II Sử Ký 28
1 A-cha được hai mươi tuổi khi lên ngôi, và trị vì mười sáu năm tại Giê-ru-sa-lem. Vua không làm điều thiện trước mặt Chúa Hằng Hữu, như Đa-vít tổ phụ mình đã làm.
Naʻe uofulu taʻu ʻae motuʻa ʻo ʻAhasi ʻi heʻene kamata ʻene pule, pea naʻe pule ia ʻi he taʻu ʻe hongofulu ma tolu ʻi Selūsalema: ka naʻe ʻikai fai ʻe ia ʻaia naʻe lelei ʻi he ʻao ʻo Sihova, ʻo hangē ko Tevita ko ʻene tamai:
2 Thay vào đó, vua theo các vua Ít-ra-ên đúc tượng Ba-anh để thờ lạy.
He naʻe ʻalu ia ʻi he ngaahi hala ʻoe ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli, pea naʻa ne ngaohi ʻae ngaahi meʻa fakatātā haka kia Peali.
3 Vua dâng hương cho tà thần trong thung lũng Bên Hi-nôm và thiêu sống các con trai mình để tế thần, giống như thói tục ghê tởm của các dân tộc mà Chúa Hằng Hữu đã trục xuất trước mắt người Ít-ra-ên ngày trước.
Pea ne tutu foki ʻae meʻa namu kakala ʻi he teleʻa ʻoe foha ʻo Henomi, pea ne tutu ʻene fānau ʻi he afi ʻo fakatatau ki he meʻa kovi ʻae ngaahi hiteni ʻaia naʻe kapusi kituʻa ʻe Sihova mei he ʻao ʻae fānau ʻa ʻIsileli.
4 Vua cũng dâng hương và sinh tế tại các miếu trên các đỉnh đồi và dưới gốc cây xanh.
Naʻa ne feilaulau foki mo tutu ʻae meʻa namu kakala ʻi he ngaahi potu māʻolunga, pea ki he ngaahi tafungofunga, pea ʻi he lolo ʻakau mata kotoa pē.
5 Vì thế, Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của vua, bỏ mặc A-cha cho quân đội A-ram đánh bại, bắt đi rất nhiều tù binh và thường dân, giải qua Đa-mách. A-cha cũng bị bại dưới tay vua Ít-ra-ên, khiến quân đội vua tổn thất nặng nề.
Ko ia naʻe fakatukutukuʻi ia ʻe Sihova ko hono ʻOtua ki he nima ʻoe tuʻi ʻo Silia: pea naʻa nau taaʻi ia, ʻonau fetuku pōpula honau tokolahi ki Tamasikusi. Pea naʻe tukuange ia ki he nima ʻoe tuʻi ʻo ʻIsileli foki, ʻaia naʻa ne taaʻi ia ʻaki ʻae tāmateʻi lahi.
6 Trong một ngày, Phê-ca, con Rê-ma-lia, vua Ít-ra-ên, giết 120.000 lính Giu-đa, họ đã lìa bỏ Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của tổ phụ họ.
He naʻe tāmateʻi ʻe Peka ko e foha ʻo Limalia ʻi Siuta ʻi he ʻaho pe taha ʻae tokotaha kilu mo e toko ua mano, ʻaia ko e kau tangata toʻa kotoa pē; ko e meʻa ʻi heʻenau liʻaki ʻa Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻenau ngaahi tamai.
7 Rồi Xiếc-ri, một dũng sĩ người Ép-ra-im, giết được Ma-a-xê-gia, con của vua; A-ri-kham, quan cai quản hoàng cung; và Ên-ca-na, tể tướng của vua.
Pea naʻe tāmateʻi ai ʻe Sikili, ko e tangata mālohi ʻo ʻIfalemi, ʻa Māseia ko e foha ʻoe tuʻi, mo ʻAsilikami ko e pule ʻoe fale, mo ʻElikena ʻaia naʻe hoko mo e tuʻi.
8 Quân đội Ít-ra-ên còn bắt đi 200.000 người gồm phụ nữ và trẻ con từ Giu-đa, và cướp rất nhiều của cải, đem về Sa-ma-ri.
