< I Phi-rơ 3 >

1 Cũng vậy, vợ nên thuận phục chồng mình, nếu người chồng nào không chịu nghe vợ nói về Chúa, cũng có thể nhìn thấy cách ăn nết ở của vợ mà được cảm hóa.
ⲁ̅ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲟⲛ ⲡⲉ ⲛⲓⲕⲉϩⲓ⳿ⲟⲙⲓ ⲉⲩϭⲛⲟ ⳿ⲛϫⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲟⲩϩⲁⲓ ⲓⲥϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ϩⲁⲛⲟⲩⲟⲛ ⳿ⲛⲥⲉϯⲙⲁϯ ⲁⲛ ⲛⲉⲙ ⲡⲓⲥⲁϫⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲧϥ ⳿ⲙⲡⲓϫⲓⲛⲙⲟϣⲓ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓϩⲓ⳿ⲟⲙⲓ ⳿ⲛⲧⲟⲩϫⲉⲙϩⲏⲟⲩ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲁϭⲛⲉ ⲥⲁϫⲓ.
2 Nếp sống trong sạch, đạo đức của người vợ còn có ý nghĩa hơn cả lời nói suông.
ⲃ̅ⲉⲩⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲡⲉⲧⲉⲛϫⲓⲛⲙⲟϣⲓ ⲉⲧⲧⲟⲩⲃⲏⲟⲩⲧ ϧⲉⲛ ⲟⲩϩⲟϯ.
3 Đừng quá chú trọng vẻ đẹp bề ngoài, như đeo vàng bạc, diện quần áo, hay bện tóc.
ⲅ̅ϧⲉⲛ ⲛⲁⲓ ⲙⲁⲣⲉϥϣⲱⲡⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲥⲟⲗⲥⲉⲗ ⲁⲛ ⲉⲧⲥⲁⲃⲟⲗ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓⲓⲉⲃ ⳿ⲛϩⲱⲗⲕ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲓϥⲱⲓ ⲛⲉⲙ ⲛⲓⲓⲉⲃ ⳿ⲛⲛⲟⲩⲃ ⲓⲉ ϧⲉⲛ ⲟⲩϩⲉⲃⲥⲱ ⳿ⲛϯϩⲓⲱⲧⲟⲩ ⲉⲥⲥⲉⲗⲥⲱⲗ.
4 Nhưng hãy trang sức con người bề trong bằng vẻ đẹp không phai của tâm hồn dịu dàng, bình lặng; đó là thứ trang sức rất quý giá đối với Đức Chúa Trời.
ⲇ̅ⲁⲗⲗⲁ ⲡⲓⲣⲱⲙⲓ ⲉⲧϩⲏⲡ ϧⲉⲛ ⲡⲓϩⲏⲧ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲁⲧⲧⲁⲕⲟ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓⲡ͞ⲛⲁ̅ ⲉⲧϩⲟⲩⲣⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲣⲉⲙⲣⲁⲩϣ ⲫⲏⲉⲧⲉ ⳿ⲙⲡⲉ⳿ⲙⲑⲟ ⳿ⲙⲫϯ ⳿ⲛⲟⲩⲑⲟ ⳿ⲛⲣⲏϯ.
5 Vẻ đẹp ấy đã nổi bật nơi các nữ thánh ngày xưa, những người tin cậy Đức Chúa Trời và tùng phục chồng mình.
ⲉ̅ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲅⲁⲣ ⲡⲉ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲏⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲓϩⲓ⳿ⲟⲙⲓ ⲉⲑⲟⲩⲁⲃ ⲛⲁⲩⲉⲣϩⲉⲗⲡⲓⲥ ⳿ⲉⲫϯ ⲡⲉ ⲛⲁⲩⲥⲟⲗⲥⲉⲗ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲉⲩϭⲛⲟ ⳿ⲛϫⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲛⲟⲩϩⲁⲓ.
