II Các Vua 19
1 Nghe xong phúc trình, Vua Ê-xê-chia xé áo, lấy vải bố quấn mình, đi lên Đền Thờ Chúa Hằng Hữu.
希西家王听见，就撕裂衣服，披上麻布，进了耶和华的殿；
2 Vua cũng sai Ê-li-a-kim, quản đốc hoàng cung, Sép-na, quan ký lục, và các lãnh đạo thầy tế lễ, tất cả đều mặc áo vải gai, đến gặp Tiên tri Y-sai, con A-mốt.
使家宰以利亚敬和书记舍伯那，并祭司中的长老，都披上麻布，去见亚摩斯的儿子先知以赛亚，
3 Họ nói với ông rằng: “Đây là điều Vua Ê-xê-chia nói: Hôm nay là ngày rối loạn, lăng mạ, và sỉ nhục. Nó như một đứa trẻ sắp ra đời, mà người mẹ không có sức lực để sinh con.
对他说：“希西家如此说：‘今日是急难、责罚、凌辱的日子，就如妇人将要生产婴孩，却没有力量生产。
4 Nhưng có lẽ Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của ông đã nghe lời của các trưởng quan A-sy-ri được sai đến để nói lời nhạo báng Đức Chúa Trời hằng sống, và sẽ phạt vua vì những lời vua ấy đã nói. Ôi, xin ông cầu nguyện cho chúng tôi là những người còn lại đây!”
或者耶和华—你的 神听见拉伯沙基的一切话，就是他主人亚述王打发他来辱骂永生 神的话，耶和华—你的 神听见这话，就发斥责。故此，求你为余剩的民扬声祷告。’”
5 Khi các cận thần của Vua Ê-xê-chia sai đến gặp Y-sai,
希西家王的臣仆就去见以赛亚。
6 vị tiên tri đáp: “Hãy nói với chủ của ngươi rằng: ‘Đây là lời Chúa Hằng Hữu phán: Đừng sợ vì những lời nhạo báng chống nghịch Ta từ thuộc hạ của vua A-sy-ri.
以赛亚对他们说：“要这样对你们的主人说，耶和华如此说：‘你听见亚述王的仆人亵渎我的话，不要惧怕。
7 Hãy nghe đây! Chính Ta sẽ chống nghịch nó, và vua sẽ nhận một tin khẩn cấp tại quê hương mình. Vì vậy, nó sẽ quay về, là nơi Ta sẽ khiến nó bị gươm giết chết.’”
我必惊动他的心，他要听见风声就归回本地。我必使他在那里倒在刀下。’”
8 Trong khi ấy, các trưởng quan A-sy-ri rời Giê-ru-sa-lem và đến hội kiến với vua A-sy-ri tại Líp-na, vì hay tin vua vừa rời khỏi La-ki và tiến đánh thành này.
拉伯沙基回去，正遇见亚述王攻打立拿，原来他早听见亚述王拔营离开拉吉。
9 Ngay sau đó, Vua San-chê-ríp nhận được tin Vua Tiệt-ha-ca, nước Ê-thi-ô-pi, đang lãnh đạo đội quân tiến đánh mình. Trước khi nghênh chiến, vua bèn sai các sứ giả trở lại gặp Ê-xê-chia tại Giê-ru-sa-lem với thông điệp:
亚述王听见人论古实王特哈加说：“他出来要与你争战。”于是亚述王又打发使者去见希西家，吩咐他们说：
10 “Đây là thông điệp cho Vua Ê-xê-chia, nước Giu-đa. Đừng để Đức Chúa Trời của vua, là Đấng mà vua tin cậy, lừa gạt vua với lời hứa rằng Giê-ru-sa-lem sẽ không bị vua A-sy-ri xâm chiếm.
“你们对犹大王希西家如此说：‘不要听你所倚靠的 神欺哄你，说耶路撒冷必不交在亚述王的手中。
11 Vua đã biết những chiến thắng hiển hách của các vua A-sy-ri đã làm tại những nơi họ đi qua. Họ đã tiêu diệt hoàn toàn nước nào họ đến! Chẳng lẽ chỉ có vua thoát khỏi?
你总听说亚述诸王向列国所行的，乃是尽行灭绝，难道你还能得救吗？
12 Có thần nào—tức các thần của các dân tộc: Gô-xan, Ha-ran, Rê-sép, và Ê-đen tại Tê-la-sa—cứu được họ chăng? Cha ông của ta đã diệt họ tất cả!