Pea naʻe fetuku fakapōpula ʻe he fānau ʻa ʻIsileli ʻi honau ngaahi kāinga ʻae toko ua kilu, ko e kau fefine, mo e fānau tangata, mo e fānau fefine, pea ʻave foki mo e koloa lahi ʻaupito ʻiate kinautolu, pea naʻe ʻomi ʻae koloa ki Samēlia.
9 Khi quân đội Ít-ra-ên kéo về đến Sa-ma-ri, Ô-đết, một nhà tiên tri của Chúa Hằng Hữu, ra đón và cảnh cáo: “Kìa, Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi đã nổi giận cùng Giu-đa, nên Ngài đã phó họ vào tay các ngươi. Trong cơn giận quá độ, các ngươi đã tàn sát họ đến nỗi tiếng kêu van thấu trời!
Ka naʻe ʻi ai ʻae palōfita ʻa Sihova ko Oteti hono hingoa: pea naʻe ʻalu kituʻa ia ki he ʻao ʻoe tau naʻe haʻu ki Samēlia, ʻo ne pehē kiate kinautolu, “Vakai, ko e meʻa ʻi he houhau ʻa Sihova ko e ʻOtua ʻo hoʻomou ngaahi tamai ki Siuta, kuo ne tuku ʻakinautolu ki homou nima, pea kuo mou tāmateʻi ʻakinautolu ʻi he lili kuo aʻu hake ki langi.
10 Thế mà các ngươi còn định bắt người Giu-đa và người Giê-ru-sa-lem làm nô lệ? Còn các ngươi lại không phạm tội cùng Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời các ngươi sao?
Pea ko eni ʻoku mou loto ke fakamoʻulaloa ʻae fānau ʻa Siuta mo Selūsalema ko e kau tangata pōpula, mo e kau fefine pōpula kiate kimoutolu: ka ʻikai ʻoku ʻiate kimoutolu, ʻio, ʻiate kimoutolu, ʻae ngaahi angahala kia Sihova ko homou ʻOtua?
11 Vậy bây giờ, hãy nghe lời ta mà phóng thích tất cả tù nhân đó, vì họ là anh em các ngươi. Hãy coi chừng vì Chúa Hằng Hữu đã nổi cơn thịnh nộ vì việc ác của các ngươi!”
Pea ko ia mou tokanga mai kiate au, pea mou tukuange ʻae kau pōpula, ʻaia kuo mou maʻu fakapōpula ʻi homou ngaahi kāinga: he ʻoku ʻiate kimoutolu ʻae houhau lahi ʻa Sihova.”
12 Lúc ấy, có vài người lãnh đạo người Ép-ra-im—A-xa-ria, con Giô-ha-nan, Bê-rê-kia, con Mê-si-lê-mốt, Ê-xê-chia, con Sa-lum, và A-ma-sa, con Hát-lai—đồng ý với những người đánh trận trở về.
Pea naʻe toki tuʻu hake ai ʻae niʻihi ʻi he kau tuʻukimuʻa ʻoe fānau ʻa ʻIfalemi ko ʻAsalia ko e foha ʻo Sohanani mo Pelakia ko e foha ʻo Misilimoti, mo Sesikia ko e foha ʻo Salumi, mo ʻAmasa ko e foha ʻo Hatilai, ke taʻofi ʻakinautolu kuo haʻu mei he tau.
13 Họ ra lệnh: “Đừng đem các tù nhân về đây! Chúng ta không thể tạo thêm tội ác và tội lỗi cho chúng ta. Tội của chúng ta quá lớn, và cơn giận mãnh liệt của Chúa Hằng Hữu đang giáng trên Ít-ra-ên!”
ʻO [nau ]pehē kiate kinautolu, “ʻOua te mou ʻomi ʻae kau pōpula ki heni: he kuo mau fakahouhau kia Sihova, pea ʻoku mou loto ke fakalahi ki heʻemau ngaahi angahala pea ki heʻemau ngaahi kovi: he ʻoku lahi ʻaupito ʻemau fai hala, pea ʻoku houhauʻia lahi ʻaupito ʻa ʻIsileli.”
14 Vậy, các quân sĩ liền thả các tù nhân và bỏ lại của cải họ đã cướp giật trước mặt các nhà lãnh đạo và toàn dân.
Ko ia naʻe tuku ai ʻe he kau tangata toʻo mahafutau ʻae kakai pōpula mo e vete ʻi he ʻao ʻoe houʻeiki mo e kakai kotoa kuo fakataha.
