II Sử Ký 2
1 Đã đến lúc Sa-lô-môn quyết định xây Đền Thờ cho Chúa Hằng Hữu và cung điện cho mình.
Solomon ordered that a temple should be built where Yahweh would be worshiped and also that a palace should be built for himself.
2 Vua tuyển 70.000 phu khuân vác, 80.000 thợ đẽo đá trên núi, và 3.600 đốc công.
He selected 70,000 men to carry the building supplies and 80,000 men to cut stones [(from quarries/walls of rock) in] the hills. He also chose 3,600 men to supervise them.
3 Sa-lô-môn gửi một thông điệp tới Vua Hi-ram tại Ty-rơ: “Vua đã gửi gỗ bá hương đến Vua Đa-vít, cha tôi xây cung điện. Vậy xin vua cũng cung cấp cho tôi như thế.
Solomon sent this message to King Hiram of Tyre [city]: “[Many years ago] when my father David was building his palace, you sent to him cedar logs. Will you send me cedar logs, too?
4 Tôi dự định xây cất Đền Thờ cho Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của tôi, để dâng hương, bày bánh thánh, dâng lễ thiêu buổi sáng buổi chiều, lễ Sa-bát, ngày trăng mới, và những ngày lễ khác cho Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời chúng tôi. Đó là những nghi lễ đời đời cho dân tộc chúng tôi.
“We are about to build a temple where we will worship Yahweh our God. We want to dedicate it to be a place where we will burn fragrant incense to [honor] him, and a place to put loaves of sacred bread, and for making sacrifices every morning and every evening and every Sabbath day, and to celebrate on the day of every new moon and at other special religious festivals to [honor] Yahweh our God. We want to do those things forever, like Yahweh has commanded.
5 Đức Chúa Trời chúng tôi vô cùng siêu việt, cao cả hơn các thần, nên Đền Thờ tôi xây cất phải nguy nga tráng lệ.
[We want] this temple [to] be a great temple, because our God is greater than all other gods.
6 Thật ra không ai có khả năng xây nhà cho Chúa. Nếu tầng trời bao la kia còn không đủ chỗ cho Ngài ngự, thì tôi là ai mà xây cất được Đền Thờ cho Ngài? Tôi chỉ mong xây cất được một nơi để dâng hương lên Chúa mà thôi.
But no one can really build a temple that would be big enough for God [to live in], because even the highest heavens are not big enough for him. And I am worthy only to build a place where we can burn sacrifices to him.
7 Vậy, xin vua chỉ định một người vừa giỏi luyện kim để chế tạo khí cụ vàng bạc, đồng, sắt, vừa khéo dệt hàng đủ các màu sắc. Người ấy phải có tài điêu khắc để hợp tác với các thợ thủ công tại Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, tức là những người mà Đa-vít, cha tôi, đã tuyển chọn.
Therefore, please send me a man who knows well how to make things from gold and silver and bronze and iron, and to make things from purple and red and blue cloth. He should also know well how to engrave designs. I want him to work in Jerusalem and in other places in Judah with my skilled craftsmen, the ones whom my father David appointed.
8 Xin vua cũng cho đốn từ Li-ban các loại bá hương, tùng, bạch đàn hương để gửi cho tôi, vì vua có nhiều thợ gỗ chuyên việc hạ cây rừng Li-ban. Tôi cũng sẽ gửi người đến phụ họ.
I know that your workers are skilled in cutting timber, so also please send me cedar logs, pine logs, and juniper logs from the Lebanon mountains. My workers will work with your workers.
9 Số lượng gỗ cần dùng sẽ rất nhiều, vì Đền Thờ tôi dự định xây cất thật nguy nga tráng lệ.
In that way, those workers will provide me with plenty of lumber. [We will need plenty, ] because I want the temple that we will build to be large and beautiful.
10 Tôi sẽ cung cấp đầy đủ thực phẩm cho thợ gỗ của vua, gồm 3.640.000 lít bột mì, 3.640.000 lít lúa mạch, 420.000 lít rượu và 420.000 lít dầu ô-liu.”
I will pay your workers, the men who cut the logs, 100,000 bushels of ground wheat, 100,000 bushels of barley, 110,000 gallons of wine, and 110,000 gallons of olive oil.”
11 Vua Hi-ram phúc đáp lời yêu cầu của Sa-lô-môn: “Chúa Hằng Hữu thật yêu thương dân Ngài, nên mới lập vua lên ngôi nước họ!
[When] Hiram [received that message, he] replied by sending this message to Solomon: “Because Yahweh loves his people, he has appointed you to be their king.”
12 Đáng ngợi tôn Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, là Đấng sáng tạo trời và đất, vì Ngài đã ban cho Vua Đa-vít một con trai khôn ngoan, có tài khéo léo và hiểu biết, để kiến thiết một Đền Thờ cho Chúa Hằng Hữu và một cung điện cho mình.
[And Hiram added, ] “Praise Yahweh, the God to whom the Israeli people belong, the one who created the sky and the earth! He has given King David a wise son, one who is very smart/intelligent and who has good skill and understanding. He wants to build a temple for Yahweh and a palace for himself.
13 Bây giờ, tôi sai một người khéo léo, thông minh để phục vụ vua tên là Hi-ram A-bi.
“I will be sending to you Huram-Abi, a man who is very skilled.
14 Mẹ ông là người đại tộc Đan trong Ít-ra-ên, cha là người Ty-rơ. Người ấy có tài chế các khí cụ bằng vàng, bạc, đồng, sắt, đá và gỗ, thạo nghề dệt hàng đủ các màu sắc, cũng thạo nghề điêu khắc nữa. Và người ấy có thể tạo đủ các dụng cụ tinh vi cho vua. Người ấy sẽ cùng làm việc với các thợ thủ công của vua, là những người đã được chúa tôi là Đa-vít, tức cha vua chỉ định.
His mother was from the tribe of Dan, and his father was from [here in] Tyre. He is very able to make things from gold and silver and bronze and iron and stone and wood, but he also makes nice things from purple and blue and red cloth, and he does all kinds of engraving. He can make things using any design/pattern that you give to him. He will work with your craftsmen, and the craftsmen who did work for your father, King David.
15 Vậy, xin vua hãy cấp cho họ lúa mì, lúa mạch, dầu ô-liu, và rượu như vua đã hứa.
“Now please send us the wheat and barley and olive oil and wine that you promised to send to us.
16 Chúng tôi sẽ đốn gỗ từ núi Li-ban đủ số vua cần, rồi kết bè, thả ra biển, đưa đến Gióp-ba. Khi ấy, vua sẽ cho chở về Giê-ru-sa-lem.”
When you do that, my workers will cut from trees in the Lebanon mountains all the logs that you need [and bring them down to the sea]. Then we will [tie the logs together to] form rafts with them, and float them in the sea to Joppa [city]. From there, you [can arrange for] them [to be] taken up to Jerusalem.
17 Sa-lô-môn kiểm kê số ngoại kiều trong Ít-ra-ên, căn cứ theo sổ sách làm từ thời cha người: Tổng số được 153.600 người.
Solomon told his workers to count all the people from other countries who were living in Israel, similar to what his father David had done. There were 153,600 of them.
18 Sa-lô-môn phân công cho 70.000 người khiêng gánh, 80.000 người lên núi đẽo đá, và 3.600 đốc công để điều khiển mọi công tác.
Solomon assigned 70,000 of them to carry materials, and 80,000 to cut stone [from quarries in] the hills, and 3,600 of them to supervise the others and be sure that they worked steadily.