6 Chẳng hạn, Sa-ra vâng phục và tôn trọng chồng như chủ. Nếu các bà theo gương Sa-ra làm điều hay lẽ phải, các bà mới là con gái thật của Sa-ra, và không có gì phải khiến các bà khiếp sợ.
ⲋ̅⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲥⲁⲣⲣⲁ ⲉⲥⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲛⲥⲁ ⲁⲃⲣⲁⲁⲙ ⲉⲥⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲡⲁ⳪ ⲑⲏ ⲉⲧⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲉⲣϣⲉⲣⲓ ⲛⲁⲥ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲉϥ ⲟⲩⲟϩ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲉⲣϩⲟϯ ⲁⲛ ϧⲁ⳿ⲧϩⲏ ⳿ⲛ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲛϩⲟϯ.
7 Người làm chồng nên săn sóc vợ, hiểu biết những nhu cầu của vợ, tôn trọng không những vì họ thuộc phái yếu, mà còn vì cả hai vợ chồng cùng chia sẻ sự sống Chúa cho. Như vậy, sự cầu nguyện của anh em sẽ không bị cản trở.
ⲍ̅ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⲟⲛ ⲛⲓⲕⲉϩⲱⲟⲩⲧ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛϣⲟⲡ ⲛⲉⲙⲱⲟⲩ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛ⳿ⲉⲙⲓ ϫⲉ ⲟⲩ⳿ⲥⲕⲉⲩⲟⲥ ⳿ⲛⲁⲥⲑⲉⲛⲏ ⲥ ⲡⲉ ⲛⲓϩⲓ⳿ⲟⲙⲓ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛϯⲧⲁⲓⲟ ⲛⲱⲟⲩ ϩⲱⲥ ⲉⲩⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ϣⲫⲏⲣ ⳿ⲛ⳿ⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲟⲥ ⲛⲉⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲉⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲧ ⳿ⲛⲧⲉ ⳿ⲡⲱⲛϧ ⳿ⲛⲟⲩⲑⲟ ⳿ⲛⲣⲏϯ ϩⲓⲛⲁ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉⲧⲉⲛⲧⲁϩⲛⲟ ϧⲉⲛ ⲛⲉⲧⲉⲛ⳿ⲡⲣⲟⲥⲉⲩⲭⲏ.
8 Tóm lại, tất cả anh chị em hãy sống cho hoà hợp, thông cảm nhau, yêu thương nhau bằng tâm hồn dịu dàng và thái độ khiêm nhường.
ⲏ̅⳿ⲡϫⲱⲕ ⲇⲉ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲟⲓ ⳿ⲛⲟⲩⲙⲉⲩⲓ ⳿ⲛⲟⲩⲱⲧ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲟⲓ ⳿ⲛ⳿ϣⲫⲏⲣ ⳿ⲛϭⲓϧⲓⲥⲓ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲟⲓ ⳿ⲙⲙⲁⲓⲥⲟⲛ ⳿ⲛϣⲁⲛ⳿ⲑⲙⲁϧⲧ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲑⲉⲃⲓⲏ ⲟⲩⲧ.
9 Đừng “ăn miếng trả miếng” hoặc nặng lời với người sỉ vả mình, trái lại, hãy cầu phước cho họ, vì Chúa bảo chúng ta làm lành cho người khác. Như thế, chúng ta sẽ được Đức Chúa Trời ban phước.
ⲑ̅⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛϯ ⳿ⲛⲟⲩⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲁⲛ ϧⲁ ⲟⲩⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲟⲩⲇⲉ ⲟⲩϩⲱⲟⲩϣ ϧⲁ ⲟⲩϩⲱⲟⲩϣ ⲡⲉⲧⲟⲩⲃⲏϥ ⲇⲉ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛ⳿ⲥⲙⲟⲩ ϫⲉ ⲉⲧⲁⲩⲑⲁϩⲉⲙ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⳿ⲉⲡⲁⲓϩⲱⲃ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛⲉⲣ⳿ⲕⲗⲏ ⲣⲟⲛⲟⲙⲓⲛ ⳿ⲙⲡⲓ⳿ⲥⲙⲟⲩ.