15 Rồi bốn người đã kể tên trên đây liền đứng dậy, dẫn các tù nhân ra lấy áo quần từ chiến lợi phẩm, mặc lại cho những người trần truồng, mang giày vào chân họ, đãi các tù nhân ăn uống, xức dầu các vết thương, cho những người yếu đuối cỡi lừa, rồi đưa họ về nước đến tận Giê-ri-cô, thành chà là. Sau đó các nhà lãnh đạo Ít-ra-ên mới quay về Sa-ma-ri.
Pea naʻe tuʻu hake ʻae kau tangata ʻaia naʻe lau honau hingoa, ʻo ʻave ʻae kakai pōpula, pea fakakofuʻaki ʻae vete ʻakinautolu kotoa pē naʻe telefua ʻiate kinautolu, pea naʻa nau teuʻi mo fakatopuvaʻe ʻakinautolu, pea tufa kiate kinautolu ʻae meʻakai mo e inu, pea tākai ʻakinautolu pea fakaheka ʻakinautolu kotoa pē naʻe vaivai ki he fanga ʻasi, pea [nau ]ʻomi ʻakinautolu ki honau ngaahi kāinga ki Seliko, ko e kolo ʻae ʻakau ko e ponga: pea naʻa nau toki liu mai ki Samēlia.
16 Lúc ấy, A-cha, vua Giu-đa, cầu cứu với vua A-sy-ri.
Pea naʻe fekau ʻe he tuʻi ko ʻAhasi ʻi he kuonga ko ia ki he ngaahi tuʻi ʻo ʻAsilia ke nau tokoni ia,
17 Vì quân Ê-đôm lại xâm lăng đất Giu-đa và bắt một số dân đem về nước.
He naʻe toe haʻu ʻae kakai ʻItomi ʻo teʻia ʻa Siuta, pea fetuku ʻo ʻave ʻae ngaahi pōpula.
18 Quân đội Phi-li-tin cũng tràn ngập trong miền Sơ-phê-la và Nê-ghép của Giu-đa. Họ chiếm đóng Bết-sê-mết, A-gia-lôn, Ghê-đê-rốt, Sô-cô và vùng phụ cận, Thim-na và vùng phụ cận, Ghim-xô và vùng phụ cận, rồi cho người Phi-li-tin đến định cư tại các nơi đó.
Pea ko e kakai Filisitia foki naʻa nau haʻu ʻo tauʻi ʻae ngaahi kolo ʻoe fonua ʻi lalo, mo e potu tonga ʻo Siuta, pea kuo nau lavaʻi ʻa Pete-Semesi, mo ʻAsaloni, mo Kiteloti, mo Soko fakataha mo e ngaahi potu kakai ʻo ia, mo Timinate mo hono ngaahi potu kakai ʻo ia, mo Kimiso foki mo hono ngaahi potu kakai ʻo ia: pea naʻa nau nonofo ai.
19 Vì tội ác của A-cha, vua Giu-đa, và vì A-cha xúi giục dân mình phạm tội và vô cùng bất trung với Chúa Hằng Hữu nên Ngài hạ nhục người Giu-đa.
He naʻe fakavaivai hifo ʻe Sihova ʻa Siuta ko e meʻa ia ʻAhasi ko e tuʻi ʻo ʻIsileli: he naʻa ne fakatelefua ʻa Siuta, pea fai talangataʻa ʻaupito kia Sihova.
20 Nhưng khi Tiếc-lát Phi-nê-se, vua A-sy-ri đến, ông đã tấn công A-cha thay vì cứu giúp vua.
Pea naʻe haʻu kiate ia ʻa Tilikati-Pilinesa ko e tuʻi ʻo ʻAsilia, ʻo ne fakamamahi ia, ka naʻe ʻikai te ne tokoni ia.
21 A-cha liền thu góp các bảo vật trong Đền Thờ Chúa Hằng Hữu, trong cung điện, và từ nhà các quan viên để làm lễ vật cống hiến cho vua A-sy-ri. Nhưng điều này cũng không giúp được vua.