我列祖所毁灭的，就是歌散、哈兰、利色，和属提·拉撒的伊甸人，这些国的神何曾拯救这些国呢？
13 Vua Ha-mát và vua Ác-bác đã làm gì? Còn vua của Sê-phạt-va-im, Hê-na, và Y-va bây giờ ở đâu?”
哈马的王、亚珥拔的王、西法瓦音城的王、希拿，和以瓦的王都在哪里呢？’”
14 Sau khi Ê-xê-chia nhận thư từ tay các sứ giả và đọc xong, vua lập tức lên Đền Thờ của Chúa Hằng Hữu, và trải thư ra trước mặt Chúa Hằng Hữu.
希西家从使者手里接过书信来，看完了，就上耶和华的殿，将书信在耶和华面前展开。
15 Ê-xê-chia khẩn thiết cầu nguyện trước mặt Chúa Hằng Hữu: “Ôi, lạy Chúa Hằng Hữu Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, Ngài đang ngự giữa các thiên thần! Chỉ có Chúa là Đức Chúa Trời của các vương quốc trên thế gian. Chính Chúa đã tạo nên trời và đất.
希西家向耶和华祷告说：“坐在二基路伯上耶和华—以色列的 神啊，你是天下万国的 神，你曾创造天地。
16 Lạy Chúa Hằng Hữu xin đoái nghe! Xin mở mắt Ngài, Lạy Chúa Hằng Hữu, xin nhìn! Xin nghe những lời San-chê-ríp đã phỉ báng Đức Chúa Trời Hằng Sống.
耶和华啊，求你侧耳而听！耶和华啊，求你睁眼而看！要听西拿基立打发使者来辱骂永生 神的话。
17 Lạy Chúa Hằng Hữu, các vua A-sy-ri quả có tàn phá đất đai của các quốc gia ấy.
耶和华啊，亚述诸王果然使列国和列国之地变为荒凉，
18 Và họ ném các thần của các nước này vào lò lửa để thiêu hủy chúng. Nhưng dĩ nhiên người A-sy-ri đã tiêu diệt chúng! Vì chúng không phải là thần—mà chỉ là những tượng bằng gỗ và bằng đá do tay người làm ra.
将列国的神像都扔在火里；因为它本不是神，乃是人手所造的，是木头石头的，所以灭绝它。
19 Vì thế, bây giờ, lạy Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của chúng con, xin Chúa cứu giúp chúng con khỏi tay San-chê-ríp; để tất cả các nước khắp thế giới đều biết rằng chỉ có Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời!”
耶和华—我们的 神啊，现在求你救我们脱离亚述王的手，使天下万国都知道惟独你—耶和华是 神！”
20 Y-sai, con A-mốt nhắn lời với Ê-xê-chia như sau: “Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, phán: ‘Ta đã nghe lời con cầu nguyện về việc San-chê-ríp vua A-sy-ri rồi.’”
亚摩斯的儿子以赛亚就打发人去见希西家，说：“耶和华—以色列的 神如此说：‘你既然求我攻击亚述王西拿基立，我已听见了。’
21 Và đây là lời Chúa Hằng Hữu phán về việc ấy: “Các trinh nữ ở Si-ôn coi thường ngươi. Các cô gái Giê-ru-sa-lem lắc đầu, khinh bỉ.
耶和华论他这样说： 锡安的处女藐视你，嗤笑你； 耶路撒冷的女子向你摇头。
22 Ngươi phỉ báng, nhục mạ ai. Lên giọng, nhướng mắt với ai? Với Đấng Thánh của Ít-ra-ên sao?
你辱骂谁？亵渎谁？ 扬起声来，高举眼目攻击谁呢？ 乃是攻击以色列的圣者！
23 Ngươi đã dùng các thuộc hạ để phỉ báng Chúa. Ngươi nói rằng: ‘Nhờ vô số chiến xa, ta đã chinh phục các đỉnh núi cao nhất— phải, những mỏm núi hẻo lánh của Li-ban. Ta đã đốn hạ các cây bá hương cao vút và các cây bách tốt nhất. Ta sẽ lên đến tột đỉnh và thám hiểm những khu rừng sâu nhất.
你借你的使者辱骂主， 并说：我率领许多战车上山顶， 到黎巴嫩极深之处； 我要砍伐其中高大的香柏树和佳美的松树； 我必上极高之处，进入肥田的树林。
24 Ta đào giếng, uống nước xứ người và ta giẫm nát, làm cạn khô các dòng sông Ai Cập.’
我已经在外邦挖井喝水； 我必用脚掌踏干埃及的一切河。
25 Tất cả những điều này, Ta, Chúa Hằng Hữu, đã định trước, ngươi không biết sao? Ta đã quyết định từ xưa cho phép ngươi biến các thành lũy kiên cố thành đống gạch vụn.
