami ne banabo bangi.
36 Sau một thời gian, Phao-lô đề nghị với Ba-na-ba: “Chúng ta nên trở lại thăm viếng anh em tín hữu tại các thành phố chúng ta đã truyền bá Đạo Chúa!”
Mpopalapita cindi, Paulo walambila Banabasi kwambeti, “Katubwelela twenga tubone bantu mbotwakambukila maswi a mwami Yesu mu minshi yonse na balekalangeconi.”
37 Ba-na-ba đồng ý và muốn đem Mác đi theo.
Banabasi walikuyandeti bamantilile pamo Yohane Maliko.
38 Nhưng Phao-lô không đồng ý, vì trong chuyến trước, khi đến Bam-phi-ly, Mác đã bỏ cuộc về quê.
Nomba Paulo nkalikuyandeti benga pamo ne Yohane, pakwinga mpobalikuba ku Pamfuliya walabwela combenyuma, ne kubashiya ncito kaitana ipwa.
39 Vì bất đồng ý kiến, nên hai người chia tay. Ba-na-ba đem Mác xuống tàu qua đảo Síp.
Popelapo balatotekeshana caipa cakwinseti balapansana. Banabasi ne Maliko balatanta bwato ne kuya ku Saipulasi.
40 Còn Phao-lô chọn Si-la rồi lên đường, sau khi được anh em giao thác mình cho ân sủng của Chúa.
Nendi Paulo walasala Sailasi ne kuya pamo, banse mpobalabapailila kwambeti Lesa abape colwe, balanyamuka.
41 Ông thăm viếng xứ Sy-ri và Si-li-si, giúp các Hội thánh thêm vững mạnh.
Naboyo balapitila ku Siliya neku Kilikiya kabaya kuyuminisha bantu mu mibungano.