10 Vì Kinh Thánh chép: “Nếu anh chị em muốn sống cuộc đời hạnh phúc và thấy những ngày tốt đẹp, hãy kiềm chế lưỡi khỏi điều ác và giữ môi miệng đừng nói lời dối trá.
ⲓ̅ⲫⲏ ⲅⲁⲣ ⲉⲑⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉⲙⲉⲛⲣⲉ ⲟⲩⲱⲛϧ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲛⲁⲩ ⳿ⲉϩⲁⲛ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⲉⲛⲁⲛⲉⲩ ⲙⲁⲣⲉϥⲧⲁⲗϭ ⲟ ⳿ⲙⲡⲉϥⲗⲁⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲁ ⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲉϥ⳿ⲥⲫⲟⲧⲟⲩ ⳿ⲉ⳿ϣⲧⲉⲙⲥⲁϫⲓ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲭⲣⲟϥ.
11 Hãy xa lánh điều dữ và làm điều lành. Hãy tìm kiếm và theo đuổi hòa bình.
ⲓ̅ⲁ̅ⲙⲁⲣⲉϥⲣⲓⲕⲓ ⲥⲁⲃⲟⲗ ⳿ⲙⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲙⲁⲣⲉϥ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲁⲅⲁⲑⲟⲛ ⲙⲁⲣⲉϥⲕⲱϯ ⳿ⲛⲥⲁ ⲟⲩϩⲓⲣⲏⲛⲏ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥϭⲟϫⲓ ⳿ⲛⲥⲱⲥ.
12 Vì Chúa đang theo dõi con cái Ngài, lắng nghe lời cầu nguyện họ. Nhưng Ngài ngoảnh mặt xoay lưng với người làm ác.”
ⲓ̅ⲃ̅ϫⲉ ⲛⲉⲛⲃⲁⲗ ⳿ⲙⲠ⳪ ⲥⲉϫⲟⲩϣⲧ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲓ⳿ⲑⲙⲏⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲉϥⲙⲁϣϫ ⲥⲉⲣⲁⲕⲓ ⳿ⲛⲥⲁ ⲡⲟⲩⲧⲱⲃϩ ⳿ⲡϩⲟ ⲇⲉ ⲙⲠ⳪ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲏⲉⲧ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ.
13 Thường thường, chẳng ai làm hại anh chị em khi anh chị em làm điều lành.
ⲓ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲛⲓⲙ ⲉⲑⲛⲁ⳿ϣϯ⳿ⲙⲕⲁϩ ⲛⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⲁⲣⲉⲧⲉⲛϣⲁⲛⲉⲣⲣⲉϥⲭⲟϩ ⳿ⲉⲡⲓⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲉϥ.
14 Nhưng dù có đi nữa, anh chị em cũng đừng sợ họ, vì Chúa sẽ ban phước lành cho anh chị em.
ⲓ̅ⲇ̅ⲁⲗⲗⲁ ⲓⲥϫⲉ ⲧⲉⲧⲉⲛⲉⲣ⳿ⲡⲕⲉϭⲓ⳿ⲙⲕⲁϩ ⲉⲑⲃⲉ ϯⲙⲉⲑⲙⲏⲓ ⲱⲟⲩ⳿ⲛⲓⲁⲧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲧⲟⲩϩⲟϯ ⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲉⲣϩⲟϯ ϧⲁⲧⲉⲥϩⲏ ⲟⲩⲇⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣ⳿ϣⲑⲟⲣⲧⲉⲣ.
15 Hãy yên lặng, tôn cao Đấng Cứu Thế, Chúa của anh chị em. Nếu có ai hỏi: “Tại sao anh chị em tin Chúa?” hãy sẵn sàng trả lời họ cách hòa nhã, lễ độ, và rành mạch.