耶和华说，我早先所做的， 古时所立的，就是现在借你 使坚固城荒废，变为乱堆， 这事你岂没有听见吗？
26 Dân các thành này không sức chống cự mà chỉ kinh hoàng, bối rối. Họ giống như cây cỏ ngoài đồng, trên nóc nhà, khô héo khi còn non.
所以其中的居民力量甚小， 惊惶羞愧。 他们像野草，像青菜， 如房顶上的草， 又如未长成而枯干的禾稼。
27 Nhưng Ta biết rõ ngươi— nơi ngươi ở và khi ngươi đến và đi. Ta biết cả khi ngươi nổi giận nghịch cùng Ta.
你坐下，你出去，你进来， 你向我发烈怒，我都知道。
28 Và vì ngươi giận Ta, những lời ngạo mạn của ngươi đã thấu tai Ta, Ta sẽ tra khoen vào mũi ngươi và đặt khớp vào miệng ngươi. Ta sẽ khiến ngươi trở về bằng con đường ngươi đã đến.”
因你向我发烈怒， 又因你狂傲的话达到我耳中， 我就要用钩子钩上你的鼻子， 把嚼环放在你口里， 使你从你来的路转回去。
29 Rồi Y-sai nói với Ê-xê-chia: “Đây là dấu hiệu cho những gì tôi nói là đúng: Năm nay, ngươi sẽ ăn những gì tự nó mọc lên, sang năm ngươi cũng ăn những gì mọc ra từ mùa trước. Nhưng đến năm thứ ba, ngươi hãy gieo trồng rồi gặt hái; ngươi hãy trồng nho rồi ăn trái của chúng.
“以色列人哪，我赐你们一个证据：你们今年要吃自生的，明年也要吃自长的；至于后年，你们要耕种收割，栽植葡萄园，吃其中的果子。
30 Và ai còn sót trong Giu-đa, những người thoát khỏi những hoạn nạn, sẽ châm rễ mới xuống chính đất của ngươi rồi sẽ lớn lên và thịnh vượng.
犹大家所逃脱余剩的，仍要往下扎根，向上结果。
31 Vì dân sót của Ta sẽ tràn ra từ Giê-ru-sa-lem, là nhóm người sống sót từ Núi Si-ôn. Lời hứa nhiệt thành của Chúa Hằng Hữu Vạn Quân sẽ làm thành các điều ấy!”
必有余剩的民从耶路撒冷而出；必有逃脱的人从锡安山而来。耶和华的热心必成就这事。
32 Và đây là điều Chúa Hằng Hữu phán về vua A-sy-ri: “Vua ấy sẽ không được vào Giê-ru-sa-lem. Không đến trước thành đắp lũy tấn công. Không đeo khiên, bắn tên vào thành.
“所以，耶和华论亚述王如此说：‘他必不得来到这城，也不在这里射箭，不得拿盾牌到城前，也不筑垒攻城。
33 Nhưng sẽ theo đường cũ, quay về nước. Vua không vào thành này được đâu.” Chúa Hằng Hữu phán vậy:
他从哪条路来，必从那条路回去，必不得来到这城。这是耶和华说的。
34 “Ta sẽ vì Danh Ta và vì Đa-vít, đầy tớ Ta, bảo vệ và cứu giúp thành này.”
因我为自己的缘故，又为我仆人大卫的缘故，必保护拯救这城。’”
35 Ngay đêm ấy, thiên sứ của Chúa Hằng Hữu đến các đồn trại A-sy-ri giết 185.000 người A-sy-ri. Sáng hôm sau, khi người A-sy-ri thức dậy, chúng thấy xác chết nằm ngổn ngang khắp nơi.
当夜，耶和华的使者出去，在亚述营中杀了十八万五千人。清早有人起来，一看，都是死尸了。
36 Rồi Vua San-chê-ríp, nước A-sy-ri, bỏ trại và quay về xứ sở mình. Vua về quê hương mình là thành Ni-ni-ve và ở luôn tại đó.
亚述王西拿基立就拔营回去，住在尼尼微。
37 Một hôm, khi vua đang quỳ lạy trong đền thờ Hít-róc, thần của mình, thì bị hai con trai là A-tra-mê-léc và Sa-rết-sê giết chết bằng gươm. Rồi chúng trốn qua xứ A-ra-rát, một con trai khác là Ê-sạt-ha-đôn lên ngôi vua A-sy-ri.
一日在他的神尼斯洛庙里叩拜，他儿子亚得米勒和沙利色用刀杀了他，就逃到亚拉腊地。他儿子以撒哈顿接续他作王。