He naʻe toʻo ʻo ʻave ʻe ʻAhasi ʻae ʻinasi mei he fale ʻo Sihova, pea mei he fale ʻoe tuʻi, pea ʻoe houʻeiki, pea foaki ia ki he tuʻi ʻo ʻAsilia: ka naʻe ʻikai te ne tokoni ia.
22 Trong cảnh hoạn nạn, Vua A-cha vẫn tiếp tục phạm tội cùng Chúa Hằng Hữu.
Pea ʻi he ngaahi ʻaho ʻo ʻene mamahi naʻa ne fakalahi ki heʻene angahala kia Sihova: ʻae tuʻi ko eni ko ʻAhasi.
23 Vua cúng tế các tà thần của người Đa-mách, là những người đã đánh bại vua, vua nói rằng: “Các thần ấy đã phù hộ vua A-ram nên khi được ta cúng tế, các thần ấy cũng sẽ phù hộ ta!” Thế nhưng, chính các tà thần ấy đã dẫn vua và toàn cõi Giu-đa đến chỗ diệt vong.
He naʻa ne feilaulau ki he ngaahi ʻotua ʻo Tamasikusi, ʻaia naʻe taaʻi ia: ʻo ne pehē, “Ko e meʻa ʻi he tokoni ʻakinautolu ʻi he ngaahi ʻotua ʻoe ngaahi tui ʻo Silia, ko ia te u feilaulau ai kiate kinautolu, koeʻuhi ke nau tokoni au. Ka ko hono malaʻiaʻanga ʻakinautolu, ʻoʻona mo ʻIsileli kotoa pē.”
24 A-cha lại còn lấy các khí cụ thờ phượng trong Đền Thờ Đức Chúa Trời và đập ra từng mảnh. Vua đóng các cửa ra vào Đền Thờ Chúa Hằng Hữu để không ai vào đó thờ phượng nữa, rồi vua lập những bàn thờ cho các tà thần khắp các góc đường Giê-ru-sa-lem.
Pea naʻe tānaki fakataha ʻe ʻAhasi ʻae ngaahi nāunau ʻoe fale ʻoe ʻOtua, ʻo ne tuʻutuʻu ke fakaikiiki ʻae ngaahi ipu ʻoe fale ʻoe ʻOtua, pea naʻe tāpuni ʻae ngaahi matapā ʻoe fale ʻo Sihova, pea ne fokotuʻu ʻae ngaahi feilaulauʻanga ʻi he ngaahi tuliki kotoa pē ʻo Selūsalema.
25 Trong mỗi thành Giu-đa, vua cũng xây các đài cao để dâng hương cho các tà thần. Trong việc này, vua đã chọc giận Chúa Hằng Hữu của tổ phụ mình.
Pea ne ngaohi ʻi he ngaahi kolo kehekehe ʻo Siuta ʻae ngaahi potu māʻolunga ke tutu ai ʻae meʻa namu kakala ki he ngaahi ʻotua kehe, pea naʻa ne fakatupu ʻae houhau lahi ʻa Sihova ko e ʻOtua ʻo ʻene ngaahi tamai.
26 Các chi tiết khác về cuộc đời và hoạt động của Vua A-cha đều được ghi vào Sách Các Vua Giu-đa và Ít-ra-ên.
Pea ko eni ko hono toe ʻo ʻene ngāue mo hono ngaahi hala kotoa pē, ko e ʻuluaki mo e ki mui, vakai, kuo tohi ia ʻi he tohi ʻoe ngaahi tuʻi ʻo Siuta mo ʻIsileli.
27 A-cha qua đời và được an táng tại Giê-ru-sa-lem, nhưng ở ngoài khu lăng mộ các vua Giu-đa. Con vua là Ê-xê-chia lên ngôi trị vì.
Pea naʻe mohe ʻa ʻAhasi mo ʻene ngaahi tamai, pea naʻa nau tanu ia ʻi he kolo, ʻio, ʻi Selūsalema: ka naʻe ʻikai te nau ʻomi ia ki he ngaahi tanuʻanga ʻoe ngaahi tuʻi ʻo ʻIsileli: pea naʻe fetongi ia ʻi he pule ʻe Hesekaia ko hono foha.