ⲓ̅ⲉ̅Ⲡ⳪ ⲇⲉ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⲙⲁⲧⲟⲩⲃⲟϥ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ϧⲉⲛ ⲛⲉⲧⲉⲛϩⲏⲧ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛⲥⲟⲃϯ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲛⲥⲏ ⲟⲩ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲩⲁⲡⲟⲗⲟⲅⲓⲁ ⳿ⲛⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲉⲑⲛⲁⲉⲣⲉⲧⲓⲛ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲁϫⲓ ⲉⲑⲃⲉ ϯϩⲉⲗⲡⲓⲥ ⲉⲧϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ.
16 Hành động nào cũng phải quang minh chính đại, giữ lương tâm trong sạch vì anh em thuộc về Chúa Cứu Thế, để những người đặt điều nói xấu anh chị em phải hổ thẹn khi họ biết mình đã tố cáo sai lầm.
ⲓ̅ⲋ̅ⲁⲗⲗⲁ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲙⲉⲧⲣⲉⲙⲣⲁⲩϣ ⲛⲉⲙ ⲟⲩϩⲟϯ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⳿ⲛⲧⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲩⲛⲏ ⲇⲉⲥⲓⲥ ⳿ⲉⲛⲁⲛⲉⲥ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲟⲩϭⲓϣⲓⲡⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲛⲏⲉⲧⲥⲁϫⲓ ϧⲁⲣⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛϩⲁⲛⲥⲁⲙⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲉⲧϭⲓⲁⲟⲩⲱ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲉⲛϫⲓⲛⲙⲟϣⲓ ⲉⲑⲛⲁⲛⲉϥ ϧⲉⲛ Ⲡⲭ̅ⲥ̅.
17 Vậy, nếu Chúa muốn anh chị em chịu khổ, thà khổ vì làm lành còn hơn làm ác.
ⲓ̅ⲍ̅ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲅⲁⲣ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲡⲉⲑⲛⲁⲛⲉϥ ⲓⲥϫⲉ ⳿ϥⲟⲩⲱϣ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲑⲉⲗⲏⲙⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ⳿ⲛⲧⲉⲧⲉⲛϭⲓ⳿ⲙⲕⲁϩ ⳿ⲉϩⲟⲧⲉ ⲉⲣⲉⲧⲉⲛ⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲡⲉⲧϩⲱⲟⲩ.
18 Chúa Cứu Thế cũng đã chịu khổ. Mặc dù không hề phạm tội, Ngài đã một lần chết vì tội lỗi của tất cả chúng ta, để đem chúng ta trở về với Đức Chúa Trời. Dù thể xác Ngài chết, nhưng Ngài vẫn sống trong Thánh Linh.
ⲓ̅ⲏ̅ϫⲉ ⲟⲩⲏⲓ ϩⲱϥ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⲁϥⲙⲟⲩ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲟⲡ ⲉⲑⲃⲉ ⳿ⲫⲛⲟⲃⲓ ⳿ⲉ⳿ϩⲣⲏⲓ ⳿ⲉϫⲱⲛ ⲡⲓ⳿ⲑⲙⲏⲓ ⲇⲉ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲛⲓⲟϫⲓ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉϥⲉⲛⲧⲉⲛ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲙⲫϯ ⳿ⲉⲁϥⲙⲟⲩ ⲙⲉⲛ ϧⲉⲛ ⳿ⲧⲥⲁⲣⲝ ⳿ϥⲟⲛϧ ⲇⲉ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲡ͞ⲛⲁ̅.
19 Với tâm linh ấy, Ngài đi thăm viếng và giảng dạy cho những linh hồn bị giam cầm từ thời Nô-ê.
ⲓ̅ⲑ̅ϧⲉⲛ ⲫⲁⲓ ⲛⲓⲕⲉⲡ͞ⲛⲁ̅ ⲉⲧϧⲉⲛ ⲡⲓ⳿ϣⲧⲉⲕⲟ ⲁϥϣⲉ ⲛⲁϥ ⲁϥϩⲓϣⲉⲛⲛⲟⲩϥⲓ ⲛⲱⲟⲩ.
20 Dù Đức Chúa Trời nhẫn nại chờ đợi họ ăn năn khi Nô-ê đóng tàu, nhưng họ cứ ngoan cố nên trong cơn nước lụt, chỉ có tám người được cứu.
ⲕ̅ⲛⲏⲉⲧⲁⲩⲉⲣⲁⲧⲑⲱⲧ ⳿ⲛϩⲏⲧ ⳿ⲛⲟⲩⲥⲏⲟⲩ ϩⲟⲧⲉ ⲉⲧⲁⲥϭⲓϩⲟ ⳿ⲛϫⲉ ϯⲙⲉⲧⲣⲉϥⲱⲟⲩ ⳿ⲛϩⲏⲧ ⳿ⲛⲧⲉ ⲫϯ ϧⲉⲛ ⲛⲓ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲉ ⲛⲱ⳿ⲉ ⲉⲧⲁϥⲑⲁⲙⲓⲟ ⳿ⲛⲟⲩⲕⲩⲃⲱⲧⲟⲥ ⲑⲏ ⲉⲧⲁ ϩⲁⲛⲕⲟⲩϫⲓ ⲛⲟϩⲉⲙ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲧⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϧⲉⲛ ⲡⲓⲙⲱⲟⲩ ⲉⲧⲉ ⲏ̅ ⳿ⲙⲯⲩⲭⲏ ⲛⲉ.
21 Nước lụt ấy tiêu biểu cho lễ báp-tem ngày nay, nhờ đó, anh chị em được cứu. Trong lễ báp-tem, chúng ta xác nhận mình được cứu nhờ kêu cầu Đức Chúa Trời tẩy sạch tội lỗi trong lương tâm chúng ta, bởi sự phục sinh của Chúa Cứu Thế Giê-xu, chứ không phải nhờ nước rửa sạch thân thể.
ⲕ̅ⲁ̅ⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ϩⲱⲧⲉⲛ ϯⲛⲟⲩ ⳿ϥⲛⲁⲛⲁϩⲉⲙ ⲑⲏⲛⲟⲩ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲧⲩⲡⲟⲥ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲱⲙⲥ ⳿ⲛⲟⲩⲭⲱ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⲁⲛ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲑⲱⲗⲉⲃ ⳿ⲛⲧⲉ ⳿ⲧⲥⲁⲣⲝ ⲁⲗⲗⲁ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲥⲩⲛⲏⲇⲉⲥⲓⲥ ⳿ⲉⲛⲁⲛⲉⲥ ⳿ⲉ⳿ⲡϫⲓⲛⲧⲱⲃϩ ⳿ⲙⲫϯ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲉⲛ ⳿ⲡⲧⲱⲛϥ ⳿ⲛⲒⲏ̅ⲥ̅ Ⲡⲭ̅ⲥ̅.
22 Hiện nay, Chúa Cứu Thế đang ở trên thiên đàng, ngồi chỗ danh dự tối cao bên cạnh Chúa Cha và được các thiên sứ, các giới quyền uy trên trời cúi đầu vâng phục.
ⲕ̅ⲃ̅ⲫⲏⲉⲧⲭⲏ ⲥⲁⲟⲩ⳿ⲓⲛⲁⲙ ⳿ⲙⲫϯ ⳿ⲉⲁϥϣⲉ ⲛⲁϥ ⳿ⲉ⳿ⲧⲫⲉ ⲁⲩϭⲛⲉϫⲱⲟⲩ ⲛⲁϥ ⳿ⲛϫⲉ ϩⲁⲛⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ⲛⲉⲙ ϩⲁⲛⲉⲝⲟⲩⲥⲓⲁ ⲛⲉⲙ ϩⲁⲛϫⲟⲙ

< I Phi-rơ 3 >

A Dove is Sent Forth from the Ark
A Dove is Sent Forth from the Ark